Psikolojik Açıdan Kimlik Tipleri

Psikolojik Açıdan Kimlik Tipleri 

James Marcia, klinik ve gelişim alanlarında çalışma yürüten bir psikologdur. Bireyin kimlik tipleri ile ilgili olarak yaptığı araştırmalar alanda yankı uyandırmıştır. Araştırmalarında, kimliğimizin şekillenmesinde belirleyici olan iki faktör olduğunun altı çizerek bu faktörlerden birincisinin, bireyin çevresindeki seçenekleri araştırması, ikincisi ise belli bir kimlik yapısına bağlanması olduğunu belirtmiştir. Ahlaki gelişim ve kimlik statüleri arasında güçlü bir ilişki olduğunu savunarak araştırmaları neticesinde insanda var olan kimlik tipleri dört ana başlıkta toplanmıştır.

 

 

1) Başarılı Kimlik 

Bireyin kendi tercihleri ile içinde bulunduğu kimlik krizi sürecini tamamlaması ve çözümlemesi söz konusudur. Bu kimlik türündeki bireyler, ailelerinin ve içinde bulundukları sosyal çevrenin hayata bakış açısını; dini, siyasal ve geleneksel inançlarını incelemişlerdir. İnceleme neticesinde kendilerine uygun olanları tercih edip uygun olmayanlardan vazgeçerek süreci tamamlamışlardır. Bu kimlikte önemle altının çizilmesi gereken kişinin bir arayış sürecinin ardından kendi doğrularını seçtiği noktadır.

 

2) İpotekli Kimlik 

Bu kimlikte birey bir arayış içine girmemektedir. Başka seçenekler için çok az denilebilecek düzeyde yaptığı araştırma yaparlar. Ailevi ve sosyal değerlere sıkı sıkıya bağlanırlar. Yani bir arayış sürecinin eksikliği neticesinde aileleri kimliklerinin üzerine ipotek koymuştur. Bu bireylerin kendisi ve hayatı ile ilgili kararları ailesi verir. Bağımlı bir kişilik yapısı geliştirdikleri için sorumluluk bilincini geliştirmeleri oldukça zordur. 

 

3) Moratoryum Kimlik 

Moratoryum kimlikte tıpkı başarılı kimlikte olduğu gibi bir arayış söz konusudur. Ancak çeşitli seçenekleri incelemiş olmalarına rağmen bireyler sosyal çevrelerinin ve ailelerinin tercihleri ile kendi tercihleri arasında sıkışıp kalmışlardır. Herhangi bir çözüm yolu bulamayan bu bireyler, içinde bulundukları kararsızlık neticesinde hiçbir karar veremeyerek herhangi bir şey yapamayabilirler. Bu kimlikte var olan duraksamaya ve kararsızlığa rağmen arayış süreci devam etmektedir. Eğer süreç tamamlanabilirse başarılı kimliğe ulaşılabilir. Ayrıca bu kimliğin bir diğer adı, askıda kalmış kimliktir. 

 

 

4) Dağınık Kimlik 

Çeşitli noktalarda inceleme ve araştırma yapsalar bile yaşamlarında belirli bir yönelme yapmayı başaramamış kimselerdir. Kimlik konusunda herhangi bir girişimleri yoktur ve bu durum onları rahatsız etmemektedir. Kimlik bunalım sürecinden geçmeyen bu kişiler büyük çoğunlukla etkileşimin ve yönlendirmenin az olduğu aile tipleri içinde yetişmişlerdir diyebiliriz ancak tabiki dağınık kimliğin tek sebebi bu değildir. 

Marcia, sadece üst kimliğe sahip olanların üst düzey ahlaki gelişim basmalarına ulaşabileceklerini belirtir. Üst düzey kimlik başlığının altında başarılı kimlik ve moratoryum kimlik vardır. Çünkü bu kimliklerde bir arayış mevcuttur. 

Eğer bu konu dikkatinizi çektiyse konu ile ilişkisini vurguladığımız ahlaki gelişim ile ilgili okuma yapabilirsiniz.

 

 

 Benzer içerikler için buraya tıklayınız.

Bu gibi haberlerinin devamı için parafesor.net sitemizi ziyaret edebilirsiniz.