Festinger Bilişsel Uyumsuzluk Deneyi

Öncelikle deney daha önceden planlanmış sıkıcı direktiflerle başlar. Deneye katılanlar iki gruba ayrılır. Grubun birine deneyi eğlenceli olduğunu söylemeleri için 20 dolar teklif edilir. İkinci gruba ise yine aynı teklif yapılır, ancak ilk gruptan farklı olarak bu gruba sadece 2 dolar teklif edilir.

20 dolar karşılığı teklifi kabul edenler ikinci adımda deneyin hiç eğlenceli olmadığının zaten farkındadır. Fakat 2 dolar karşılı teklifi kabul eden grup deneyin sıkıcı olmadığına inanmıştır.

Bunun nedeni 20 dolar alan grup yalan söylemek için gerekli olan karşılığı almıştır. 2 dolar alan grup ise bu parayı yalan söylemek için yeterli bulmamıştır. Bu husus bu grupta olanların tepki ve inançlarına ters bir durum oluşturmuştur.

Bu dengesizlik durumundan kurtulabilmek için zihnin bulmuş olduğu yol verilen tepkileri denge halinde tutmak olmuştur. Bu sebeple 2 dolar karşılığı yalan söyleyen grup deneyi eğlenceli bulmuştur.