USD
34.4642 EUR
35.9849 GBP
43.1554 GRAM ALTIN
0.00 BIST100
3000 
Yakın izleme pazarı, Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerin finansal durumlarının yakından takip edildiği bir pazardır. Konu hakkında detaylı bilgiler verildi.
Yakın İzleme Pazarı (YİP), eski adıyla Gözaltı Pazarı olarak bilinen bir platformdur. Bu pazar, mevcut düzenlemeler, standartlar ve finansal durum bakımından gereklilikleri karşılayamayan şirket hisselerinin, kamu yararını gözeterek Borsa kotundan çıkarılarak incelendiği bir yerdir. Yakın izleme pazarı ile ilgili merak edilen tüm bilgiler detaylarda verilmiştir.
Borsa alanında “gözaltı pazarı nedir?” sıklıkla merak edilen bir kavramdır. Bu sistem, yatırımcıları korumak ve piyasa hakkında sürekli bilgi sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. İlk olarak 4 Aralık 1996 tarihinde faaliyete geçen bu sistem, daha sonra Yakın İzleme Pazarı (YİP) ismini almıştır. Borsa İstanbul tarafından tanımlanan YİP, mevcut standartları ve finansal durumu karşılayamayan şirket hisselerinin yer aldığı bir pazar olarak işlemektedir.
Kamu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) yayınlanan son iki yıllık bağımsız denetim raporunu kaçınan veya olumsuz içeriğe sahip olan şirketler, borsa kotundan çıkarılabilmektedir. Bununla birlikte, şirketlerin faaliyetleri için gereken yetki belgelerinin iptali veya hükümsüzlüğü de gözaltı pazarına alınmalarının bir diğer sebebi olmaktadır. YİP içerisinde yer alan şirketler, tüm hisse sahipleri bakımından kamuoyunu devamlı olarak aydınlatmaları gerekmektedir. Gözaltı pazarında brüt takas, devre kesici veya açığa satış gibi uygulamalar bulunmamaktadır.
Yakın izleme pazarının işlem saatleri oldukça sınırlı olmakla birlikte belirli dakika aralıklarında emir toplama ve fiyat belirleme işlemleri gerçekleştirilmektedir. Pazarın faaliyete geçtiği ilk yıllarda, tam iş günlerinde 14.00 ila 15.00 saatleri arasında işlem gerçekleştirilmekteydi. Daha sonraki süreçlerde ise seans saatleri 14.00 ve 17.40 olarak değiştirilmiştir. Fakat, Borsa İstanbul döneminden itibaren gözaltı pazarının işlem saatleri güncellenmiştir. Şu anda, gözaltı pazarında işlem yapılabilen saatler 09.40 ve 18.10 arasındadır. Bu saatler arasında yatırımcılar emirlerini verebilir ve işlemler gerçekleştirilebilmektedir.
Borsada işlem gören şirketlerin, yıldız, ana ve alt pazar gruplarında bulunabilmeleri için belirli koşulları sağlamaları gerekmektedir. Bununla birlikte, gözaltı pazarından çıkmak isteyen şirketlerin de bazı şartları yerine getirmeleri gerekmektedir. İşte gözaltı pazarından çıkma şartları ise şu şekildedir:
Güncel bilgilere göz atıldığında borsada toplam 13 adet yakın izleme pazarı hissesi bulunmaktadır. Bu hisselerin şirket durumları SPK ve BİST yönetimi tarafından yakından takip edilmektedir. Gözaltı pazarında olan şirketler şu şekilde sıralanmıştır:
Yakın izleme pazarında işlem gören hisselere yatırım yapmak büyük risk taşımaktadır. Bu pazarda işlem saatleri kısıtlı olduğundan, hisseler genellikle düşük işlem hacmiyle ve yüksek volatiliteyle hareket etmektedir. Bu durum, yatırımcılar için riskli bir ortam oluşturur. Düşük işlem hacmi, likiditenin düşük olması ve hisse fiyatlarının ani değişikliklere yol açabileceği anlamına gelmektedir.
