Piyasalar yeni haftaya 'petrol ambargosu' haberleriyle başladı. Global Menkul Değerler, emtia fiyatlarındaki yükselişin borsada işlem gören şirketler üzerindeki etkileri hakkında değerlendirmelerde bulundu.
ABD'nin Rusya'nın petrol satışına ambargoyu gündemine alması piyasalarda geniş yankı buldu. Petrolde günlük artış yüzde 10'u bulurken spot altın, bir buçuk sene sonrasında 2.000 doları aştı. Nikel, paladyum gibi benzer biçimde metallerde rekorlar gelirken buğday başta olmak üzere besin fiyatlarında da sert artışlar yaşanıyor.
Global Menkul Değerler, Rusya-Ukrayna savaşıyla beraber emtia fiyatlarındaki yükselişlerin borsada işlem görmeye başlayan şirketlere muhtemel etkilerini değerlendirdi. Emtia fiyatlarındaki yükselişin hızlanmasıyla enflasyon baskısı ve firmalar açısından özellikle maliyet baskısının ön plana çıkacağı belirtildi.
Değerlendirmede; enflasyonist ortamın bir yandan firma cirolarını artırıcı yönde etki yapması ve enflasyondan korunma etkisiyle BIST şirketlerine yönelik iştah oluştururken, özellikle marjlar üstündeki etkisi sebebiyle ayrışmalar olabileceği kaydedildi.
Global Menkul Değerler’in altın, petrol ve buğday gibi emtia fiyatlarındaki artıştan fazlaca etkilenebilecek şirketlere yönelik değerlendirmesi şöyle:
* Altın fiyatlarındaki yükseliş KOZA Grubu hisselerine olumu yansıyacaktır. Özellikle satış hacimlerinin zayıf seyrettiği dönemde ciroyu ve karlılığı destekleyici etki yaratacaktır.
Petrol fiyatlarındaki yükseliş Tüpraş (TUPRS) açısından maliyet artışı ile kısmen olumsuz etkiye sebep olabilir, ancak stok karı beklentileri dolayısıyla daha dengeli/sınırlı olumlu etkiye de neden olabilir.
Petrol fiyatlarındaki yükseliş, nafta fiyatlarındaki paralel artış dolayısıyla Petkim'in (PETKM) kar marjları üzerinde baskı yaratabilir. Bu noktada nihai ürün fiyatlarının seyri belirleyici olacaktır. Ürün fiyatlarında aynı hızla yükseliş olmayacağı varsayımıyla ilk etki kısmi negatif olabilir.
Buğday fiyatlarındaki yükseliş denildiğinde ilk etapta Ülker Bisküvi (ULKER) akla gelmekte olup olumsuz yönde etkilenmesi beklenebilir. Ulusoy Un'un (ULUUN) ise kısa vadede olumlu seyrini koruyabileceğini tahmin ediyoruz.
Kömür fiyatlarındaki artışın hızlanması, girdi maliyetleri içindeki payı açısından çelik üreticileri için olumsuz olacaktır. Ereğli Demi Çelik (EREGL) ve Kardemir (KRDMD) için negatif.
Her ne kadar hedge yöntemleri uygulanıyor olsa da petrol fiyatlarındaki artış genel itibariyle havacılık sektörü genelinde THY (THYAO) ve Pegasus (PGSUS) olumsuz algıya neden olabilir.
Gübre tarafında hammadde fiyatları petrol ile korele hareket etmektedir. Bu doğrultuda gübre şirketlerinin kar marjları petrol fiyatının yükselişinden olumsuz etkilenmektedir. Bagfaş (BAGFS) ve Gübre Fabrikaları (GUBRF) için negatif.
Ek olarak EUR/USD paritesindeki düşüşün Avrupa bazlı gelirleri yüksek olan ihracatçı beyaz eşya ve oto şirketleri (FROTO , TOASO , ARCLK , VESBE , VESTL) üzerinde olumsuz etkiye neden olması beklenebilir.
Almatı Havalimanı’nın eklenmesi sonrasında TAV Havalimanları'nın (TAVHL) EUR/USD’deki gerilemeden olumlu etkilendiğini belirtelim, ancak piyasa algısı nedeniyle etkisi sınırlı kalabilir.