USD
34.5184 EUR
36.1612 GBP
43.3342 GRAM ALTIN
2976.15 BIST100
3000 
Rusya, 2022 yılında Ukrayna'ya başlattığı savaşın akabinde birçok ülke tarafından yaptırıma maruz kaldı. Yaptırımların Rus ekonomisine olan etkileri...
Rusya 24 Şubat 2022 günü Ukrayna’ya yönelik başlattığı kara hareketi nedeniyle 10.000’i aşkın yaptırımla karşı karşıya kaldı.
Uluslararası Para Fonu’nun öngörülerine göre Rusya ekonomisinde küçülme beklentisi yüzde 3.4 olurken, Rus lider Putin ekonominin yüzde 2.5, Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’na göre ekonominin yüzde 2.9 küçüleceğini tahmin ediyor.
Rus devlet yetkilileri başta batılı ülkelerin uygulamaya soktuğu yaptırımlar sebebiyle birçok analiste göre ekonomik olarak yüzde 15 civarlarında gerileme görülecekti ancak beklenen olmadı. Beklentilerin altında gelişen daralmayı anımsatan Rus yetkililer mevcut durumda yüzde 2.5-3’lük daralmanın kötü bir senaryo olmadığına atıfta bulundu. Fakat bu yıl beklenenden daha iyi performans gösteren Rus ekonomisinde gelecek yıllara dair beklentilerde çok pozitif görünmüyor.
Rusya’da batılı ülkelerin en çok yaptırım uyguladığı sektör; finans ve bankacılık olurken 24 Şubat günü itibariyle 640 milyar dolarlık Rus rezervine batılı ülkelerde bulundurması nedeniyle yüzde 50’lik erişim yasağı getirildi. Rus rublesinin dolar karşısındaki değer kaybı da batıdan gelen bu yaptırım hamlesiyle ivme kazandı.
Rus lider Putin, olayın akabinde yapılan uygulama için “hırsızlık, soygun!” benzetmesini yaptı.
Ruble şu sıralar bahar aylarındaki 130 seviyesinden gerileyerek 67 seviyesinden işlem görürken Rusya Merkez Bankası’nın sert müdahaleleri sonuçlarını verdi.
Rus finans sektörüne batılı ülkelerin bir diğer yaptırım hatta deyimi yerindeyse darbe olarak adlandırılabilecek hamlesi Sberbank ve VTB Rusya’nın kritik konumdaki bankalarını SWIFT sisteminden çıkarması oldu.
VISA ve MasterCard, Rusya’dan çekilme kararı alınca denizaşırı ödemelerde kriz yaşandı. Rus bankları alınan geri çekilme kararı akabinde Mir adlı sisteminin kullanıldığı kartlara yönelimin arttığını aktardı.
Rusya, henüz SWIFT için bir alternatif yol bulamadı!
Rus bankaları, Visa ve Mastercard’ın faaliyetlerini durdurmasının ardından Mir sistemiyle çalışan kartlara yönelik talebin arttığını duyurmuşlardı.
2017 yılı Mayıs ayında kurulan Rusya Merkez Bankası’nın ödeme sistemi olup bankaya ait ulusal kartı ödeme sisteminin kendisidir. Sistem üzerinden elektronik para transferi yapmak için kullanılıyor. Fakat olası bir yaptırım hamlesi gelmesi ihtimaline karşın birçok ülke bu ödeme sistemini kullanmıyor.
Rusya’da yaptırımlar sürdükçe yatırımcılarda farklı kanallar aramaya başladı. Bu yöntemlerden biri de para transfer işlemleri ve tasarrufları için kripto paraların kapısını çalmaya başladı.
Rusya Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı, gelecek yıl için “Dijital ruble” sinyali verdi. Sürecin startı test çalışmalarıyla 2023’te başlayacak.
Rusya’ya uygulanan yaptırımlar dolar ve euro’dan kaçışı hızlandırırken Rus yetkililer tarafından artık “zehirli” para birimleri olarak adlandırılıyor.
Rusya bu sebeple rezervlerinde ve dış ticarette özellikle doların kullanımında azaltıma giderken, ekonomisinde “dost ülke” para birimlerinin kullanımına ağırlık veriyor. Dost ülke para birimlerinin Ocak-Eylül 2022 döneminde borsadaki talep oranları şu şekilde:
Yuana talep 41 kat,
Türk lirasına yönelik talep de geçtiğimiz yıla göre 17 kat artış gösterdi.
Rusya ihracat ve ihracat kalemlerinde oldukça büyük sorunlar yaşadı. İthal ettiği yüksek teknoloji ürünlere erişimi kısıtlanan Rusya yerli üretim modelini denemesine rağmen tam olarak bu sorunun önüne geçemedi.
Yüksek teknolojide dışa bağımlılığı çok yüksek olan Rusya’da üretim yapısında dağılım ağırlığı madencilik ve geleneksel endüstrinin hakimiyetinde.
Rusya yaptırımlar silsilesi gölgesinde 30 Mart 2022’de ithal ürünlere yönelik talepte hafiflemeyi hedefliyor.
Rusya Federal Gümrük Servisi Başkanı Vladimir Bulavin, paralel ithalat modeliyle bu senenin Mayıs-Ekim periyodunda 17 milyar dolarlık ürün ithalatı yapıldığını açıkladı.
Rusya’ya yönelik yaptırımlar kapsamında;
McDonald’s
IKEA
Prada
Zara
H&M
Renault
Nissan
Mercedes
Adidas ve Puma gibi dünya devleri ve yüzlercesi Rusya’da faaliyet durdurma kararı alarak Rusya’dan çekildi.
Rus ekonomisinde yaptırımların etkisiyle enflasyonda yüzde 6.7’den yüzde 20.3’le 20 yılın zirvesine çıktı.
Rusya Merkez Bankası, faiz politikasını yüzde 20’ye yükseltmesiyle enflasyonda bir miktar gerileme kaydedilirken yüzde 12 seviyeleri yakalandı.
Rusya Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 20’ye çıkarmasıyla gerileme gösteren enflasyon kasım itibarıyla 12 seviyesine indi. Ancak yaptırımlar nedeniyle sevkiyatı yasaklanan ürünlerin paralel ithalatla Rus pazarına getirilen ürünlerin fiyatları enflasyon oranından bağımsız şekilde belirleniyor.
Rusya’nın yaptırımlar sebebiyle hedefi haline gelen Avrupa’da doğal gaz sevkiyatı yaklaşık olarak yüzde 50 oranında azaldı.
Kuzey Akım, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa gibi boru hatları atıl konuma geldi. Avrupa, Rusya’dan sıvılaştırılmış doğal gaz yani LNG alımını devam ettiriyor.
Avrupa, Rusya2dan deniz yolu ile petrol alımını durdururken Rus petrolünde tavan fiyat uygulamasına geçti. Rusya ise tavan fiyat politikasını kabul eden ülkelere ihracatı keseceğini açıkladı. Başta Çin ve Hindistan olmak üzere Asya pazarlarına olan yönelim Rusya tarafından açıkça ilan edildi.
