USD
34.4642 EUR
35.9849 GBP
43.1554 GRAM ALTIN
0.00 BIST100
3000 
Tahvil faizleri hakkında akademisyenler birtakım değerlendirmelerde bulundu.
TCMB’nin son dönemde verdiği kararlarla Türkiye gösterge tahvil faizleri sert geriliyor. TCMB’nin bankalara mevduat, kredi ve teminat uygulamalarında menkul kıymet alımı şartı getirmesiyle Mart ayında yüzde 28’in üzerine çıkan Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvil faizleri yüzde 11,37’ye kadar geriledi. Enflasyonun yüzde 80’in üzerine çıktığı dönemde TL cinsi tahvil faizlerinde düşüş devam ederken Türkiye’nin 10 yıllık dolar cinsi Eurobond faizi ise yüzde 9,96 seviyesinde bulunuyor.
Mart ayında Eurobond ihracı sırasında Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi CDS’leri 570 seviyesindeyken şu an 783 geçildi. Eş vadelerde TL ve dolar cinsi tahvil faizleri birbirine bu derece yakınsaması dikkat çekerken ekonomistler bunun bir anormallik olduğunu ve sürdürülebilir olmadığını aktardı.
TCMB, bankaların yüksek enflasyonla beraber ilgi gösterdikleri TÜFE endeksli devlet tahvillerine ilgiyi azaltmak ve sabit kuponlu devlet tahvillerine yönlendirmek için Haziran ayında yüzde 15 olan TÜ- FE’ye endeksli kıymetlerin iskonto oranını yüzde 30’a yükseltti. Ardından bu oran Temmuz ayı başında yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıktı ve Ağustos ayı sonunda da yüzde 50’dan yüzde 60’a çıkarıldı. Ayrıca swap işlemlerinde uygulanan teminat blokajının minimum yüzde 50'sinin DİBS sepetinden oluşması kararı verilmişti. Son Enflasyon Raporu’ndaki verilere göre 13 Mayıs tarihinde bankaların teminat sepetinde TÜ- FE’ye endeksli tahvillerin oranı yüzde 40 iken 14 Temmuz itibariyle bu oran yüzde 19’a indi. DİBS sepeti ise Mayıs ayındaki yüzde 19 olan payını temmuzda yüzde 46’ya yükseltti. Bu durum da sabit kuponlu devlet tahvil faizlerinin hızla önce yüzde 20’nin altında gerilemesine neden oldu.
TCMB ticari krediler için de getirdiği yüzde 20 zorunlu karşılık tutmayı geçtiğimiz ay sonunda yüzde 30 menkul kıymet tesisine çevirdi. Bankanın uygulamasına göre bazı ticari kredilerde maliyet yüzde 21,48'in üzerinde ise yüzde 20 tahvil; yüzde 27,61'in üzerinde ise yüzde 90 oranında ilave tahvil tutulmasına karar verildi. Ticari kredilerde büyüme sınırı ise yüzde 10 oldu. 30 Aralık 2022 itibarıyla 29 Temmuz 2022 tarihine göre yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi tutarı kadar menkul kıymetin bir yıl boyunca tesis edilmesine karar verildi.
TCMB, KKM karşılığı krediler için ek tahvil yükümlülükleri de getirdi. Bu ticari kredilere uygulanırken geçtiğimiz ay sonunda bankalara gönderdiği yazı ile Merkez Bankası KKM dönüşümlü olarak kullandırdıkları ihracat ve yatırım kredilerinin KKM bakiyesine kadar olan kısmı için menkul kıymet tesis etmelerine karar verdi. Geçtiğimiz hafta bankalara bir yazı göndererek Merkez Bankası zorunlu karşılık ve kredi karşılığı tahvil düzenlemesinde cezai şart olarak yer alan 3 katı kadar dolar cinsi mevduat tutulmasının bankalar için bir seçenek olamayacağını, bankaların menkul kıymet tesisini yerine getirmelerinin gerekli olduğunu bildirdi. Tüm bu kararlar tahvil faizlerini 24 Mart tarihinde görülen yüzde 28,15 seviyesinden Haziran ayında önce yüzde 20'nin altına ardından da Ağustos ortasında yüzde 13 seviyelerine inmesini sağladı. Son olarak ise 10 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 11,37'ye kadar geriledi. Marta göre tahvil faizinde yaklaşık 17 puanlık düşüş oldu.
TL cinsi tahvil faiziyle Eurobond tahvil faizinin yakınlaşmasının yıllardır görünmeyen bir durum olduğuna uzmanlar dikkat çekerken normal şartlarda yüksek enflasyon ortamında TL cinsi tahvil faizinin düşmesinin değil nereye kadar yükselebileceğinin tartışılması gerektiğine vurgu yaptılar. Düzenleyici kurumların bankacılık sistemini uzun vadeli tahvil almaya teşvik edici düzenlemeler getirmesinin yurt içinde tahvil faizinin düşüşüne yol açtığının altını çizen uzmanlar ekonomik görünümden bağımsız olarak önümüzdeki dönemde de, bankaların tahvil talebinin sürmesi ile muhtemelen tahvil verim eğrisinde önemli bir bölümünde tek haneli faiz görüleceğini vurguladı. Mevcut politikalar devam ettirildiği sürece net bir risk olmadığını belirten uzmanlar sert bir faiz artışı ya da enflasyonun daha hızlı artması gibi senaryolarda banka bilançolarında tahribatın kaçınılmaz olacağına dair uyarıda bulundu.