Gözaltı Pazarı hisse senetleri satış işlemleri için aşağıda verilen adımları izleyebilirsiniz:
Tüm bu adımların ardından satış işlemi gerçekleştiğinde, satış bedeli hesaba aktarılmaktadır.
Yakın İzleme Pazarı'nda işlem yapmak isteyen yatırımcılar, öncelikle bir aracı kurumla anlaşmalı ve yatırım hesabı açmalıdır. Aracı kurum, yatırımcıya işlem yapma imkanı sunarak, alım-satım emirlerini borsaya iletip işlemlerin gerçekleşmesini sağlamaktadır.
Yakın İzleme Pazarı'nda işlem yaparken yatırımcıların, ilgili hisse senedinin fiyatını ve piyasa koşullarını yakından takip etmesi gerekmektedir. Hisse senedinin likiditesi düşük olabileceği için alım-satım işlemleri daha dikkatli bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Yatırımcıların araştırma yaparak şirket hakkında bilgi edinmeleri ve riskleri değerlendirmeleri de oldukça önemlidir.
Borsada işlem gören şirketler için Alt Pazar, ilk kotasyonda halka açık olarak işlem gören hisselerin değeri 40 ila 75 milyon TL arasında olan payları temsil etmektedir. Alt Pazar'da işlem gören hisseler, kotasyon yönergesine göre belirlenmektedir. Aynı zamanda yıldız ve ana pazardan çıkarılmaya sebep olabilecek gelişmelere sahip olan şirketler bu pazarda yer almaktadır.
Alt Pazar, daha küçük çaplı şirketlerin yatırımcılarla buluştuğu bir platform olarak hizmet vermektedir. Üstelik genellikle uygun fiyatlı yatırım fırsatları sunmaktadır. Bunun yanı sıra şirketlerin sermaye artırımı ve büyüme hedeflerini gerçekleştirmelerine olanak tanırken, yatırımcılara da çeşitlilik sağlamaktadır.
Yakın İzleme Pazarı'ndaki bir şirketin Alt Pazar'a geçişi, belli koşulların sağlanması ve ilgili süreçlerin tamamlanması ile gerçekleşmektedir. Şirketin, öncelikle gerekli finansal düzenlemeleri yapması ve Alt Pazar'a uyum sağlaması gerekmektedir. Bunun için genellikle şirketin sermaye yapısının ve finansal tablolarının belirli kriterleri karşılaması gerekmektedir.
Şirket, gerekli hazırlıkları tamamlamasının ardından, Borsa İstanbul ile iletişime geçerek başvuru sürecini başlatmalıdır. Borsa İstanbul'un belirlediği prosedürler doğrultusunda, şirketin başvurusu incelenmektedir. Bunun ardından uygun bulunması halinde Alt Pazar'a geçiş işlemleri başlatılmaktadır.
Yakın İzleme Pazarı Sözleşmesi, Borsa İstanbul tarafından hazırlanan ve YİP’te işlem gören şirketlerle aracı kurumlar arasında yapılan bir sözleşmedir. Bu sözleşme, Yakın İzleme Pazarı'na katılmak isteyen şirketlerin ve aracı kurumların karşılıklı hak ve yükümlülüklerini düzenlemektedir.
Sözleşme içerisinde şirketin Yakın İzleme Pazarı'nda işlem görebilmesi için gerekli olan koşullar yer almaktadır. Bu koşullar arasında şirketin sermaye yapısı, halka açıklık oranı, finansal tabloları ve yönetim süreçleri vb. unsurlar bulunmaktadır. Şirketin, bu koşulları sağladığını kanıtlaması için belirli belgeleri Borsa İstanbul'a sunması gerekmektedir.
Aracı kurumlar ise sözleşmeyi imzalayarak, şirketin Yakın İzleme Pazarı'nda işlem görmesini sağlamakla sorumludur. Bahsi geçen bu kurumlar, şirketin izleme sürecinde düzenli olarak bilgi sağlamak ile birlikte Borsa İstanbul'un taleplerini yerine getirmekle yükümlüdür.
