Savaş çağrıları dolar ve petrole yarıyor

Avrupa'da Rusya ve NATO üyeleri arasında çıkabilecek bir savaş endişesi, Fed'in şahin mesajları ile zaten tedirgin olan küresel piyasalarda risk iştahını daha da kötü etkileyerek doların güvenli liman cazibesini artırıyor ve petrol fiyatlarda yaşanan ralliyi kuvvetlendiriyor. Hisse piyasalarıysa Avrupa’da bazı endekslerde %3,5’i geçen kayıplar ile haftayı sert düşüşler ile açtı.

ABD Rusya’nın her an Ukrayna’yı işgal edebileceğini ifade etmeyi sürdürürken, haftasonu ABD ve İngiltere’den sonra aralarında Almanya’nın da bulunduğu birçok Avrupa ülkesi vatandaşlarına Ukrayna’dan ayrılmayı önerdi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz pazartesi gününde yaptığı Kiev ziyaretinden sonra salı günü de Moskova’ya giderek krizin diplomatik yollardan çözülmesi amacıyla çabalamayı sürdürüyor. Scholz, ziyaretinden önce Rusya’yı gerilimi düşürmeye çağırdı ve olası bir işgal durumunda Rusya’ya yönelik yaptırımlar getirilebileceğini belirtti. Haftalardır işgal iddialarını Başkan ve Dışişleri düzeyinde tekrarlayan ABD tarafındaysa son olarak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmek amacıyla “şaşırtıcı bir bahane yaratabileceğini” öne sürülmüştü. İsmini vermeden Reuters’a konuşmuş olan bir AB yetkilisi ise “farklı durumlar için hazırlık yaptıklarını ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceğinin kesin olmadığını” ifade etti.

Ukrayna’nın taviz verebileceği sinyali gerilimi bir nebze düşürdü

Ukrayna’nın İngiltere Büyükelçisi Vadym Prystaiko’nun ülkesinin Rusya’ya karşı başka tavizler verebileceğini dile getirmesi, Ukrayna’nın NATO adaylığından vazgeçebileceği şeklinde yorumlanırken, büyükelçi “NATO üyesi değiliz ve savaştan kaçınmak için birçok taviz vermeye hazırız ve Ruslarla görüşmelerde yaptığımız da bu” ifadelerine yer verdi.

Rusya: ABD güvenlik taleplerini “laf kalabalığıyla” geçiştirmeye çalışıyor

Moskova ise geçen haftalarda NATO ve ABD’ye yazılı olarak iletmiş olduğu güvenlik taleplerine hala bir yanıt almamış olmaktan şikayetçi ve ABD’nin Rusya’yı işgal edeceği iddialarını “histeri” olarak tanımlamakta. Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Stanislav Gacimagomedov, geçtiğimiz gün ABD'nin Moskova'nın güvenlik garantileri ile ilgili inisiyatiflerinde 'laf kalabalığıyla geçiştirme' çabasında olduğunu ifade etti. Görüşmelere göndermede bulunarak Rus inisiyatiflerini 'laf kalabalığıyla geçiştirme' amacına işaret ediyor" ifadesine yer verdi. Ayrıca Rusya, Ukrayna’nın çağrısı ile geçtiğimiz gün Kiev’de yapılmış olan AGİT toplantısına da katılmayacağını açıkladı. AGİT üyesi bazı ülkelerin Ukrayna’daki gözlemcilerini geri çekmesi Rus dışişleri tarafından “endişeyle karşılanmıştı”.

Gerilim doların güvenli liman cazibesini artırıyor

Japonya’nın en büyük bankası olan MUFG, bu hafta da yatırımcıların diken üstünde olmayı sürdüreceğini tahmin ettiği müşteri notunda “Jeopolitik gerilim doların güvenli liman cazibesini artırıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bankanın araştırma notunda analistler şu ifadelere yer veriyor: “ABD istihbaratının Rusya’nın çok yakında Ukrayna’ya tam bir işgal yapacağı tahminleri ve jeopolitik gerilimler yatırımcıları diken üstünde tutmaya devam edecek ve dolara olan güvenli liman talebini yükseltecek” Avrupa’nın ortasında bir kıvılcım ile savaş çıkabileceği endişeleri dolar ile beraber İsviçre Frangı gibi güvenli liman para birimlerinin gücünü artırıyor. Fed üyelerinden gelen şahin mesajlar ve enflasyon verilerinde görülen yukarı yönlü sürprizler ile geçtiğimiz hafta tekrar 96’nın üzerine çıkmış olan dolar endeksi haftanın 1. gününde %0,4 yükseliş ile 1 Şubat’tan bu yana en yüksek düzey olan 96,34’e çıktı. Sterlin ise gerilimden olumsuz etkileniyor. Dolar karşısında geçtiğimiz gün %0,4 düşüş ile gün içerisinde 1,35’in de altına düşen sterlin, Euro karşısındaysa hafif yükseliş ile 0,83'e çıktı. ING stratejistleri piyasalar daha fazla jeopolitik riski fiyatlarsa sterlinin dolara karşı daha da düşebileceğini tahmin etmekte. Devlet tahvilleri de Ukrayna gerilimi ile yatırımcıların tercih ettiği bir varlık sınıfı oldu ve 10 senelik ABD tahvilinde getiri %1,92’ye kadar düştü. 10 senelik Bund’da getiri %0,217’ye inerken, Avrupa genelinde hisseden çıkan yatırımcıların bir kısmı da sabit getirili tahvillere doğru yöneldi.

