Türkiye, doğal gaz ticaretinde merkez olabilmek için çalışmalarını hız kesmeden sürdürüyor.
Uluslararası doğal gaz projeleriyle Türkiye, bölgede bulunan enerji arz güvenliğine katkı veriyor. Türkiye,hem doğal gaz ticaretinin yapıldığı hem de ücretinin belirlendiği bir merkez olabilmek için çalışmalarına devam ediyor.
Türkiye Gaz Merkezi Olma Yolunda İlerliyor
Doğal gazını dış piyasalara ihraç etmek için Rusya, Türkiye'de bir gaz merkezi açılmasın dönük bir teklif yaptı. Söz konusu teklifin ardından yapılan çalışmalara ilişkin planlamaların bu yılın sonunda netlik kazanacağı belirtildi.
Türkiye, 2'si yüzer depolama ve gazlaştırma ünitesi (FSRU), 4 LNG tesisi 2 yer altı doğal gaz depolama tesisi ve 7 uluslararası doğal gaz boru hattıyla oldukça güçlü bir altyapıya sahip.
Uluslararası projelerden biri de, Rusya'nın Anapa kentinden Kırklareli Kıyıköy'e kadar uzanan 930'ar kilometrelik uzunluğunda iki deniz hattından oluşan TürkAkım. Proje hatlarındandan biri Türkiye'nin ulusal şebekesine bağlanıyor. Hatlardan diğeri ise Türkiye'den geçecek olan gazın Avrupa'ya iletilmesini sağlıyor. Her bir hat yıl boyunca 15,75 milyar metreküp gaz taşıyabiliyor.
Samsun-Ankara Doğal Gaz Ana İletim Hattı, Mavi akım adıyla da biliniyor ve Rusya'dan Karadeniz geçişli bir hat ile Türkiye'ye geliyor. Hat Samsun'dan başlayıp Amasya, Çorum, Kırıkkale'den Ankara'ya senelik 16 milyar metreküp gaz arzı ulaştırıyor.
TürkAkım'ın devreye sokulmasıya beraber Bulgaristan sınırında Malkoçlar girişinden itibaren Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergahlarını izleyerek Başkent Ankara'ya ulaşan Rusya-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı da mevcut ve hat Batı Hattı ismiyle de bilinmekte.
TANAP Boru Hattının Önemi
Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Azerbaycan gazını Türkiye ve Türkiye'nin üzerinden Avrupa'ya ulaştırıyor. Boru hattı 10 milyar metreküpü Avrupa ve 6 milyar metreküpü Türkiye olmak üzere yıl boyunca 16 milyar metreküp gaz taşımakta.
TANAP'ın kapasitesi 32 milyar metreküpe kadar çıkarılacak şekilde tasarlanmıştı ve artışının gerçekleştirilmesine dönük yeni karara varıldı. TANAP, Gürcistan-Türkiye sınırında Posof'tan başlayarak,600 köy, 67 ilçe ve 20 ilden geçip Yunanistan sınırında Avrupa ülkelerine gaz ileten TAP (Trans Adriyatik Boru Hattı) vasıtasıyla bağlantı kuruyor.
Türkiye, Azerbaycan'dan Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı ile de gaz tedariği sağlayabiliyor.
İran'dan geçen Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı ise yıl boyunca 10 milyar metreküp kadar doğal gazı Türkiy'ye ulaştırıyor.
Yunanistan ve Türkiye doğal gaz şebekelerinin enterkoneksiyonunu ile gazın Türkiye üzerinden Yunanistan'a geçişini sağlayan Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Enterkoneksiyonu 2007 yılından bu yana faaliyette bulunuyor.
Türkiye, Karadeniz'de 540 milyar metreküp olan doğal gazı 2023 yılının başlarında üretim aşamasına getirmeyi amaçlıyor. Gelecek dönemde piyasaya geçmesine kesin gözüyle bakılan Doğu Akdeniz, Türkmen ve Irak gazının Avrupa piyasalarına geçirilmesi için oldukça büyük önem taşıyor.
Türkiye, kaynak çeşitliliğinin ve enerji arz güvenliğinin sağlanması bakımından tüm dünyada yaşanan enerji krizinde önemi daha çok anlaşılan LNG altyapısında oldukça avantajlı bir durumda. İzmir'de Etki Liman İşletmeleri tarafından işletilen ve Türkiye'in ilk FSRU tesisi olma özelliği taşıyan tesisin şebekeye sadece günlük 20 milyon metreküp gaz verme kapasitesi mevcut.
Türkiye'nin son projelerden biri de Dörtyol'da bulunan FSRU terminali ve Ertuğrul Gazi gemisi, dünyada 40 tane olan FSRU'ların son örnekleri olma özelliği taşıyor. Ertuğrul Gazi'nin yıl boyunca 2,5 milyar metreküp gazlaştırma kabiliyeti bulunuyor ve 170 bin metreküp LNG depolayabiliyor. LNG doğal gazın sıkıştırılmış hali olarak, yaklaşık 600 kat sıkıştırılıp sıvı haline getirilip taşınabiliyor.
Ertuğrul Gazi, LNG'nin gaz karşılığı yaklaşık 110 milyon metreküp depolayabiliyor. Geminin gazlaştırma kapasitesi maksimum günlük 28 milyon metreküp civarında.
İzmir'de bulunan EgeGaz LNG terminali 170 milyon metreküp gaz depolama kapasitesine sahip durumda. EgeGaz 40 milyon metreküp günlük sevkiyat kapasitesi sayesinde Türkiye'nin LNG altyapısına oldukça fayda sağlıyor.
Marmara Ereğlisi LNG Terminali, BOTAŞ'ın işletmesinde bulunuyor ve günlük 37 milyon metreküp gazlaştırma kapasitesi var. Her bir tanesi 85 bin metreküp kapasiteye sahip üç depolama tankı sayesinde enerji arz güvenliğinin sağlanmasında büyük bir öneme sahip durumda.
Saros FSRU tesisinin yapımı sürüyor. Saros FSRU tesisi Marmara Bölgesi'nin arz güvenliğine katkı sağlayacak.
Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi yıl boyunca 4,6 milyar metreküp gaz depolayabiliyor ayrıca Türkiye'nin ilk doğal gaz depolama tesisi unvanına sahip. Tuz Gölü Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi, 1,2 milyar metreküp oranında gaz depolama yetisine sahip durumda ve kapasitenin 5,4 milyar metreküpe ulaştırılmasına yönelik çalışmalar sürüyor. Bu çalışmalar bittiği zaman senelik 10 milyar metreküpü olan doğal gaz depolama kapasitesi sayesinde ülkenin sene boyunca 60 milyar metreküpe kadar ulaşan gaz ihtiyacının %20'sinin bu sayede depolanabilmesi amaçlanıyor.
Türkiye'nin EPİAŞ (enerji piyasa işletmecisi Enerji Piyasaları İşletme AŞ) bünyesinde faaliyete geçerek bölgedeki tek doğal gaz borsası olma özelliği taşıyan Organize Toptan Doğal Gaz Piyasası'nda gaz ücreti ise serbest bir halde oluşmakta. Faaliyete 1 Eylül 2018 tarihinde başlayan piyasanın derinliği gün geçtikçe çoğalıyor.
