Kripto para madenciliği, özel donanım ve yazılımlara sahip cihazların karmaşık problemleri çözmesi, sanal para işlemini onaylaması ve sanal para ile ödüllendirilme yöntemidir.
Kripto para; kriptografi, yani şifreleme bilimi kullanılarak üretilen dijital paralardır. Bu dijital paralar blockhain teknolojisi kullanılarak üretilir. Sanal paralar, blok zincirinin üzerine işlenerek yapılır. Bu sanal paraların üretiminde başka bir yöntem olan kripto para madenciliğidir.
Mining yöntemi (kripto para madenciliği) kullanarak sanal para kazanan kişilere de madenci denir. Kripto para madenciliği, özel donanım ve yazılımlara sahip cihazların karmaşık problemleri çözmesi, sanal para işlemini onaylaması ve sanal para ile ödüllendirilme yöntemidir. Başta Bitcoin gelir, ardından altcoin madenciliği gibi tüm işlemler bu yöntemle yapılmaktadır. Bu durumda bir bilgisayara ve internete sahip olan herkesin kripto para madenciliği yapabilmesi mümkün.
Kripto para madenciliği için ilk olarak ekran kartı güçlü işlemcilere sahip cihazlara ve yeterli bilgi ve donanıma sahip olunması gerekir. Mining işlemi özel ekipmanlara sahip sistemler aracılığı ile yapılır ve blok zincir oluşturmaya yarar. Yeni bir blok zincirinin oluşturulabilmesi için matematiksel işlemlerin doğru bir şekilde çözülmesi gerekir.
Her karmaşık problemin donanımı güçlü olan cihazlarla çözülmesi ve transfer yapılması, kullanıcıların kripto para kazanmasını sağlar. Bitcoin madenciliği olarak da isimlendirilen bu işlemde, blok zincirini yeni bloklar ekleyerek büyütmek için çeşitli şifreleme yöntemlerinin çözülmesi gerekir.
Bunun dışında Kripto para madenciliğinin pek çok yöntemi vardır. Kârlılık, maliyet ve zorluk bakımından bu yöntemleri sınıflandırmak mümkündür.
Uygulamaya Özel Entegre Devreler olarak adlandırılan sistem, yani ASIC, kripto para madenciliği odaklı sistemlerdir. İçinde bulunan yazılım ve özel donanımlar, bu devreleri kripto para madenciliğini gerçekleştirmek üzere özel birer donanım hâline getirmektedir.
Pek çok işlemciden oluşan ASIC cihazlar, yüksek hesaplama kapasitesine sahip olmalarına rağmen çok fazla enerji harcamaktadır. Bu yüzden ASIC cihazlar kullarak madencilik işine girişen madencilerin elektrik tüketimini karşılayacak güçlü elektrik altyapılarına sahip olmaları gerekir.
Litecoin, Bitcoin gibi Proof of Work madenciliği tabanlı kripto paralar yüksek hesaplama kapasitesine ihtiyaç duyduğu için sadece ASIC madencilik cihazları ile üretim sağlanabilmektedir.
Grafik İşlemci Birimi (GPU) Bilgisayarların ekran kartlarının işlemcileridir. GPU madenciliği, ekran kartlarının işlemcileri hesaplanarak işlemlerin doğrulandığını gösteren madencilik türüdür.
Grafik kartlarının işlemcileri, bilgisayarların işlemcilerine göre çok daha güçlüdür ve hesaplama odaklıdır. Grafik kartları da Ethereum, Zcash gibi Proof of Work madenciliği tabanlı kripto paraların işlemlerinin doğrulanmasında kullanılmaktadır. Ekran kartlarının fiyatı, ASIC cihazlara göre daha uygundur. Bununla birlikte, madenciler birden çok ekran kartını bir araya getirip "Rig" ismi verilen cihazlar da kullanmaktadır.
Bir diğer sistem de CPU, merkezi işlem birimi (işlemci), yani CPU madenciliğidir. Madencilik yazılımı yükleyerek evlerde kullanılan bilgisayarlarda da CPU madenciliği yapmak mümkündür. Bu yöntem, diğer yöntemlere kıyasla performansının düşük olması nedeniyle günümüzde artık pek az kullanılmaktadır. Popüler kripto paraların büyük çoğunluğu için işlemcilerle madencilik yapmak imkânsız hâle gelmiştir.
Bilgisayar işlemcileri Proof of Work madenciliğinde kullanılmak yerine, Proof of Stake (PoS) madenciliğinde kullanılmaktadır. Bu madencilik türünde, yüksek hesaplama gücüne ihtiyaç olmadığı için madencilik yazılımının çalışır durumda olması ve cüzdandaki kripto paraların gelir elde edecek kadar olması yeterlidir.
Kripto para madenciliği yapmak isteyip de yeterli donanım, zaman, bilgi birikimi ya da sermayeye sahip olmayanlar için sunulan alternatif bir madencilik hizmeti de bulut madenciliğidir. Madencilik yapmak isteyenler, bulut madencilik servislerinden işlemci gücü kiralayıp bu işlem gücünü istedikleri madencilik havuzuna yönlendirirler ve bu şekilde kripto para madenciliği yapabilirler.
Dönemlik imzalanan kontratlar sayesinde bulut madencilik servislerinden işlem gücü kiralanmaktadır. Bulut madenciliğin maliyeti, diğer madencilik türlerine göre daha düşük görünse de bu madencilik türünü tercih eden kullanıcıların kâr edebilme oranları gün geçtikçe düşmektedir.