OHAL Nedir? Hangi Durumlarda Uygulanır?

OHAL'e uluslararası hukuk açısından bakıldığı zaman uygulanması halinde özgürlükler ve temel haklar kısıtlanabilir. Mesela bir hükûmet bir kişiyi yargılama olmaksızın gözaltında tutabilir. Kanunlarla belirlenen, temel özgürlükleri içeren "sınırlanamayan haklar" bu uygulama kapsamında devre dışıdır.

Türkiye'de Olağanüstü Hâl

1982 anayasasının 119-122 maddelerine göre Türkiye'de dört ayrı olağandışı yönetim bulunur. Bunlar sıkıyönetim, olağanüstü hâl, seferberlik ve savaş hâlidir. 121. maddeye göre: "Anayasanın 119 ve 120 nci maddeleri uyarınca olağanüstü hâl ilânına karar verilmesi durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur ve kabulü doğrultusunda bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hâl süresini değiştirebilir, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü hâli kaldırabilir." ifadeleri yer alır. Türkiye tarihi boyunca üç defa genel olağanüstü hâl ilân edilmiştir. 1978-1983 arasında sıkıyönetim olağanüstü hâl ile değiştirildi ve Kasım 2002 tarihinde dek yürürlükte kaldı. 20 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye askerî darbe girişimi sonrası Türkiye genelinde 3 ay süreyle olağanüstü hâl ilân uygulamasına gidildi. 21 Temmuz 2016 tarihinde olağanüstü hâlin geçerli olması mecliste 115'e karşı 346 oyla kabul edilerek yürürlüğe sokuldu. OHAL, 20 Temmuz 2016'da ilan edilmiş ve 7 defa uzatılmıştır. Uygulama iki sene sonra 18 Temmuz 2018 tarihinde kaldırıldı. 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Türkiye Gaziantep-Kahramanmaraş depremleri sebebiyle depremden etkilenen 10 ilde 3 ay süreyle ilan edildi.

OHAL Örnekleri

- ABD 11 Eylül saldırıları sonrasında şuan hala yürürlükte olan olağanüstü hâli ilân etti.
- Fransa 2015 Paris saldırıları sonrasında ilân etti.
- Kaliforniya valisi Jerry Brown, 6 Ocak 2016 tarihinde meydana gelen gaz sızıntısı sebebiyle ilan etti.
- 12 Haziran 2016'da 2016 Orlando gece kulübü saldırısı sonucunda Florida eyaleti Orange County'de edildi.
- 2016'da Venezuela'da protestolar sebebiyle ilân edildi.
- 2016 Türkiye askerî darbe girişimi sonrası Türkiye genelinde 3 ay süreyle ilân edildi.
- Wood Buffalo belediyesi Fort McMurray Yangını sonucunda Alberta tarafından, Kanada'da ilân edildi.
- Kırım, Ukrayna'daki enerji sıkıntısı nedeniyle ilân etti.
- ABD'nin Kuzey Karolina, Tennessee, Maryland, Pensilvanya, Georgia, Virginia, Batı Virginia ve New Jersey gibi eyaletleri kar fırtınası nedeniyle ilan etti.
- Filipinler yönetimi tropik fırtına felaketi sonucunda ilân etti.
- Myanmar'da mezheplerle ilgili şiddet sonucunda Meiktila'da ilan edildi.
- 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Türkiye Gaziantep-Kahramanmaraş depremleri sebebiyle depremden etkilenen 10 ilde 3 ay süreyle ilan edildi.

Kolon Kesildiğinden Şüphelenilmesi Durumunda Atılacak Hukuki Adımlar

Vatandaşların kaldıkları binalarda kolon kesildiğinden şüphelendiği zaman izleyebileceği hukuki yollar.