"Sağ - Sol" Kavramları Nasıl Ortaya Çıktı?

"Sağ - Sol" Kavramları Nasıl Ortaya Çıktı?

’Sağ' ve 'Sol' kavramları uzun zamandan beri kişilerin siyasi görüşlerini sınıflandırma amacıyla kullanılır.  Sağ-sol meselesi Fransız İhtilali’ne kadar dayanıyor. Fransa'da 1789 senesinde ihtilalden önce toplanan ve sonrasında da varlığını devam ettiren bir ana meclis mevcuttu. Doğal olarak mecliste farklı ideolojilerden ve kesimlerden üyeler bulunuyordu. Radikaller, Cumhuriyetçiler, monarşi taraftarları, muhafazakarlar, meşrutiyetçiler, çiftçiler ve din adamları üyeler arasında bulunuyordu.

Bu meclis 30 Eylül 1791 tarihinde yeni bir anayasaya geçiş yaptıktan sonra kendisini Yasama Meclisi ilan ederek yönetimi fiilen ele aldı. Devrik kral XVI. Louis ve eşi Marie Antoinette henüz gözetim altında bulunmaktaydılar. 

Mecliste farklı gruplaşmalar oluşmuştu. Jacobin diye anılan grup gerçekten ilgi çekiciydi. Radikal görüşleri bulunuyordu ve biraz sonra yönetimi ele geçirdiklerinde kral ve eşini yargılayıp idam edeceklerdi.

 

Meşhur sağ sol kavramı da Fransa'nın bu meclisinde, benzer ideolojiye sahip vekillerin oturma şekillerinden ortaya çıktı. Meşrutiyetçiler yani kralın yerinde kalmasını ancak bir meclisle yönetimi paylaşmasını savunanlar sağ tarafta oturuyorlardı. Muhafazakarlardı ve radikal değişimden yana değillerdi.

 

Sol tarafta ise cumhuriyet taraftarı ihtilalciler oturuyordu. Bunların özelliği, grup olarak ortaklaşa bir karar alıp onun etrafında birleşebilmeydi. Kralın tarihe karışmasını arzu ediyorlar ve cumhuriyetin ilanını istiyorlardı.

Fransız Devrimi esnasında bu şekilde sınırları çizilen sağcılık ve solculuk kavramları ilerleyen yıllarda gelişim gösterdi. 19. asır boyunca özellikle Avrupa'da bu tür fikirleri benimseyip geliştiren birçok bilim insanı, düşünür ve siyasetçi ortaya çıktı.

 

İhtilalin ideolojisinin Türkiye'ye yansıması ise hem geç hem de oldukça yavaş bir süreç olarak devam etti. Ülkelerin birbirine uzaklığı ve o dönemin iletişim noksanlığı nedeniyle Türk insanı ve Fransız birbiriyle kolay bir şekilde yakınlık kuramadı. Aynı zamanda Osmanlı'da, Fransa'daki gibi toplum arasında çok büyük ayrımlar görülmüyordu. 

Toplum içerisinde zenginlik hoş karşılanan ve kıskançlık edilen bir şey değildi. İnsanlar daha çok paylaşmayı öneriyor, zengin birisi ancak parasının büyük kısmını yoksullara yardım etmek ve hayır işleri için kullanırsa toplum tarafından takdir ediliyordu.

 

Türkiye'de 19. asrın sonlarına doğru ilk örnekleri görülmeye başlanan sağ-sol ideoloji ancak 20. yüzyıl ortalarında yaygınlaşma sürecine girecekti. 1945 yılına dek tek partinin olması ideolojik olarak ayrılıp kutuplaşmayı yavaşlattı. 1950 sonrasında oldukça hız kazanan sağ-sol saflaşması 60'lı yıllarda büyüme sürecini geçirerek, 1970-80 arasında adeta zirve noktasına ulaştı. 70'ler boyunca Türkiye, bu iki ideolojinin savaşıyla birçok vatandaşının ölümüne şahitlik etti.

 

 

 Benzer içerikler için buraya tıklayınız.

 

Bu gibi haberlerinin devamı için parafesor.netsitemizi ziyaret edebilirsiniz.