“Şu anda 2 yıllık TL cinsi tahvil faizi Hazinenin ihraç ettiği vadesine 2 yıl kalmış dolar tahvil faizinin sadece 3 puan üzerinde. Normalde piyasa fiyatlamalarının iktisadi temelleri yansıttığı ekonomilerde yerli para cinsi ve dolar cinsi tahvillerin arasındaki temel farkı döviz kurundaki beklenen değişimin belirlemesi beklenir. Yani TL’nin ABD Dolarına karşı değer kaybetmesi bekleniyorsa TL cinsi tahvillerin faizi ABD Doları cinsi tahvil faizinden daha yüksek olur. OVP’ye göre bile önümüzdeki iki yıl boyunca TL’nin dolara karşı yılda ortalama yüzde 17 değer kaybetmesi beklendiği bir ortamda 2 yıllık TL cinsi tahvil faizi ile dolar cinsi tahvil faizi arasındaki farkın oldukça yüksek olması gerekir. Fakat fark sadece 3 puan. Mevcut konjonktürde ABD Doları cinsinden tahvil faizi ile TL tahvil faizinin birbirine bu kadar yaklaşması normal bir piyasa fiyatlamasını yansıtmıyor. Büyük ölçüde düzenlemelerin etkisinden kaynaklanıyor. TCMB bankalara zorunlu karşılık yerine TL tahvil tutma yükümlülüğü getirince TL cinsi tahvillere ciddi talep oldu. Bu da piyasa koşullarından bağımsız olarak TL tahvilin faizini aşağı yönlü bastırdı. Aradaki farkın düşmesinin temel sebebi bu.”
“Dolar cinsi ile TL cinsi tahvil faizlerinin bu denli yakınsaması geçmişte de çok rastladığımız bir durum değil. Faizin içinde iki tane bilgi olur, biri tanesi risk diğeri beklenen enflasyondur. Dolar cinsi tahvil faizleri, CDS primi ile ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin üzerinde oluşuyor ve en az 11 - 12 seviyelerini buluyor. ABD ya da diğer gelişmiş ülke faizleri de 12 aylık beklenen enflasyonun üzerinde dengeleniyor. Ve sıkı para politikası uygulanıyor. Bizde de TL cinsi faizlerinde normal koşullarda risk primi ve beklenen enflasyon bilgisi olmasını bekleriz. Şu anda beklenen enflasyon 12 aylıklarda bile TCMB piyasa katılımcıları anketine göre yüzde 40’ların üzerinde seyrediyor. Buna göre çok çok düşük faiz var. Faizin fiyatlamasında sıkıntı var görünüyor ve çok sürdürülebilir gibi de görünmüyor. TL faizlerin artması durumunda, bono tahvil fiyatlarında ciddi düşüşlere yol açabilir ve portföylerde sıkıntı yaratabilir. Riskler de içeriyor. Ama mevcut durumda yabancı ağırlığı olmayan, kamu ağırlıklı piyasada faizlerin oluştuğunu görüyoruz.”
“Hazine tahvil faizlerinin yüzde 11-12'lere düşmesi hazirandan beri açıklanan makro ihtiyati tedbirlerin sonucudur. Önce teminat koşulları değişti. Bankalar sabit getirili tahvillere yöneldiler. Ardından karşılık politikasının değişmesi, tahvillere ekstra talep getirdi. Tabii kredi faizleri düşüyor ancak bankalar önlerini göremediklerinden altı ayın üzerinde kredi fiyatlaması yapmıyorlar. Tahvil tarafında yabancı yatırımcı pek kalmadı. Eurobond piyasasında yabancılar işlem yapıyorlar. Türkiye'nin risk primi (CDS) yüksektir ki bu Londra'daki işlemlerle belirleniyor. Özetle; mikro yönetimle tahvillere talep yaratılıyor. Yüksek enflasyon ortamında faizler suni biçimde düşüyor. Öte yandan, yabancılar Türkiye'ye yönelik risk algısını, eurobond ve CDS piyasalarında gösteriyorlar.”Hazine'nin tahvil faizlerinin neredeyse eurobond faizlerine eşit olması bir anomalidir. Faizlerin bir noktada artacak olması, zorunlu olarak tahvil alan bankacılık sektörünün en büyük riskidir.
Bu tarz içeriklerin tümüne ulaşmak için Parafesör'ü ziyaret ediniz.
Tüm ekonomi haberlerine buradan ulaşabilirsiniz.
