Zihnin Gizemli ve Anlaşılması Güç Hastalığı: Şizofreni

Şizofreni hastalığında kişinin algılama, davranış, düşünce ve duygu durumlarında bozukluklar meydana gelir. Bunlara dayalı olarak kişi, kendini rahatsız eden dış dünyadan uzaklaşıp yeni bir dünya kurma eğilimine girer.

Şizofreni hastaları iki gerçekliğe inanarak bu iki gerçekliği aynı anda yaşarlar. Sağlıklı insanların algılama, davranış ve düşünme biçimleriyle örtüşme gösteren ilk gerçeklik ve sağlıklı bir insanın kavrayamayacağı, genelde belirli bir sisteme dayanan ikinci gerçeklik olarak ayrılır.

İlk başta Bénédict Morel, genç yetişkinleri ve gençleri etki altına alan bir sendrom olarak betimlemiştir. Bu sendrom ise ‘erken bunama’ olarak isimlendirilmiştir.

 

Psikiyatr Emil Kraepelin, kapsamlı bir şizofreni tanımı yapan ilk doktordur. Kraepelin, şizofreni türlerini sınıflandırarak bu hastalığı diğer zihinsel rahatsızlıklardan ayırmıştır.

Şizofreni kelimesini ilk kez kullanan Eugen Bleuler, Kraepelin’in sınıflandırmasını ve sistematiğini değiştirmiş ve şizofreninin erken yaşta başlayarak bunamayla bitmesinin zorunlu olmadığını belirtmiştir. Bleuler, hastaların ruhsal yaşamlarındaki parçalanmalara oldukça önem vermiş hastalığı adlandırmak için ‘şizofreni’ kavramını ortaya koymuştur.

Bugün, şizofreni yalnızca tek bir rahatsızlığı değil; zihinsel bozuklukları belirten bir kümeyi ifade eder ve klinik olarak Şizoid Kişilik Bozukluğu ve Şizoaffektif Bozukluk gibi şizofreniye oldukça benzeyen hastalıkların bütünü Şizofreni Spektrumu Bozukluklar olarak betimlenir.

Şizofreniyi iç içe geçmiş, bir bütün halde işleyen duygu ve düşünceler arasındaki uyumsuzluk olarak betimleyen Bleuler’e göre şizofreninin temel belirtileri çağrışım bozukluğu, karşıt duyguların beraber yaşanması, otizm ve duygulanımda küntleşme gibi dağılmış düşünce süreçleri bulunur. İkincil belirtiler ise, şizofreniyi diğer hastalıklardan ayıran; sanrılar, varsanımlar ve katatonidir.
Kurt Schneider ise Kraepelin ve Bleuler’in tam tersi olarak sanrı ve varsanımların üstünde durur. Schneider’e göre birincil belirtiler arasında düşünce çekilmesi, sokulması ve yayınlanması, kişinin kendisiyle ilgili konuşan ve davranışlarına dönük yorumlarda bulunan sesler, düşünce ve eylemin dışarıdan kontrol edilmesidir.

Psikotik belirti ve bulguları barındırsa bile yalnızca bunlardan kaynaklanan bir durum değildir. Ayrıca çok fazla beyin işlev bozukluğunu belirten bir nörogelişimsel bir bozukluk olarak gösterilir.