Milli Savaş Uçağımızın Motoru da Yerli Olacak

Temel Kotil, SAHA İstanbul tarafından savunma, havacılık ve uzay sektöründe faaliyetlerini sürdüren firmalara özel hazırlanan Yöneticilik Gelişim Programı'nda (SAHA MBA) havacılık endüstrisine dair açıklamalarda yaptı.

Bir savaş uçağının 50-100 milyon dolar arasında fiyatla satıldığını belirten Kotil, uçak yapmanın zorluğunun her şeyin çok iyi yapılması gerekliliğinden dolayı olduğunu söyledi.

"Milli Muharip Uçağın neredeyse bütün parçalarının tasarımı bitti" diyen Kotil, yaklaşık 1300 mühendisin çalışmaları sürdürdüğünü de söyledi. Kotil, MMU için yerde ve havada çalışacak yazılımlar için de 25 milyon satır kod yazılacağının altını çizdi.

Teknolojik gelişmeler ve sahip olunan altyapılarla geçmişte uzun yıllar alan çalışmaların çok daha kısa sürede yapılabildiğini, bunun havacılık endüstrisi için de bu şekilde olduğunu belirten Kotil, "Artık yapmak istiyorsanız yaparsınız. 18 Mart 2023'te MMU'yu hangardan çıkarıyoruz, Hürjet'i, Atak-2'yi uçuruyoruz" sözleriyle düşüncelerini dile getirdi.

 

Motor konusunda Kale Arge ve TEI'nin geliştirdiği motorlar bulunduğundan bahseden Kotil, TEI'nin 1600 beygir turboşaft motoru 1 yıl içerisinde kendilerine teslim etmeye başlayacağını söyledi. Motor yapmada en büyük zorluğun sıcak bölge, türbin tarafında kaynaklandığını açıklayan Kotil, 10 yıl içinde seramik türbin kanatlarının çıkacağını ve bu alanda çalışmalarını sürdüren herkes için fırsat doğacağını belirtti.

Kotil, "Bu, tribün kanadı üretiminde devrim yapacak. Bugünkü yüksek performanslı motorları yakalamak mümkün olacak. Gelecek 10 yıl motorda çok orijinal şeylere gebe" şeklinde konuştu.

 

"DEVLET KARAR VERİRSE YAPARIZ"

Bir savaş uçağının milli olabilmesi için kritik unsurlarının ve motorunun yerli üretilmesi gerektiğini vurgulayan Kotil, şunları dile getirdi:

"Uçağın milli olması için motorunu yapmak zorundayız. TEI'nin turboşaft motoru bize Türkiye'nin tek kristal dökebildiğini gösterdi. Motor yapmanın en zor kısmı türbin kısmı. Türbin kısmında da tek kristal gerekiyor. Tek kristal olunca mukavemetler yüksek oluyor. Yüksek sıcaklıkta termal verim artıyor, güç artıyor. Türkiye tek kristalini döktü ve turboşaft motorda kullanıyor. TUSAŞ'ın hissedarı olduğu TRMotor motor tasarımı için çalışıyor. Savunma Sanayii Başkanlığının MMU motoru için yürüttüğü bir ihale süreci var. Şu anda bilgi istiyor, biz de hazırlıyoruz. TEI ve TRMotor bu konuda çalışıyorlar. Bir motor yapmak 10 yıl sürer. 2028 ve sonrasında teslim edeceğimiz uçakta yerli motor olacak. Bunun yurt dışı ayağı da var. Rolls Royce, Türkiye'de bunu yapma konusunda niyetini birçok defa belli etmişti. Bu, bir devlet kararı. Devlet karar verirse bu motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın veya üçü bir araya gelsin, bunu yapabiliriz. Çünkü motorun alt kırılımlarında tasarım ve üretim problemimiz yok. 2030'lara kadar kendi başımıza Türkiye olarak bunu aşarız ama yurt dışında başka iş birliklerimiz de var. Seramiğe dönülürse de motor teknolojilerinde devrim olur."