Birikmiş faiz nedir? Bu finansal terim ile ilgili detaylı bilgiler ve merak edilen tüm konular yazımızda derlendi.
Birikmiş faiz (Accrued Interest), finansal terimler arasında önemli bir yere sahiptir. Bu kavrama, borç ve yatırım işlemlerinde sıklıkla karşılaşılmaktadır. Birikmiş faiz, ödemesi henüz yapılmamış olsa bile belirli bir süre boyunca biriken faiz miktarını ifade eder. Bu kavramın anlaşılması, finans işlemlerinde doğru kararlar almak için oldukça önemlidir. İşte konu ile ilgili detaylar haberimizde açıklandı.
Birikmiş Faiz, "Accrued Interest" olarak da bilinmekte olup, yatırımla ilgili bir terimdir. Birikmiş faiz, yatırımcının sağladığı kaynağın yatırım dönemi başlangıcından ödeme yapılacağı tarihe kadar olan sürede biriken faiz miktarını temsil eder. Muhasebe açısından birikmiş faiz, yabancı dilden tahakkuk eden faiz olarak da adlandırılır ve tahakkuk esasına göre hesaplanarak kaydedilir. Düzeltme kayıtlarında belli bir dönem için hesaplanan birikmiş faiz genellikle tahakkuk esaslı muhasebede kullanılır. Borçlu taraf için birikmiş faiz, tahakkuk eden faiz giderini ifade eder. Muhasebeleştirme sürecinde, tahakkuk muhasebesi önemli bir rol oynar.
Birikmiş faiz, yatırımlarla ilgili önemli bir terimdir ve bazen karmaşık bir kavram olarak algılanabilir. Okuyucuların kafa karışıklığını gidermek için birikmiş faiz hakkında şu çıkarımları yapabiliriz:
Birikmiş faiz veya tahakkuk eden faiz, tahakkuk muhasebesinin bir özelliğidir ve dikkate değer bir öneme sahiptir. Tahakkuk eden faiz ile ilgili ikinci önemli nokta, belirli bir hesap döneminin varlığıdır. İlgili hesap dönemi sonunda düzeltme yevmiye kaydı yapılır. Bu kayıt, bir hesap döneminin sona ermesinden sonra yapılan ve sonraki dönemin ilk gününü etkileyen bir kayıttır. Tahakkuk eden faizin anlaşılmasını kolaylaştıran bir diğer husus, ödenecek faiz tutarının kaydedilmesidir. Tahakkuk eden faiz, belirli bir hesap döneminin sona erdiği tarihte henüz ödenmemiş birikmiş faizi ifade eder. Çünkü tahakkuk eden faiz, ilgili hesap döneminin son gününde hesaplanır.
Birikmiş faizin anlaşılması için şu örnek verilebilir: Diyelim ki her ayın 20. günü faiz ödemeleri yapılıyor ve hesap dönemi her ayın sonunda sona eriyor. Bu durumda Mayıs ayının 21. gününden 30. gününe kadar 10 günlük bir birikmiş faiz oluşacaktır. Mayıs ayının sonunda düzeltme yevmiye kaydı yapılması gerekmektedir.
Birikmiş faiz, gelir veya gider olarak gelir tablosunda raporlanır ve aynı zamanda tahakkuk eden faizin raporlanmasında bilanço da yer alır. Raporlama, faizin henüz ödenmemiş kısmının varlık veya yükümlülük olarak kaydedilmesini içerir. Faizin bir yıl içinde ödenmesi veya borçludan tahsil edilmesi beklenmesi nedeniyle iki farklı sınıflandırma seçeneği bulunmaktadır. Genel olarak, faiz hem dönen varlık olarak hem de kısa vadeli borç olarak sınıflandırılabilir. Önemli olan, faiz ödeme veya tahsilatının bir yıl içinde gerçekleşmesi beklentisidir.
Tahakkuk muhasebesi, ilgili işlemlerin ödemelerin alınması veya ödenmesine bakılmadan kaydedildiği bir muhasebe yaklaşımını ifade eder. Bu bağlamda, tahakkuk eden faiz ile tahakkuk muhasebesi arasında belirgin bir ilişki bulunmaktadır. Tahakkuk muhasebesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan önemli unsurlardan biri tahakkuk faizidir. Ancak önemli olan nokta, tahakkuk faizinin doğru dönemde ve doğru şekilde kaydedilmesidir.
Örneğin, X işletmesi gerekli ekipmanı satın almak için kredi kullanmayı tercih etmiştir. İlgili kredinin faizini her ayın ilk günü ödemeyi planlamaktadır. Ancak şirket, faizi ödeyebilmek için ihtiyaç duyduğu ürünleri satın alıp üretip satması zaman alabilir. Bu durumda X işletmesi, bir sonraki ayın ilk gününde ödemeyi planladığı faizi cari dönemde aylık olarak kaydeder. Ödeme yapacak olan banka ise henüz alacağını tahsil etmemiş olsa bile cari dönemde gelir olarak kaydetmektedir.
Tahakkuk Eden Faiz hesaplanmasında kullanılan formül aşağıdaki gibi ifade edilir:
(Faiz Oranı x (Gün Sayısı/365) x Kredinin Değeri)
Yukarıdaki formülde faiz oranı yüzde olarak belirtilir. Taraflar arasında, alınacak ödeme veya ödenecek borcun faizi yerine kredi değeriyle faiz tutarı aynı anlamı taşır. Bu formül, hesap dönemleriyle ilişkili olarak ay veya yıl takvimine dayanır.
Örnek olarak, bir işletme 10.000 TL değerinde bir kredi aldı ve faiz oranı yıllık yüzde 10 olarak belirlendi. Eğer hesap dönemi 365 gün olarak kabul edilirse, 30 gün boyunca biriken faiz miktarı şu şekilde hesaplanır:
(0.10 x (30/365) x 10.000) = 821,92 TL
Bu örnekte, 30 günlük bir sürede 10.000 TL'lik kredinin birikmiş faizi 821,92 TL olacaktır.
Tahakkuk eden faiz, muhasebeleştirilen ve kaydedilen ancak belirli bir tarih itibariyle ödenmemiş birikmiş faizdir. Düzenli faiz ise, bir kredi veya borçlanma işlemi sonucunda yapılan düzenli ödemelerdir. Bir kişi bir bankadan, bir kredi birliğinden veya bir bireyden borç aldığında, kendisine verilen kredi için bir miktar faiz ödemesi yapmak zorundadır. Bu düzenli faiz ödemeleri, belirli bir süre boyunca gerçekleşir ve genellikle periyodik aralıklarla yapılır.