Rusya'ya yaptırımlar dizelde potansiyel krizi tetikliyor

Rusya'ya uygulanan yaptırımların küresel olarak dizel sevkiyatında sorunlar yaratabileceği aktarıldı. Yaptırımlar sebebiyle enerji fiyatlarında yaşanacak yeni bir yükselişin krizi tırmandırması muhtemel gözüküyor.

Mevcut pozisyonuna baktığımızda Rusya, dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi ve dünyanın en çok petrol ihraç eden ülkesi durumunda.

Rusya, günlük yaklaşık 5 milyon varil ham petrol ihraç ediyor. Dizel, benzin, fuel-oil ve nafta gibi ürünlerde ise ihracat günlük yaklaşık 3 milyon varil seviyelerinde. Bu ihracat içindeki en büyük pay ise 2 milyon varil ile dizelde. Küresel dizel ihtiyacı ise günlük ortalama 30 milyon varil seviyelerinde.

Rusya'nın başlattığı savaştan sonra arka arkaya gelen petrol ambargoları ile ülkenin petrol üretiminde günlük olarak tahmini 3 milyon varillik bir düşüş yaşanacağı öngörülüyor.

Rusya'nın ham petrol üretimindeki düşüş ve petrol ürünleri ihracatının da azalması, küresel ekonomi için özellikle dizelde büyük bir tedarik sıkıntısını doğurabileceği düşünülüyor.

Londra merkezli petrol veri şirketi OilX Kıdemli Analisti Neil Crosby, AA muhabirine, dizel talebinin özellikle ABD, OECD, Avrupa ve Latin Amerika ülkelerinde yükselse de talebi karşılayamadığını açıkladı.

Bu durumun savaş öncesinde başladığını söyleyen Crosby, şu ifadelere yer verdi:

"Savaş sonrasında dizel tedarikinde büyük bir kısıt yaşanma ihtimali arttı ama buna sadece dizel tarafından değil ham petrol tedariki açısından da bakmak lazım. Rusya'nın günlük 4,5-5 milyon varil ham petrol, 3 milyon varile yakın da petrol ürünleri ihracatı mevcut. Resmi olarak ABD, Birleşik Krallık ve bazı küçük ülkeler haricinde Rus petrolüne ambargo yok. Birçok şirket itibar riskini de göz önünde bulundurarak Rus petrolü almayı bırakıyor. Bu yüzden, şu anda piyasa mevcut durumun gerçek etkisini henüz bilmiyor. Rusya'nın ihracatının ne kadar düşeceğini ve bunun asıl etkisini birkaç hafta içinde göreceğiz." dedi.

Crosby, "Stoklar da dolduğunda Rusya mecburen üretimi düşürecek. Rus petrol şirketi Transneft, geçen hafta, zaten stok fazlası oluşmaya başladığını söyledi. Rus petrol altyapısının mevcut üretim hacmiyle sorun yaşamaya başladığını görüyoruz. Bu durum, petrol üretiminin düşündüğümüzden daha kısa sürede ve hızla azalmasına yol açabilir." diyerek mevcut durumla ilgili potansiyel riskleri aktardı.

Crosby, Rusya'nın ham petrol ve dizel ihracatında kayda değer bir düşüşün Avrupa başta olmak üzere küresel piyasaları derinden sarsacağını söyledi.

Bu durum Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Yıllık olarak baktığımızda dizel ithalatının yaklaşık yüzde 35'ini Rusya'dan karşılayan Türkiye, olası bir tedarik krizinde yüksek etkilenebilecek ülkeler arasında bulunuyor.