Osmanlı Taht Savaşları

İlk olarak, 1298 yılında Osmanlı henüz beylik iken, Osman Bey’in kendi amcasını öldürmesi ile başlamıştı taht savaşları. Daha sonrasında Osman Bey’in oğlu olan Orhan Bey’in ölümünden sonra yerine 1.Murat geçti. Ama bilmediği bir şey vardı ki, oğlu Savcı Bey’in tahtına göz diktiği. Bunu öğrenen 1.Murat oğlunu yakalatıp öldürttü. Daha sonra 1.Murat’ın kendiside eceliyle vefat ettikten sonra yerine oğlu 1.Beyazıt geçti. 1.Beyazıt kardeşi Yakup’un kendisine karşı bir savaş başlatmasından endişe etti ve onu boğdurarak öldürttü.

 

1. Murat

Yıldırım Beyazıt, Timur ile girdiği savaşta yenilip esir düştü ve cenazesi tam bir yıl sonra geri döndü, e tabi cenazenin dönmesi ile birlikte şehzadeler arasında tam tamına 11 sene süren bir savaş başladı. Bu savaşın galibi ise 1.Mehmet oldu ve tahta çıkmayı başardı. Ama bu savaştan kurtulmayı başaran sadece 1.Mehmet değildi. En küçük şehzade olan Kasım ise sadece “ benim sultanlıkta gözüm yok” diyerek canını kurtaran oldu. 1.Mehmet bir av esnasında felç geçirip atından düşerek hayata gözlerini yumdu. Bunun üzerine oğlu Murat, Bursa’ya gitti ve tahta geçti. Kardeşleri ölmekten korktukları için kaçmak isteseler de başarılı olamadılar. Ve sadece 13 yaşındaki Mustafa, taht için savaşa girdi fakat oda kısa süre içerisinde bu savaşı kaybedip hayat veda etti.

Sultan Murat, kardeşlerini katletmekle kalmadı, saltanatta hak sahibi olduğunu iddia eden amcasını da katletti. Sultan Murat vefat ettikten sonra ise yerine oğlu 2.Mehmet geçti. 2.Mehmet Osmanlı bekası için kardeş katlini helal kılan bir fetva yayınlattı ve taht savaşlarına farklı bir bakış kazandırmış oldu. Ve kardeşi Ahmet’i ve diğer kardeşlerini katletti. Fatih öldü ve yerine oğlu 2.Beyazıt geçti.

 

Geçtikten bir süre sonrada taht savaşında yenilgiye uğrayan kardeşi Cem Sultan’ı katletti. 2.Beyazıt daha ölmeden oğullarından Yavuz Sultan Selim olarak bilinen Selim ile taht savaşına girdi. Çünkü oğlu Selim’i değil, Ahmet’i tahta çıkartmak istiyordu. Ama bunun gerçekleşmesini istemeyen Selim, 40 bin kişilik ordu ile babasına saldırdı ama saldırı sonucunda savaşı kaybetmiş oldu. Ama bu onu durdurmaya yetmedi. Osmanlı ordusu Selim’in cesaretine hayran kaldı ve Beyazıt’tan, Selim’i tahta çıkartmasını istedi. Ve Beyazıt, bu isteği kabul etmek zorunda kaldı. Daha sonra Selim, kardeşi Korkut’u uyurken, Ahmet’i ise pusuya düşürerek öldürdü.

 

Daha sonra Yavuz Sultan Selim vefat etti ve tahta Kanuni Sultan Süleyman geçti. Başka kardeşi olmadığı için Süleyman hiç taht savaşlarına katılmadı dersek inanmayın. Çünkü oda oğulları ile bu savaşı verdi ve oğullarından Mustafa’yı katletti. Aslında Mustafa’nın ölümüne payı olan bir isim daha vardı ki, oda Hürrem Sultan. Kanuni’nin ölümünden sonra birbirleri ile savaşa giren iki isim Selim ve Beyazıt oldu. Ama bu savaşın galibi Selim olsa da kardeşi Beyazıt ölmedi ve İran Şahı’na sığındı. Ve sığındıktan sonra çocukları ile birlikte, Selim tarafından orda boğdurularak katledildi.

 

Şehzade Mustafa'nın boğdurulurkenki tasfiri

 

Gelelim 3.Murat’a. Daha tahta adımını attığı an bir fetva ile 5 kardeşinin birden boğularak öldürülmesini sağladı. Ve Osmanlı tarihinin en kanlı olayı olarak bilinen savaşa geldi sıra. 3. Mehmet. Kundaktaki bebeklerde dahil tam tamına 19 kardeşini katletti. Ve bunun yanında 21 yaşındaki oğlu Mahmut’u da boğdurttu.

Bütün padişahlar bu savaşa dahil olmuş mu ? diye sorarsanız eğer hayır. 1.Ahmet kardeş katli yasasını kaldırtır ve o tarihten sonra daha az taht savaşı görülür.

 

Genç Osman, Lehistan seferine çıkmadan önce, kardeşinin ayaklanma göstermemesi için 16 yaşında ki kardeşi Mehmet’i öldürtür. 5.Murat, Revan seferinden önce Beyazıt ve Süleyman’ı, Bağdat seferinden önce Kasım’ı öldürtür. 5.Mustafa tahta çıktığında İstanbul karışık durumdadır ve bu durumdan faydalanan Mustafa, 3.Selim’i öldürtür. 2.Mahmut kendisi içim ölüm kararı veren 5.Mustafa’yı boğdurtur.

 

Evet bu yazımızda, Osmanlı içerisinde gerçekleşen taht savaşlarını inceledik. Her ne kadar galip gelenlerde olsa sonuç tek bir noktaya bağlanıyor. Söz yazarı Aysel Gürel’in de dediği gibi

“ Bu dünya ne sana ,nede bana kalmaz, Sultan Süleyman’a kalmadı, böyle hiçbir kitap yazmaz”.

Sağlıkla ve sevgi ile kalın.

Payitaht İstanbul