Takasbank Nedir? Takasbank’ın Görevi Nedir?

Takasbank, finansal piyasalarda sıklıkla karşılaşılan bir terimdir. Takasbank, Türkiye'nin finansal piyasalarının güvenli ve düzenli işleyişini sağlayan bir takas ve saklama kuruluşudur. Peki detaylı bir inceleme yapacak olursak; Takasbank nedir? Ne iş yapar? Görevleri Nelerdir? Takasbank ile ilgili merak edilen soruların cevapları bu yazımızda ayrıntıları ile birlikte verilmiştir.

Yatırım Hesabı Nasıl Açılır?

Yatırım yapmak isteyenlerin çoğunlukla merak ettiği "yatırım hesabı nasıl açılır?" sorusunun yanıtına ve izlenmesi gereken adımlara detaylarda ulaşabilirsiniz.

Takasbank Nedir?

Takasbank, tam adıyla İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş., Türk finansal piyasalarında önemli bir role sahip olan bir takas kuruluşudur. Bankanın temel amacı, takas ve saklama hizmetleri sağlamak ve finansal hizmetleri, iktisadi faaliyetleri gerçekleştirmektir. Takasbank, Borsa İstanbul bünyesinde gerçekleşen pay, borçlanma araçları, yurt dışı sermaye piyasası araçları, türev araçlar ve kıymetli madenler gibi işlemlerin takasını gerçekleştiren bir kurum olarak bilinmektedir.

Takasbank Ne İş Yapar?

Takasbank, sermaye piyasası mevzuatı ve Bankacılık Kanunu'nun izin verdiği faaliyetler çerçevesinde hareket etmektedir. Üstelik Türkiye'de sermaye piyasalarının düzenli ve güvenilir bir şekilde işlem yapabilmesini sağlayan bir takas ve saklama kuruluşudur. Temel olarak, hisse senetleri, tahviller, repo işlemleri gibi sermaye piyasası araçlarının takasını gerçekleştirir. Bununla birlikte bu araçların güvenli bir şekilde saklanmasını sağlar. Öte yandan, yatırımcıların menkul kıymetlerini elektronik ortamda saklamalarına ve işlem yapmalarına olanak tanıyan bir aracı kurumdur. Takasbank, piyasa katılımcıları arasında işlemlerin güvenilir, hızlı ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayarak sermaye piyasalarının etkin çalışmasına katkıda bulunur.

Takasbank’ın Bağlı Olduğu İştirakler ve Ortaklar

Takasbank'ın ödenmiş sermayesi 600.000.000 TL'dir. Takasbank'ın payları, tamamı nama yazılı olan pay senetleriyle temsil edilmektedir. Ancak Sermaye Piyasası Kanunu'na göre pay senetlerinin devri mümkündür.

Takasbank’ın Ortaklık Yapısı şu şekildedir:

• Borsa İstanbul A.Ş.’nin sermayedeki payı yüzde 64,15
• Aracı Kurumlar’ın sermayedeki payı yüzde 18,81
• Bankalar’ın sermayedeki payı yüzde 17,04

Borsa İstanbul A.Ş. dışındaki her bir ortağın payı, sermayenin doğrudan ve dolaylı olarak yüzde 5'ini aşamaz. Yukarıda da görüldüğü gibi, Borsa İstanbul'un payı yüzde 64,1478'dir.

Toplamda 11 bankanın sahip olduğu pay oranı yüzde 17,0427'dir. 28 aracı kuruma ait olan payların oranı ise yüzde 18,8095 olarak belirlenmiştir. Bu dağılım, Takasbank'ın sahip olduğu sermayenin farklı paydaşlar arasında adil bir şekilde dağıtıldığını göstermektedir.

Takasbank’ın Görevi Nedir?

Takasbank'ın görevleri arasında aşağıdaki önemli özellikler yer almaktadır.

