Reeskont Kredileri Kesildi İhracatçılar Kitlendi!

İhracatçılar son 1.5 aydır, en önemli finansman kaynaklarına ulaşamıyorlar. Bazı kaynakların verdiği bilgilere göre ise sistem aslında kasım ayından bu yana aralıklarla kapanmaktaydı fakat son haftalarda hiç kredi kullanılamadı. Ayrıca TL reeskont kredisi kullanımına getirilmiş olan %40+%30 ihracat gelirini bozma zorunluluğuyla beraber ihracatçının reeskont talebinin de azaldığı öğrenildi.

Haziran ayında alınmış olan bir karara göre, reeskont kredisinin kullanılabilmesi için daha önce döviz gelirinin %40’ını TCMB'ye satma zorunluluğu bulunan ihracatçılara, bir darbe daha indirildi ve daha önce belirtilmiş olan %40'a ek olarak döviz gelirinin %30’unu da bankalara satma zorunluluğu getirilmişti. Tabi hal böyle olunca ihracatçıların tepkisi büyüdü ve yeni koşullar, talebi de etkilemiş oldu.

Sınırlandırma daha da artabilir

TCMB'nin verilerine bakıldığında mayıs ayından itibaren 2022 sonunda reeskont kredilerinin döviz rezervlerine 18,9 milyar dolarlık katkıda bulunması beklenmekte. Bu beklenti gerçekleşse bile rakamlara bakıldığında, 2022'de gerçekleşenler 2021’dekine göre 2 milyar dolarlık, 2020’dekine göre ise 4 milyar dolarlık bir düşüşü göstermekte.

Bu tablodan çıkarılan sonuca göre ise TCMB, gelecek dönemde de reeskont kredisinin kullanımında önemli bir sınırlamaya gidecek gibi duruyor.

İhracatçılar reeskont kredilerinden mahrum kaldı

Reeskont kredilerinde yaşanan bu sıkıntıdan oldukça fazla etkilenen ihracatçılar, finansman sorununun da gitgide ifade ediyorlar.

Konuya ilişkin olarak TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, “Faiz düşük, ama o düşük faizle kredi kullanamadıktan sonra bunun da bir anlamı yok” ifadesini kullandı. Ayrıca reel sektör için döviz kredisine ulaşmanın artık oldukça zorlaştığını belirten Yavuz Eroğlu, bu zorluklar sebebiyle TL kredilerine erişimin öneminin arttığını fakat TL kredilerinin de sıkılmaya başlamasının piyasaya endişe kattığını belirtti.

Son olarak ise Eroğlu, finansmanın reel kesim için önemini açıkladı ve “Ha faizi yükseltip kredi kullanımını zorlaştırmışsınız, ha düşük faiz vermişsiniz ama kredi kullandırmamışsınız, ikisi de aynı” ifadelerine yer verdi.

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan bir diğer isim ise İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel idi. Önel, konu ile ilgili şu ifadelere yer verdi: “Reeskont kredileri ihracat yapan işletmeleri finansman açısından rahatlatırken aynı zamanda uygun kredi koşulları ve vade süreleri işletmelere uluslararası pazarlarda rekabet imkanı tanıyor. Hükümetin uyguladığı liralaşma stratejisi ile TCMB tarafından getirilen yeni koşullar firmalara parite kaynaklı zarar yazdığı gibi işletmelerin operasyonel harcamalarına da engel oluyor. Reeskont kredi faizleri uygun olmakla birlikte diğer zorluklar kullanımı oldukça düşürmüş olup ihracatçıları daha maliyetli farklı enstrümanlara yöneltti. Türkiye’nin cari açığını ihracatla kapatması hedefleniyorsa, bunun için ihracatçıların uygun finansmana ihtiyacı var. Söylem ile eylem birbirini tutmalı, bu nedenle reeskont kredisi kullandırılmalı.”

Son olarak ise TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, bu konuda yaşanan sıkıntıları dile getirdi. Fayat yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Yaklaşık bir aydır TL reeskont kredisi kullandırılmıyor. Bu da piyasada bir sıkıntı yaratıyor. Reeskont kullanamayanlar piyasa borçlarıyla nakit akışlarını sağlıyorlar. Böyle olunca da fi rmalar bilançolarına göre bankanın %25 ile %50 oranındaki faizlerine maruz kalıyor”