İnsanı Kapağına Göre Yargılamak: Halo Etkisi

İlk defa karşılaştığınız bir yabancıda ya da bir insanlar tanışırken dikkatinizi çeken ilk özelliği ne oluyor?  Fiziksel görünüşü mü? Mizacı mı? Konuşma tarzı mı?

Peki dikkatinizi çeken o özellikten yola çıkarak tanımadığınız insan hakkında genel bir çıkarım yapar mısınız?

Cevabınız muhtemelen ‘hayır’. Aslında yanılıyorsunuz.

Halo etkisi, bir nesne, insan ya da kurum hakkında sahip olunan olumlu ya da olumsuz ilk izlenimin öznenin tüm özelliklerine genellenmesidir.  Yani bir insana dair ilk izleniminiz onun hakkında oluşturacağınız diğer tüm düşünce, duygu ve yargılarınızı etkilemektedir.

Halo etkisine göre, eğer bir kişi bizim için güzelse onu aynı zamanda sempatik, eğlenceli, hoşgörülü ve paylaşımcı biri olduğunu da düşünme eğilimindeyiz. 

 

Peki bunu bilinçli bir şekilde mi yapıyoruz?

Şimdi aldığım iyi özellikleri genellemeliyim diye kimse düşünemez. Çünkü halo etkisi bilinç düzeyinde gerçekleşmeyen milisaniyelik bir olaydır. Milisaniyeler içinde gerçekleştiğini göz önünde bulundurunca bir insanın ilk izlenimini yaratan şey büyük ölçüde fiziksel varlıkları olduğunu sonucuna varabiliriz. Bu sebeple bir insanın bize güzel/ yakışıklı gelmesi o insanla ilgili sonradan yapacak olduğumuz çıkarımları düşündüğümüzden çok daha fazla etkilemektedir.

 

Halo etkisi/ İlk izlenim yanılgısı kavramı psikolojiye nasıl kazandırılmıştır? 

Psikolog Edward Thorndike’nin 1920’de yapmış olduğu deney bu kavramı kanıtlamıştır. Deney askerler arasında yapılmıştır. Üst düzeydeki askeri rütbelilerin alt düzeydeki rütbelileri, yetenek, zeka, liderlik, görünüş, sadakat konularında değerlendirmesi isteniyor.

Deney sonucunda bir asker kaslı ve güçlü görünüme sahipse değerlendirenler onun aynı zamanda sadık ve güvenilir olduğunu da söylüyor. Öte yandan asker olumsuz fiziki özelliklere sahipse diğer kriterlerin de yorumlanmasında olumsuz bir durum ortaya çıkıyor.

 

 

Bu gibi haberlerinin devamı için parafesor.net sitemizi ziyaret edebilirsiniz.  

Benzer içerikler için buraya tıklayınız.