1. Yatırılan paraların korunması: Takasbank, sermaye piyasalarında yatırım yapanların işlemlerini güvenilir bir şekilde yürütmelerini sağlayarak, yatırılan paraların güvenliğini sağlar.
2. Takas ve saklama hizmetleri: Takasbank, takas ve saklama fonksiyonlarını kullanarak işlemlerin hızlı bir şekilde online olarak gerçekleştirilmesini sağlar. Bu sayede gereksiz kağıt kullanımı ve israfının önüne geçer.
3. Köprü görevi: Takasbank, sermaye ve para piyasaları arasında bir köprü görevi görerek, para ve yatırım araçlarının hızlı bir şekilde transfer edilmesini sağlar.
4. Aracılık görevi: Takasbank, hızlı transfer alt yapısıyla bir aracılık görevi üstlenir. Bu özelliği dünya genelinde sadece Takasbank'ta bulunmaktadır.

Takasbank Tarafından Verilen Hizmetler

Takasbank’ın Avantajları Nelerdir?

Takasbank’ın sağladığı pek çok avantaj bulunmaktadır. Bu avantajlardan birkaçı şu şekilde sıralanmaktadır:

1. Etkin merkezi teminat ve risk yönetimi: Takasbank, etkin bir merkezi teminat ve risk yönetim sistemi geliştirmiş olup, yatırımcıları kötü sürprizlere karşı korumaktadır. Alıcı ve satıcı arasında teminat yönetimi konusunda güvence sağlar.
2. Güvenli takas yükümlülükleri: Tezgah üstü piyasalarda, Takasbank alım satıma konu olan değerin teslimi ve ödemesine dair riski minimum düzeye indirir. Aynı zamanda yatırımcıların alım satım işlemlerinde garantör niteliği taşır. Bu sayede takas yükümlülüklerinin güvenli bir şekilde ödenmesine olanak sağlamaktadır.
3. İzlenebilirlik: Takasbank uygulaması sayesinde Türkiye'de Forex hesabı olan bir yatırımcı, hesabındaki kapitali bir gün valörlü olarak Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde takip edebilme imkanına sahiptir. Bu da yatırımcılara işlemlerini ve hesaplarını kolaylıkla izleme olanağı tanımaktadır.
4. Risk yönetimi: Takasbank, zorunlu olarak getirilen teminatlarla risk yönetimini gerçekleştirir. Ayrıca Sermaye Piyasası Kurulu'nun Türkiye'de Forex piyasalarına ilişkin düzenlemelerinde uygulayıcı olarak yer alarak risk yönetimine katkı sağlamaktadır.

Takasbank Hesabı Nasıl Açılır?

Takasbank hesabı açmak için öncelikle bir aracı kuruma talepte bulunmak gerekmektedir. Yatırım hesabının aktif duruma getirilmesi esnasında aynı zamanda Takasbank'ta gerçekleştirilecek işlemlerin görebilmesi için bir hesap açılır. Bu süreçte nüfus cüzdanı ve ikametgah adresini belgeleyen fotokopinin aracı kuruma iletilmesi gerekmektedir.

Belgeler eksiksiz bir şekilde iletildiğinde, hesap genellikle bir haftayı geçmeyen bir sürede aktive edilir. Şahsa oluşturulan kullanıcı bilgileriyle hesaplara giriş yapılabilmektedir. Bunun ardından yatırım hesaplarına para transferi yaparak, finans piyasalarında işlemler gerçekleştirmeye başlanabilmektedir.

Dünyada Takasbank Benzeri Bir Kuruluş Mevcut mu?

Dünyada Takasbank'a benzer işlevleri yerine getiren pek çok takas ve saklama kuruluşu mevcuttur. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde Depository Trust & Clearing Corporation (DTCC), Avrupa'da Euroclear ve Clearstream gibi kuruluşlar benzer hizmetleri sağlamakadır. Bu kuruluşlar, finansal enstrümanların takasını, saklamasını ve diğer ilgili operasyonları gerçekleştirerek piyasaların düzenli ve güvenli işlemesine katkı sağlamaktadır.

Aracı Kurum Nedir? Aracı Kurumlar Hangileridir?

Borsada yatırım yapmak isteyenler için önemli olan aracı kurum nedir ve hangileridir? Detaylı bilgi için yazımızı okuyabilirsiniz.