Küresel gübre piyasası sıkıntılı

Küresel gübre ihtiyacının büyük bir bölümünü oluşturan Belaruslu bir potas madencisi, mücbir sebep göstererek artan fiyatlarla mücadele vermeye çalışan piyasayı daha da yaraladı. İhracatçıdan müşterilere gönderilen bir mektup da yazanlara göre Belaruskali, sözleşmelerini yerine getiremeyeceğini ifade. ABD ve Avrupa yaptırımları sebebiyle sevkiyatlar durduruldu.

Belarus’tan gelen arzın piyasadan çıkmasının önemli sorunlara yol açabileceği konusunda büyük endişe var. Green Markets verileri niteliğinde Belarus, yılda yaklaşık 10-12 milyon ton ihracat gerçekleştiriyor. Ülke, küresel arzın yaklaşık beşte birini meydana getiriyor. Brezilya'nın yanı sıra Hindistan ve Çin'e de büyük miktarda sevkiyatlar oluyor. Green Markets analisti Alexis Maxwell, "Küresel potas sözleşmeleri, 2008'den bu yana en yüksek fiyata geldi. Belarus'a yönelik ABD yaptırımları, hazır bir alternatif tedarikçi olmadan önemli bir ihracatçıyı ortadan kaldırdı” ifadesini kullandı.

Yeni yaptırım gelecek

ABD'nin Belaruslu tek potas madencisi olan Belaruskali'ye yönelik yaptırımları Aralık da yürürlüğe konulurken, ülkeden tüm potası ihraç eden Belarusian Potash Co.'ya yönelik cezaların 1 Nisan'da yürürlüğe girmesi düşünülüyor.

Dünyanın en büyük gübre üreticilerinden Nutrien Ltd.'nin geçici CEO'su Ken Seitz, yaptırımların ticaret akışlarının değişmesine ve talebin yeni pazar arayışlarına girmesine sebep olabileceğini söyledi. Geçmişte Belarus'tan ürün satın almış olan müşteriler, yeni tedarikçi bulma arayışında girdi. Örneğin Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, Rusya'nın Brezilya'ya sunduğu gübre miktarını ikiye katladığını ifade etti.

CRU Group analisti Humphrey Knight, potas piyasasında benzeri görülmemiş bir durum yaşandığını ifade ediyor ve arzın toparlanmasının aylar sürebileceğinin uyarısında bulunuyor. Potas, mısır ve soya fasulyesi gibi başlıca emtia mahsullerinin yanı sıra birçok ürün için önemli bir besin kaynağı halinde. Gübre fiyatları, yükselen doğal gaz maliyetlerinin bazı Avrupa tesislerini üretimi durdurmaya veya kısıtlamaya zorlaması sebebiyle zaten son yılların en yüksek seviyelerinde. Mısır Kuşağı'ndaki potas için ABD spot fiyatları geçen yıl neredeyse iki katına yükseldi. Pahalı gübre, gıdaları üretmeyi daha maliyetli hale getiriyor ve küresel enflasyonu etkiliyor.