Sigmund Freud ve Psikoseksüel Gelişim Kuramı

Psikolojinin en temel alanlarından biri olan "Psikanaliz Bilimi"'nin kurucusu Sigmund Freud; insanın psikoseksüel gelişim sürecini, çocukluk çağındaki yaşantısıyla ilişkilendirir. Bu ilişkilendirmesini ise "Psikoseksüel Gelişim Kuramı" olarak adlandırmıştır.

 

Psikoseksüel Gelişim Kuramı Nedir?

Bir çok psikoloji kuramcısı, kişilik gelişimini "bilinç" ve "bilinçaltı" süreçleri üzerinden ele almaktadır. Freud ise bilinçaltının yanısıra "cinselliğin" ve "içgüdülerin" üzerine yoğunlaşmıştır. Kuramında da bilinçaltı ve içgüdülerden hareketle kişiliğin 3 ayrı yönü olduğunu belirtir. Bunlar; id, ego ve süperegodur. Freud, bu kuramı işlerken çocukluğu da 5 farklı döneme ayırarak ele almaktadır. Bu dönemler sırasıyla; oral, anal, fallik, latent (gizil) ve genital dönemlerdir.

Oral Dönem (0-1 Yaş)

Bu dönemde temel haz kaynağı, emmedir. Bir bebeğin sütten erken kesilmesi veya geç kesilmesi, oral dönemde bir saplanma gözlemlenmesine sebep olur. Böylece kişi yetişkin bir birey olduğunda; sigara içme, sakız çiğneme, çok konuşma veya sürekli bir şeyler yemek isteği gibi durumları ortaya çıkarır.

 

Anal Dönem (1-3 Yaş)

Anal dönem, fiziksel hazla bağlantılı bir dönemdir ve Freud bu dönemin çocuklukla ilişkisini "tuvalet alışkanlığı" üzerinden kurmuştur. Freud'a göre bu döneminde olumlu bir tuvalet eğitimi alan çocuk, yetişkinlik döneminde kendi denetimini sağlayabilen, sıkı, planlı bir bireye evrilmektedir. Fakat çocukluğunda vurdumduymaz, gevşek bir tuvalet eğitimi verilirse; yetişkinlik döneminde bu kişi düzensiz, dağınık bir kişilik özelliğine sahip olabilmektedir.

 

Fallik Dönem (3-6 Yaş)

Fallik dönem, kişinin kendisini cinsel anlamda ilk kez merak etmeye başladığı dönemdir. Cinsel kimliğin yavaş yavaş kazanılmaya başlandığı bu dönemde ki meraklar karşısında kişinin çevresi veya ebeveynleri tarafından tepki gösterilir ve çocuk engellenmeye çalışılırsa; kişi, gelecekte "suçluluk" psikolojisini yoğun biçimde hisseder. Haliyle cinsel kimliğin kazanılmasında da problem yaşamış olur.

 

Latent (Gizil) Dönem (6-12 Yaş)

Gizil dönem sürecinde çocuğun cinsel dürtüleri gizlidir ve çocuk, sadece kendi cinsiyetinden arkadaşlarıyla oyun oynamak ister.

 

Genital Dönem (12-18 Yaş)

Genital dönem, buluğ çağına tekabul etmektedir ve bu çağda da cinsel/içsel dürtüler yoğun şekilde hissedilmektedir. Sigmund Freud, ilk 4 dönemi başarılı bir şekilde geçiren kişilerin bu dönemi de başarıyla atlatabileceğini savunmaktadır. Bu dönem; çocukluğun, yerini yetişkinlik kimliğine bırakmaya başladığı dönemdir.