Hisse Başına Kar (HBK) Nedir? HBK Nasıl Hesaplanır?

HBK (Hisse Başına Kar), şirketlerin hisse senedi başına düşen net karını ifade etmektedir. HBK'nın hesaplanması oldukça ilginç bir süreçtir ve hisse senedi sahipleri için büyük bir öneme sahiptir. Bu makalede, HBK'nın ne olduğunu ve nasıl hesaplandığı ilgili bilgiler ve şirketlerin karlılığını ölçmek için kullanılan bu araçla ilgili bilgiler aktarılmıştır.

İçindekiler

• Hisse Başına Kar (HBK) Nedir?
• HBK Nasıl Hesaplanır?
• Hisse Başına Kar Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
• Hisse Başına Kar Nasıl Yorumlanır?
• Hisse Başına Karı En Yüksek Hisseler

Hisse Başına Kar (HBK) Nedir?

Hisse başına kâr, kısaca HBK, bir şirketin çeyrek dönem net kârının, dolaşımdaki hisse sayısına bölünmesi sonucunda bulunan bir oran olarak bilinmektedir. HBK oranı, bir şirketin her hisse sayısı için ne kadar kâr sağladığını göstermektedir. Şöyle ki, yatırımcıların şirket kârının ne kadarına ortak olacaklarını gösteren bir orandır. HBK değeri pozitif olan ve yüksek olan bir değer, beklentileri karşılamaktadır. Aynı zamanda şirket kârlılığına yönelik önemli bir gösterge olarak kullanılabilir.

Fakat, HBK oranını kullanırken iki şirketin HBK oranını rakamsal olarak karşılaştırmak doğru bir yöntem olmaz. Sebebi ise, şirketlerin toplam hisse sayısının farklı olabileceği olarak açıklanabilir. HBK oranları şirketi kendi içerisinde karşılaştırma konusunda faydalı olmaktadır. Bir şirketin ne kadar büyüdüğünü, kârının ne kadar istikrarlı olduğunu da HBK değerlendirmesinde dikkat edilmesi gerekmektedir.

Yüksek bir HBK oranı, şirketin temettü açıklama ihtimalini de arttırmaktadır. Temettü, bir şirketin dönemsel elde ettiği kârın belli bir oranını yatırımcılara dağıtmasını ifade etmektedir. Şirketin kârlılığı temettü ihtimalini de etkilemektedir. HBK oranının yüksek olması ve şirketin temettü dağıtması da şirketin kâr oranının yüksek olduğuna işaret etmektedir. Fakat, her yüksek kâra sahip şirket temettü dağıtımı gerçekleştirmeyebilir.

HBK Nasıl Hesaplanır?

Hisse başına kar hesaplaması, bir şirketin net karının tedavüldeki hisse senetlerine oranlanmasıyla gerçekleştirilir. Bu hesaplama, şirketin ekonomik ve mali açıdan diğer firmalarla karşılaştırıldığında nasıl bir performans gösterdiğini görmek için kullanılır. Hisse başına kar hesaplaması, borsa yatırımcıları tarafından şirketlerin hisse senedi piyasasındaki performansını takip etmek amacıyla kullanılır. Ayrıca "Earnings per share" (EPS) olarak da bilinir.

Hisse başına kar hesaplaması şu formülle yapılır:

Hisse başına kar = (Net gelir – Rüçhanlı hisse senetlerindeki kar payı) / Tedavüldeki hisse senedi sayısı

Bu formül üzerinden iki farklı HBK hesaplama yöntemi vardır. Ancak, hisse başına kar hesaplama formülü sadece tek bir formülle sınırlı değildir. İki farklı HBK hesaplama yöntemi ise şu şekildedir:

1. Temel HBK: Bu hesaplama yönteminde, sadece dolaşımdaki hisse senetleri dikkate alınarak hesaplama yapılır. Genellikle en yaygın kullanılan HBK oranı bu yöntemle elde edilir.
2. Seyreltilmiş HBK: Bu hesaplama yönteminde, dolaşımdaki hisse senetlerinin yanı sıra yöneticilere, çalışanlara ve kurula verilen hisse senetleri de hesaplamaya dahil edilir. Bu yöntemle elde edilen HBK değeri, hisse senetlerinin potansiyel seyrelmesini dikkate alır.

Hisse Başına Kar Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Hisse başına kar oranı, bir şirketin hisse değerini ölçmede temel araçlardan biridir. Ancak, şirketin kendi hisselerini geri alması durumunda, hisse başına kar oranı yatırımcıları yanıltıcı bir tablo oluşturabilir. Borsa İstanbul'daki yatırımcılar bu durumu yakından bilirler, çünkü birçok şirket kendi hisselerini geri almak için "Hisse geri alım programı" ilan eder.

