Yasın Beş Evresi

Bazen bu bilmece içinde sevdiğimiz kişilerin kaybını ölümünü yaşıyoruz. Ve beraberinde yas süreci başlıyor.Bazen de sevdiğimiz bir kişi ölüm olmadan hayatımızdan çıkabiliyor ve sonrasında yine bir yas süreci. Hayatta her şey kontrolümüz altında değil. Yas geri döndürülemeyecek bir kayıp karşısında verile doğal tepkidir Yas süreci normal ve doğal bir süreçtir. Her insanın bir gün başına gelebilir. Önemli olan yas süreciyle mücadele yöntemidir. Kabullenilmezse travmaya dönüşebilir.Ve başka rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.
Bilim insanları tarafından yasın beş evresi olduğu anlatılıyor. Bu teori aynı zamanda Kübler-Ross modeli olarak da adlandırılmaktadır.

Yasın İlk Evresi: İnkar
İnkar evresinde kişi kendine ‘’hayır bu doğru olamaz’’, ‘’bu benim başıma gelemez’’, ‘’hayır ben böyle bir şey yaşamadım’’ gibi cümleler söyleyerek yaşadığı durumu inkar etme eğilimindedir. Gerçeği görmekten son ana kadar kaçar, yaşadığı acı verici deneyimi kabullenmekten çok uzaktır, özellikle kendi kendine bu deneyimi yok saymak ister ve buna eğilimli cümleler kurar. ‘’Bir sorun yok, her şey yolunda’’ gibi kendini telkin edici cümleler kurar. İnkar sadece düşüncelerde kalmayıp kişinin davranışlarına ve düşüncelerine de yansır. Bu evreyi atlatmak için belli bir süre yoktur. Kişi inkar evresini atlattıktan sonra 2. evre olan ‘’öfke’’ evresine geçer.

Yasın 2. Evresi: Öfke
Bu evrede kişi artık yaşadığı deneyimi görür ve bu deneyime karşı büyük bir öfke duymaya başlar. Ne yazık ki kişi kendine burada artık ‘’Niye ben?’’, ‘’Bu niye benim başıma geldi?’’ gibi sorular sormaya başlamıştır. Yaşadığı acı verici deneyimle ilgili öfke duymaya başlayan kişi, bu süreci atlatmak için büyük çaba harcamak zorundadır. Bu evrede yaşanan öfke normal ve sağlıklı bir duygudur, kişinin acıyla başa çıkmasına yardımcı olma olasılığı vardır.

Yasın 3. Evresi: Pazarlık
Bu evrede kişi, yaşadığı öfke sonrasında sakinleşir ve yaşadığı duygu yoğunluğunu hafifletmek için kendisiyle ve çevresindekilerle pazarlık yapmaya başlar. Bu dönemde diğer 2 evreye göre daha sakin bir ruh hali hakimdir. Bununla birlikte kişinin kendiyle ve çevresindekilerle bir anlaşmaya varması zaman zaman zorlayıcı olabilir.

Yasın 4. Evresi: Depresyon
Bu evrede kişi artık inkar etmeyi, öfkelenmeyi tamamen bırakmıştır. Depresyon evresinde gerçekle tamamen yüzleşmiş, yaşanılan deneyim yüzünden artık hiçbir şeyin eskisi gibi güzel olmayacağı, o eski zamanlara tekrar dönemeyeceğini görmeye başlamıştır. Bu nedenle kişi büyük bir mutsuzluk yaşar, ruhsal bir çöküntü baş gösterir. Bu evrede kişi insanlarla iletişime geçmekten kaçınır, iş ve özel hayatı sekteye uğrar, içine kapanır. Bunlarla birlikte iştah bozukluğu, uyku problemleri ile karşı karşıya gelmesi olasıdır. Yaşanan depresyonun yoğunluğu kişiden kişiye göre farklılık gösterir.

Yasın 5. Evresi: Kabullenme
Son evreye gelen kişi, bu evrede yaşadığı durumu sindirme ve geleceğe dair planlar yapma eğilimindedir. Eski yaşamına tekrar dönmesi gerektiğinin farkına varır. Ve böylece çevresiyle tekrar iletişime geçmeye başlar, biraz daha dışa dönük bir ruh haline bürünmeye başlar, geleceğe yönelik yapıcı adımlar atar. Böylelikle kabullenme evresi yas sürecinde çıkılan uzun yolun son durak noktasıdır. 
Yas sürecinin zamanı kişiden kişiye göre değişir. Ortalama 6 ay sürmektedir. En fazla 1 sene sürmesi beklenir. Yaşanan evrelerdeki duygu yoğunluğu kişiden kişiye göre değişir.Yas sürecinin sıralaması herkeste aynı şekildedir.Bazen bir evrede takılıp kalınabilir.O yüzden bu süreçte psikolojik destek almak çok faydalıdır.Bu doğal sürecin daha rahat atlatılmasını travmaya dönüşmemesini sağlar.