Ukrayna savaşı, beraberinde gıda krizini getirebilir

Ukrayna ve Rusya’nın Karadenizden yapacağı tahıl ihracatının sekteye uğraması özellikle de bu kaynaklara bağımlı olan ülkeler için gıda kıtlığına sebebiyet verebilir.

Financial Times’ın geçtiğimiz gün yayımlamış olduğu makalesine göre, savaşın uzaması durumunda Mısır, Tunus, Fas, Pakistan ve Endonezya gibi ülkelerde yaşamakta olan milyonlarca insan bu durumdan etkilenebilir. Ayrıca bu sorunların siyasi sonuçları da ortaya çıkabilir. Tahıl kıtlığı, 2011 senesinde Arap coğrafyasında gerçekleşen ayaklanmaların temel sebeplerinden bir tanesi olarak gösteriliyor.

Yapılan bir habere göre halihazırda Ukrayna tahılına bağımlı olan Kuzey Afrika ve Asya ülkelerinin, uluslararası toplumun sorunu hızla çözmesini ve ulaşım altyapısıyla tahıl terminallerinin sabote edilmemesini ummaktan başka çaresi bulunmamakta.

Enerji ve emtia bilgileri sağlayıcısı olan S&P Global Platts’a göre, Rusya ve Ukrayna’nın 2021 ila 2022 hasat senelerinde toplamda 60 milyon ton buğday ihraç etmesi beklenmekteydi. Bu ithalatın büyük çoğunluğuysa Karadeniz’den yapılmakta fakat Karadeniz limanlarında bulunan gemilerin şu sıralarda kiralama sigortalama işlemleri için uygun olmadığı belirtilmekte. Bu sebeple geçmiş mahsullerden kalan buğdayın taşınmasında da sorunlar çıkabilecek gibi duruyor.

Dünyanın diğer büyük buğday ihracatçılarından olan ABD, AB ve Kanada’nın ihracat potansiyelleriyse aradaki açığı kapatmaya yeterli değil. S&P Global'in tahminlerine göre, ABD’nin gelecek sezon 22 milyon ton, Kanada’nın 15,2 milyon ton, AB’nin 37,5 milyon ton tahıl ihraç etmesi beklenmekte.

Geçen sene İran, Suriye, Irak, Türkiye ve Mısır gibi ülkelerde yaşanmış olan kuraklık, küresel buğday üretiminde halihazırdaki açıkları artırmıştı ve bu da gıda fiyatlarının artmasına yol açmıştı.

Aynı şekilde küresel doğalgaz fiyatlarının artması gübre üretiminde büyük sorunlar ortaya çıkarmıştı. Avrupa’nın en büyük doğalgaz sağlayıcısı olan Rusya’ya dönük ekonomik yaptırımlar doğalgaz arzında yeni sorunlar ortaya çıkarabilir. Bu da doğalgaz aracılığı ile üretilen gübrelerin fiyatlarının daha da artmasına neden olabilir.

Türkiye’de küresel fiyatların artmasının dışında döviz kurlarında yaşanmakta olan kriz sebebiyle de gübre, mazot gibi ürünlerin fiyatları rekor oranda yükselmişti. Fiyatlarının bu kriz ile beraber daha da artması gıda fiyatları ve enflasyondaki baskının artmasına neden olabilir.