Rusların Büyük Çarı: Deli Petro

Pyotr Alekseyeviç, Büyük Petro, Çar 1. Petro veya bilinen ismiyle Deli Petro. 9 Haziran 1672 tarihinde doğmuştur. Çar I. Aleksey'in ikinci eşi Natalya Narişkina'dan oğludur. 1682 yılında, hasta ve zayıf üvey ağabeyi V. İvan'la birlikte tahta çıkmıştır.Bu sırada tahta üvey ablası Sofia Alekseyevna atanmıştır.

Büyük Petro'nun Yönetimi Ele Alışı

Petro, bu dönemde Moskova'nın dışındaki “Alman mahallesinde” annesiyle birlikte yaşamıştır. Rusya'ya gelen Avrupalılar'la yakınlık kurmuş ve uygarlıkları hakkında bilgi sahibi olmuştur. Avrupalı askerlerden istihkam ve topçuluk eğitimi almıştır.

14 yaşından itibaren gemilerle ilgilenmiştir. Petro 17 yaşına geldiğinde bir saray darbesiyle yönetimi ablasının elinden almıştır. Tahtı üvey ağabeyi Ivan'la paylaşıyordu ancak devlet işlerinde Ivan'ın rolü yoktu. 1696 yılında Ivan ölmüş ve Petro tahtın tek hakimi olmuştur.

Büyük Petro'nun Çarlık Dönemi

1689-1725 yılları arasında Rusya'yı yönetmiştir. Çarlık döneminde Rusya'nın modernleşmesi için uğraşmıştır. Rus donanmasını ve ordusunu geliştirmiştir. Rusya agresif ve yayılmacı bir dış siyasete yönelmiştir bu da Rus tarihinde bir kırılma noktası olarak kabul edilmektedir.

Petro hayatı boyunca kuzeyde İsveç Krallığı ve güneyde Osmanlı İmparatorluğu ile mücadele etmiştir. Petro, ticaretin önemini anlıyor; ulaşımın deniz ticaretinin ülkesinin yerini yükselteceğini biliyordu. Sıcak denizlere inme amacıyla Osmanlı Devleti’nden Azak Kalesi’ni aldı. Asıl hedeflediği Karadeniz’e ve sonrasında Boğazlara kadar girmekti.

Bu amacından hiç vazgeçmedi ve kendisinden sonra da bu politika sürdürülmüştür.Kuzeyin buzlarla kaplı denizleri ticarete elverişli değilken, bir Türk gölü haline dönüşmüş Karadeniz de işlevsiz durumdadır.

Bu sorunu gidermek amacıyla sıcak denizlere inme stratejisini benimsemiştir. Osmanlı Devleti’ne karşı elde ettiği kimi zaferler, örneğin Azak Kalesi’nin alınması, bir rüyanın gerçek olması anlamını taşırken 1711 yılındaki Prut Muharebesi ve Antlaşması, bu rüyanın bir süre ertelenmesine sebep olmuştur.

Avrupa’daki ilerlemeyi Rusya’ya getirmek istiyordu. 1697 yılında kimliğini gizleyerek denizcilik eğitimi için yurtdışına çıktı. Hollanda, Almanya ve İngiltere’ye gitti.Burada tıp,gemi yapımcılığı ,marangozluk üzerinde çalıştı. Diğer yandan da Osmanlılar’a karşı Avrupa’da müttefik arayışındaydı ancak bu arayışı sonuç vermedi.
Çar Büyük Petro, 1703 yılından beri Avrupa şehirlerine benzeyen yeni bir şehri sıfırdan başlayarak inşa etme çabası içersindeydi.

Şehri, 1703 yıında Büyük Kuzey Savaşı’nda İsveç’ten aldığı Neva Nehri deltasında kurmaya karar verdi. Rusya'nın ağaç mimarisinden farklı olarak Avrupa'dan getirttiği mimarlara şehrin planlarını, binaların dağılımını ve kanalizasyonu çizdirdi. Petersburg, 1712 yılında başkent oldu.

Büyük Petro'nun Ölümü

Petro, 1723 yılında mesanesi ve idrar yoluyla ilgili problemler yaşamaya başladı. 1724 yılında ağır bir böbrek ve mesane ameliyatı oldu. 1725 yılında üremiye yakalandı. 8 Şubat 1725 tarihinde öldü.

Neden Deli Petro Deniyordu?

'Büyük Petro' olarak bilinen Rus Çarı, Rönesans ve Reform döneminde yaptığı deneyler ve incelemerle Rusya'nın Avrupa'nın gerisinde kalmayıp ilerlemesini sağlamıştır.

Sıcak denizlere inme amaçlarından dolayı gemicilik ve denizcilikle ilgili çalışmalar yapmıştır. Bulunduğu mevkiyi düşünmeyerek bir gemide en alt rütbede çalışmıştır. Osmanlılar bu yüzden Petroya 'Deli Petro' demişlerdir.