EYT Düzenlemesinde Son Durum

Türkiye'de yaklaşık 10 milyon kişiye doğrudan ya da dolaylı yoldan etkileyen EYT durumu meclis gündeminde seçimle birlikte daha yüksek sesle konusulmaya başlandı. Meclis ve Türkiye gündemini yakından ilgilendiren bu durumda işverenlerin de kaygılarının göz ardı edilmemesi gerekmekte. Dünya'dan Merve Yiğitcan'ın konuyla ilgili haber şöyle:

* 2022'nin son ayında tamamen meclise taşınacak olan doğrudan yaklaşık 5 milyon toplamda ise 10 milyon kişiyi etkileyecek olan EYT düzenlemesi son günlerde iş dünyasının en önemli gündem maddesi oldu. Meclis ve Türkiye gündemini yakından ilgilendiren bu durumda işverenlerin de kaygılarının göz ardı edilmemesi gerekmekte.  

* Neredeyse tüm dünyada finansman sıkıntısı ve nakit akışıdna zorluklar yaşanıyor. Bir anda yaşanacak toplu tazminat ödemeleri ile birlikte işverenler EYT düzenlemesinde ödeme kolaylığı beklemekte. 

Herkes tarafından bilinen ismi ile “Emeklilikte Yaşa Takılanlar- EYT” olarak adlandırılan emeklilik yaşı düzenlemesi, aralık ayı içinde TBMM’ye gelecek. Uzun yıllardır bu dönemi bekleyen EYT mağdurları kimi zaman konudan çok muzdarip olduğunu açıkladı kimi zaman ise sosyal platformlarda artık oy vermeyeckelerini açıkladı. Uzun yıllar sonunda seçim dönemine bu kadar yaklaşmışken EYT'nin meclise getirilmesi durumu ise birçok çalışanı çokta memnun etmemiş gibi gözüküyor. Fakat büyük çoğunluk EYT düzenlemesinin TBMM'ne intikal etmesinden çok mutlu. 

EYT İşverene Pahalıya Mâl Olacak!

EYT konusu yıllardır milyonlarca işçiyi rahatsız ederken ve hak ettikleri kazançları elde edemediler. Fakat yasanın meclise yaklaşması ile birlikte şimdiden işverenlerin sesi yükselmeye başladı. Barış, af gibi kelimelerin şimdiden çıkması EYT mağdurlarının beklentilerini karşılayamamasına neden olabilir. Öyle ki işverenler içerisinde bulunduğumuz dönemde yaşanan enflasyon, resesyon ve tedarik zinciri sıkıntılarından kaynaklı olarak nakit akışındaki bozulma ve nakit ihtiyaçlarından kaynaklı olarak tüm tazminat ödemelerini tek seferde ödemek istemiyor. İşverenlerin bir kısmı ET mağdurlarına tazminat ödemesini taksitli şekilde ya da ödeme barışı gibi kolaylıklar istiyor.

EYT Yüzünden İş Gücü Kaybı Yaşatabilir Mi?

Tüm Türkiye'den kalife olarak adlandırılan fakat emekliliği hak etmiş milyonlarca işçinin aynı anda iş bırakması firmaları sadece maddi olarak değil sistematik olarak üretim zaafiyetlerine de sürükleyebileceği iddia ediliyor. Yeni yetişen fakat alanında henüz kalifiye olamamış birçok işçinin bu alanda uzmanlaşması ve tam kapasite üretime geçmesinin ciddi bir zaman alacağını ve bu yüzden de üretim zincirinde bir aksama yaşanmasının olası olduğu düşünülmekte. Akkol, iş gücü kaybı ile birlikte aynı zamanda kıdem tazminatı yükünün yönetilmesini önemli bulduklarını vurgulayarak, “Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için ise sosyal güvenlik destek primlerindeki işveren maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet etkileri ortaya çıkabilir” uyarısında bulundu. Akkol, bu maliyet yükünün teşvik ve kolaylıklarla hafifletilmesini istediklerini vurguladı.

 

EYT'lilere Özel Rehber İçerik 

Kimler EYT'li Sayılır? 

8 Eylül 1999'dan önce sigorta primi başlamış işçilerin kadınlarda 20 erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık ve 5000 gün prim yatırılması durumunda emekli olmaya hak kazanıyordu. Fakat o dönemde çıkarılan bir kararla birlikte bu 2 şartın dışında bir de yaş faktörü devreye girmiş ve emekli olmak için 3 şart aranmaya başlamıştı. Uzun yıllardır o dönemde yaş vuran ve emekli olmayan vatandaşlar ise ''Emeklilikte Yaşa Takılanlar'' olarak adlandırılıyordu. Bu süreç içerisinde emekli olamamış yaklaşık 5 milyon vatandaşın olduğu tahmin ediliyor.  

EKSİK PRİM SORUNU NE OLACAK?

EYT kapsamına girenlerin prim eksiği varsa bunu birkaç yolda tamamlama imkanı bulunuyor. Erkekler için askerlik, kadınlar için doğum borçlanması primlerin tamamlanması için iki seçenek olarak öne çıkıyor.

Sigorta Günü Dolmayan EYT Mağdurlarında Son Durum!

5000 gün primini doldurmasına rağmen sigortalılık süresini tamamlamayanların bu süreyi beklemesi gerekmekte. Aynı zamanda düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024’e kadar tüm EYT’lilerin sigortalılık süresi tamamlanmış olacak. Bu sayede 8 Eylül 2024'de bazı EYT mağduriyetlerinin süresi de dolmuş olacak.

EYT Mağdurları Yeni Yasa ile Emekli Olmak Zorunda Mı?

İş Kanunu’na göre, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini sonlandırma hakkı çalışana ait. İşveren, bir çalışanı zorla emekli edemez. Bu nedenle EYT kapsamında emekli olmasına karşı çalışmaya devam etmek isteyen vatandaşların hakları da korunmaya devam edecek.

 

"Kıdem tazminatı yükü çeşitli teşvik ve desteklerle hafifletilmeli"

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükçü: EYT ile ilgili kamuoyunda önemli bir beklenti oluştuğu ancak buradaki düzenlemelerin iş gücü ve istihdam piyasasını da gözeterek yapılması çok önemli. EYT uygulamasının hayata geçmesi halinde işletmelerimiz hem nitelikli insan kaynağı açısından hem de kıdem tazminatı açısından farklı bir tabloyla karşılaşabilir. Burada özellikle işletmelerimizde oluşacak kıdem tazminatı yükü, işletmelerimizi finansal açıdan zorlayacak bir noktaya gelmemeli. Enerji, hammadde, iş gücü gibi alanlarda artan maliyetlerden dolayı, işletme sermayelerinde erime yaşayan firmalarımızın EYT’den dolayı oluşabilecek kıdem tazminatı yükü çeşitli teşvik ve desteklerle mutlaka hafifl etilmeli. dedi.