“Brent 100 doları aşar, 125 de olası”

Petroldeyse analistler olası bir işgal durumunda ABD ve Avrupa’nın Rusya’ya uygulayacağı yaptırımların dünyanın en büyük üreticilerinden birinin ihracatını sekteye uğratabileceği korkusu ile 100 dolara hızlı bir ralli olabileceği, hatta arzın talebe yetişememesi halinde 125 doların bile görülebileceğini tahmin etmekte. Brent petrol geçtiğimiz gün içerisinde 96,16 dolara kadar çıkarken, WTI’da 94,94 düzeyi görüldü.

En büyük emtia traderlarından OANDA “Eğer askeri bir hareket başlarsa Brent rahatça 100 dolara ralli yapar. Petrol fiyatları Ukrayna kriziyle ilgili gelişmelere karşı çok hassas ve volatil olmaya devam edecek” ifadelerini kullanmakta.

Commerzbank analisti Carsten Fritsch de bu görüşlere benzer bir tahminde bulundu: “Eğer Rusya Ukrayna’yı işgal ederse petrol ve doğalgaz fiyatlarında kaydadeğer bir yükseliş görülebilir. Bu durumda Brent muhtemelen 100 doları aşar.”

İsviçre merkezli UBS’ten emtia analisti Giovanni Staunovo ise konu ile ilgili açıklamasında “Piyasa katılımcıları Rusya ve Ukrayna arasında bir ihtilafın petrol tedariğini aksatabileceğinden endişeli” ifadelerini kullanmakta.

OPEC+ ocakta hedefinin 900 bin varil altında

Jeopolitik gerilimlerin dışında Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve Rusya’nın da aralarında olduğu müttefiklerinin (OPEC+) 2022 Ocak'ta anlaşmada izin verilen petrol miktarını üretememiş olması, arzın gerektiği kadar hızlı yükselmediği şeklinde yorumlanmakta. JP Morgan analistleri 11 Şubat tarihli notta ilave kapasiteye yönelik riskler arttıkça Brent’in 125 doları da aşabileceği bir süper döngü de yaşanabileceğini ifade etmekte. Uluslararası Enerji Ajansı OPEC+ hedefi ve üretimi arasındaki açığın ocak ayında 900 bin varil/gün olduğunu, JP Morgan ise yalnızca OPEC’te farkın 1,2 milyon varil/gün olduğunu ifade etmekte. The Economist Intelligence Unit’in Ortadoğu ve Afrika direktörü Pratibha Thaker de “OPEC+ ocakta hedefl erini 900 bin varil/gün eksikle kapattığı için petrol fiyatlarında tekrar çok güçlü bir yukarı yönlü baskı var” ifadelerini kullanmakta. Thaker’ın konu ile ilgili görüşü şu şekilde: “İran’la yapılan görüşmelerde olası bir anlaşma 1,3 milyon varil ek petrol arzı getirebilir ancak bu tedarikteki darboğazı azaltmaya yeterli olmaz”.

Goldman Sacsh S&P öngörüsünü düşürdü

Ukrayna gerilimi küresel yatırımcıların Fed’in şahinleşen mesajlarının ardından başlayan hisse ve kriptopara gibi riskli varlıklardan kaçışı daha da yükseltti ve endeksler haftanın 1. işlem gününde Asya’dan Avrupa ve ABD’ye kırmızıya boyandı. Japonya’da Nikkei %2,23 gerilerken, Shangai’da düşüş neredeyse %1 seviyesindeydi. Hong Kong HSI ve Güney Kore KOSPI sırası ile %1,41 ve %1,57 geriledi. Avrupa ise hisse piyasalarının en sert düşüş kaydettiği bölge olarak gözükmekte.

Ayrıca ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs enflasyonun iyileşmeye zarar verebileceği konusundaki endişesi ile hisseler için gösterge niteliği taşımakta olan S&P 500 endeksi ile ilgili sene sonu öngörüsünü %4 düşürerek 5.000 puanın altına 4.900’e düşürdü fakat yine de bu endeksin cuma kapanışa göre seneyi %11 artıda kapatacağı anlamına gelmekte. Goldman Sachs ekonomisti David Kostin bu sene 7 faiz artırımı beklemekte olan bankanın şirket gelirleri ile ilgili görüşünüyse şu şekilde paylaşıyor: “Önümüzdeki iki yıl boyunca gelir büyümesinin büyük bir kısmı satış büyümesinden gelecek - kar marjlarında artış ise sınırlı olacak.”