Borsada işlem hacmi nedir, borsada hacim artması veya düşmesi neyi göstermektedir? Tüm bu soruların cevapları ayrıntılarda aktarıldı.
Borsa dünyasına yatırım yapmak isteyenlerin sıkça merak ettiği konulardan biri “borsada hacim nedir?” sorusudur. Borsada işlem hacmi, piyasada alınıp satılan bir menkul kıymetin ya da tüm alım ve/veya satım işlemlerinin para cinsinden toplam değerini belirten bir terimdir. İşlem hacmi ile ilgili bilinmesi gereken tüm bilgiler detaylarda verildi.
Borsada gerçekleştirilen işlemler hakkında araştırmalar yapıldığında en sık kullanılan terimlerden biri borsa işlem hacmi olarak dikkat çekmektedir. İşlem hacmi, para birimi cinsinden ifade edilen toplam işlem değerini ifade etmektedir. Şöyle ki, borsada işlem hacmi, bir gün içinde gerçekleştirilen alım-satım işlemlerinin toplam parasal değerini göstermektedir.
Borsa işlem hacmi, hisse, endeks, kontrat veya borsalarda gerçekleştirilen alım satım işlemlerinin tamamının parasal değerini ifade etmektedir. Hacim, borsadaki finansal araçların işlem adetleri ile işlem fiyatlarının çarpımı ile hesaplanmaktadır. Eğer bahsi geçen finansal araç hisse senedi ise, işlem fiyatı ile işlem adeti çarpılarak hesaplanır. Öte yandan endeks veya borsa ise endeksin ya da borsadaki tüm hisselerin işlem hacimlerinin toplamı şeklinde hesaplanır.
Borsada başarılı yatırımlar yapmak için doğru teknik analiz yapmak önem arz etmektedir. Analiz yaparken zaman dilimleri belirlemek yararlı olacaktır. Ayrıca genellikle saatlik periyotlar daha faydalı sonuçlar vermektedir. Bununla birlikte, piyasa yükselişe geçtiğinde, işlemlerin ortalaması dikkate alınarak analiz yapmak önemlidir.
İşlem hacmi, geçmiş işlemlerin hacim ortalamasına göre artarsa, hareketlilik durumu olabilir. Aynı zamanda histogram renklerini bilmek de analiz yaparken önemlidir. Örnek verecek olursak; bir değer tablosunda kırmızı histogramlar piyasanın düşeceğini göstermektedir. Yeşil histogramlar ise piyasanın yükseleceğini işaret etmektedir.
İşlem hacmi göstergeleri arasında volume, A/D, VPT, OBV, MFI, EOM ve CMF yer almaktadır. Bu doğrultuda işlem hacmi artan hisseler dikkate alınarak, doğru yatırım hamlesi yapmak mümkündür. Ancak, işlem hacmindeki artışların her zaman olumlu yorumlanmaması gerektiği de unutulmamalıdır.
Teknik analiz yaparken işlem hacmi verisi, yatırımcıların piyasada güvenli biçimde hareket etmeleri için önemli bir konudur. Hacmi artan araçlara yönelen yatırımcılar, piyasanın genel eğilimini daha iyi anlayabilirler. Aynı zamanda, söz konusu değer likidite hakkında da bilgi sağlamaktadır. Yüksek likiditeli lot senetlerine yatırım yapmak, daha az likiditeli olanlara kıyasla daha çok tercih edilmektedir. Hacim verisinin düşüşü veya yükselişi, yatay piyasalarda da paralel hareketlenmelere sebep olmaktadır. Bu da trend teyidi hakkında kolaylık sağlamaktadır.
Piyasada bir trend başlamadan önce, rekor seviyede düşüşler ve yükselişler dikkat çekebilir. Bunun yanı sır şirketlerin borçlanma maliyetlerindeki artış veya azalış, bankacılık sektöründeki riskler, para politikalarındaki değişiklikler gibi faktörler de işlem hacminin düşmesine veya yükselmesinde etkili olabilmektedir. Bu doğrultuda, yatırımcılar bu veriyi düzenli olarak takip etmelidirler.
Menkul kıymetlerin alım-satım işlemlerinin gerçekleşebilmesi için bir alıcı ve bir satıcı bulunması gerekmektedir. Bu sebeple işlem hacmi, alım-satım işlemlerinin gerçekleşmesiyle oluşan toplam değeri oluşturmaktadır. İşlem hacmi en yüksek hisseler, yoğun ilginin bulunduğunu ve sıklıkla el değiştirdiğini göstermektedir.
Borsadaki işlem hacminde yaşanan artışlar, piyasada olumsuz bir beklenti oluşması veya menkul kıymetin sahibi olan şirkete ilişkin haberler gibi sebeplere de bağlanabilmektedir. Yüksek işlem hacmi, yatırımcıların piyasada daha fazla faaliyet gösterdiği anlamına gelirken, yatırımcılar için bir güven işareti olabilmektedir. Fakat, satışlarda artış yaşandığında işlem hacminin yüksek olması olumsuz sonuçları beraberinde getirebilmektedir. Buna rağmen, yatırımcılar yüksek işlem hacimlerinin varlığına dayanarak yatırım yapmayı tercih edebilirler ve bu da fiyatları etkileyebilir.
Borsa işlem hacminin düşmesi, belirli bir dönemde işlem gören menkul kıymetlerin alım satım miktarlarının önceki döneme göre azaldığını ifade etmektedir. Şöyle ki, hisse senetleri, tahviller, emtialar gibi yatırım araçlarının işlem hacimleri düşerse, o yatırım aracı o dönemde az işlem görmüş anlamına gelmektedir. Bu durum, yatırımcıların o yatırım aracına olan ilgisinin azaldığını veya piyasada belirli bir belirsizlik döneminin yaşandığını gösterebilir. Borsa hacim verilerinde düşüş gözlenmesi, yatırımcıların fiyat belirlemede daha az etkili olabileceğini işaret etmektedir. Dolayısıyla alım satım fırsatları da sınırlı olabilmektedir.