Şirketin hisse geri alım programı uygulaması, tedavüldeki hisse senedi sayısını azaltır ve böylece hisse başına karın yüksek çıkmasını sağlar. Ancak bu durum, şirketin borçlarını ve hisse başına kar sonuçlarını hesaplarken gerekli olan sermaye harcamalarını dikkate almamak anlamına gelir. Eğer bir şirket, daha az harcama ve borçla rakibiyle aynı hisse başına kar oranına sahipse, bu şirketin hissesinin daha değerli olduğu anlamına gelir.

Borsa yatırımcıları için kritik bir öneme sahip olan bu konuda, hisse başına kar oranını yorumlamak ve detaylara hakim olmak önemlidir. Yatırımcılar, hisse geri alım programlarının etkilerini ve şirketin gerçek finansal durumunu anlamak için bu oranın yanı sıra diğer finansal göstergeleri de dikkate almalıdır. Böylece doğru kararlar alabilir ve yatırımlarını daha bilinçli bir şekilde yönlendirebilirler.

Hisse Başına Kar Nasıl Yorumlanır?

Hisse başına kar oranı değerlendirmesi genellikle dört farklı şekilde yapılır. İlk olarak, borsa analistlerinin kullandığı klasik karşılaştırma yöntemi vardır. Ancak iki şirketin hisse başına kar oranını doğrudan rakamsal olarak karşılaştırmak doğru değildir. Zira, şirketlerin tedavüldeki toplam hisse adetleri farklı olabilmektedir. Dolayısıyla sonuçlar arasında farklılık olması kaçınılmaz olmaktadır. Bu nedenle, hisse başına kar oranlarını karşılaştırmak her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir.

Bunun yerine, deneyimli analistlerin hisse başına kar yorumlamasında kullandığı alternatif yöntemler incelenebilir. İşte o alternatifler şu şekildedir:

1. Şirketin temettü verme ihtimali: Temettü, bir şirketin belirli bir dönemde elde ettiği gelirin bir kısmını yatırımcılarına dağıtmasıdır. Yüksek hisse başına kar oranına sahip olan bir şirket, genellikle temettü dağıtma ihtimali yüksek olan bir şirkettir. Çünkü temettü dağıtımı, şirketin kar elde ettiği anlamına gelir. Ancak, her şirketin kar elde ettiği durumda bile temettü dağıtma zorunluluğu olmadığını unutmamak önemlidir.
2. Hisse senedinin piyasa koşullarına göre değerlemesi: Hisse başına kar oranı, bir şirketin hisse senedinin mevcut piyasa koşullarında ucuz mu yoksa pahalı mı olduğunu değerlendirmede kullanılabilir. Yüksek hisse başına kar oranı olan bir şirketin hisse senedi genellikle değeriyle uyumlu olarak düşük bir fiyatlandırmaya sahip olabilir.
3. Fiyat kazanç oranı hesaplaması: Fiyat kazanç oranı, hisse başına karı hisse senedinin fiyatına oranlayarak şirketin değerlemesinde kullanılan bir göstergedir. Yüksek hisse başına kar oranına sahip olan bir şirket, genellikle düşük bir fiyat kazanç oranına sahip olabilir, bu da hisse senedinin değerli olduğunu gösterebilir.
4. Şirketin hisse geri alım programı: Şirketin kendi hisselerini geri alması, hisse başına kar oranını artırabilir. Hisse geri alım programı, tedavüldeki hisse senedi sayısını azaltarak hisse başına karın yükselmesini sağlar. Bu nedenle, hisse geri alım programı yapan bir şirketin hisse başına kar oranı daha yüksek olabilir.

Hisse Başına Karı En Yüksek Hisseler

Hisse başına kar oranı yüksek hisse senetleri önemli bir konudur. Her şirketin hisse başına kar oranı farklı olduğundan, hesaplama yöntemlerine uzmanların uyguladığı yöntemlere dikkat etmek önemlidir. Örneğin, bir şirketin hisse senedinin pahalı veya ucuz olduğunu anlayabilmek için fiyat kazanç oranı hesaplanmaktadır. Bu hesaplamada hisse fiyatı, hisse başına kar değerine bölünür. Bu şekilde hisse başına kar oranı artmasına rağmen hisse fiyatı sabit kalıyorsa, şirketin hisseleri F/K kriterine göre ucuzlayacaktır. Tam tersi durumda, hisse senedi fiyatı yükselir ve pahalılaşır. Yatırımcılar, hisse senetlerini pahalılık ve ucuzluk kriterlerine göre değerlendirirken matematiksel verilere dikkat etmelidir.

Hisse başına kar hesaplaması, her şirket için farklılık gösterebileceğinden, uzmanların kullandığı yöntemlere dikkat etmek önemlidir. Ayrıca hisse başına kar hesaplamasında, şirketin hisse geri alım programını başlatıp başlatmadığına da dikkat etmek gerekmektedir. Bu programlar, hisse başına kar oranında yanıltıcı sonuçlara neden olabilir. Yatırımcılar, hisse başına kar oranını değerlendirirken şirketin hisse geri alım programını da göz önünde bulundurmalıdır.