Emlak piyasasında spekülasyona karşı düzenleme

İnternet ortamında yayımlanan ilanlara yönelik Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hayata geçirilen düzenleme, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Vergiye uyum düzeyinin ve kayıt dışı ekonomi ile mücadelede etkinliğin artırılmasına hizmet etmek amacıyla hayata geçirilen düzenleme kapsamında ilan sitelerinde yer alan taşınır ve taşınmazlara ait tüm bilgiler, 1 aylık periyotlarla Gelir İdaresi Başkanlığı'na (GİB) bildirilecek.

Özellikle gayrimenkul ilanlarını disiplin altına alacağı belirtilen düzenlemeyle sahte ilan vererek emlak piyasasında spekülatif amaçlı fiyat artışlarının engellenmesi, vergi kaçağının en aza indirilmesi, asılsız ve spekülatif ilanların önüne geçilmesi ve piyasanın şeffaflaştırılması amaçlanıyor.

Düzenleme çerçevesinde gayrimenkul ilan portallarında yer alan malların sahiplerinin bilgileri, taşınır veya taşınmazın kaça satıldığı ve hesap numaraları gibi bilgiler ilan portallarına bildirilecek. Bu portallar vasıtasıyla da bilgiler Gelir İdaresi Başkanlığı'na iletilecek.

Sektör temsilcileri, AA muhabirine yaptığı açıklamada yeni düzenlemeye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

"Mükerrer ilanlar engellenecek"

Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Özcan, devletin kayıt dışı ekonomi ile mücadele çalışmalarını desteklediklerini söyledi.

Tebliğin çok hızlı hazırlandığını ve yazım dilinin farklı yorumlar yapılmasına neden olduğunu savunan Özcan, istenen bilgilerin girilmesi noktasında sıkı bir denetim olacağını, vatandaşların bu sürece adaptasyon konusunda sıkıntı yaşayabileceğini bildirdi.

Özcan, "Tebliğ, mükerrer ilanların engellenmesi ve yetki sözleşmesiz müşavirlik hizmeti verilmesinin önlenmesi gibi pozitif katkılar sunacak." dedi.

"İlan siteleri güvenlik altyapılarını güçlendirmeli"

İsmail Özcan, yeni düzenlemeyle, bir ilandaki mülkün sahibine ait banka hesap numarası ve kişisel verilerin istendiğini kaydederek, şu konuya dikkati çekti:

"Bu bilgileri iletecek ilan sitelerinin ciddi bir veri güvenliği altyapısı kurması ve devletimizin de ilan sitelerinin söz konusu güvenlik altyapılarını düzenli kontrol etmesi gerekiyor. İlgili kurumlara verilecek bilgiler arasında satış ve kiralama bedeli ve aracılara ödenecek hizmet bedellerinin tahsilat bilgileri gibi bilgiler yer aldığından, kendileri de birer ticari kuruluş olan ilan sitelerinin birçok gerçek ve tüzel kişiye ait ticari sır niteliğindeki bu tür bilgilere sahip olma durumu oluşacaktır. Bu konuda da çeşitli endişeler var."

Özcan, bu bilgileri vermek istemeyen mülk sahiplerinin afiş yoluyla ya da semtteki emlak müşavirleri aracılığıyla ilan girişsiz satış veya kiralama işlemi yapabileceğini, bu nedenle de eski tarz emlak pazarlama süreçlerine dönülebileceğini savundu.

"Asılsız ve sahte ilanların önüne geçilecek"

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise ilan sitelerinde bugüne kadar çok fazla yanlış yapıldığını belirterek, "İlk günden beri kimlik bilgilerinin alınmasını istiyorduk. Bu ilanların mutlaka disiplin altına alınması gerekiyordu. Çok sayıda doğru olmayan ve asılsız ilan vardı. Emlakçı olmadığı halde emlakçı gibi ya da ev sahibi olmadığı halde ev sahibi gibi ilan verenler vardı." diye konuştu.

Son yapılan düzenlemeyle bunların önüne geçilebileceğini dile getiren Aşa, ancak düzenlemede mali konuların daha çok ön planda olduğunu söyledi.

Aşa, kayıtsız emlakçılardan herkesin şikayetçi olduğunu kaydederek, "Bu sitelerde asılsız ilanların artması, sahte ilan yoluyla kapora dolandırıcılığı yapılması gibi sıkıntılar artmıştı. O açıdan düzenleme isabetli oldu. Ancak düzenleme çok ani oldu. Biraz daha sektörle istişare halinde ve kademeli olarak bu sisteme geçilebilirdi." açıklamasında bulundu.

"Tapu harcı düşürülürse gelir 3'e katlar"

Nizameddin Aşa, yeni düzenlemeyle ilan fiyatı ile tapuda beyan rakamları arasındaki makasın daralacağını ve böylece vergi kaybının azalacağını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bundan önceki düşük beyanlar için bir af getirilmesi gerekiyor. Bir defaya mahsus beyan affı getirilirse ve vatandaşlar malının değerini güncellerse o bölgedeki satışlar için bir emsal olur ve düşük beyanın önüne geçilebilir. Şu anda satışların çok büyük kısmı düşük beyanla gerçekleştiriliyor. Bunun için tapu harcının düşürülmesi gerekiyor. Şu anda alıcı ve satıcıdan yüzde 2'şer alınıyor. Toplam yüzde 4 tapu harcı alınıyor. Bunu da alıcı ödüyor genellikle. Bu rakam yüzde 50 düşürülürse tapu harcı geliri 3'e katlar."

Aşa, "Mali kayıpların önlenmesi, sahte ve asılsız ilanların önüne geçilmesi için bu düzenleme önemli. Ancak bahsettiğim gibi bize göre hedefe tam ulaşılması için tapu harcının düşürülmesi ve beyan affının getirilmesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.

"Piyasayı yukarı çekmek için yayımlanan ilanları engeller"

Emlakjet Genel Müdürü Tolga İdikat da sahte ilanlarla ilgili bugüne kadar yaşanan olumsuzluklardan bahsederek şu açıklamalarda bulundu:

"Piyasada fiyatları yukarı çekmek için bu tip ilanlar yayımlanıyor. Gayrimenkul satış rakamları zaten biraz emsale göre gidiyor. Bölgedeki fiyatları gören mal sahipleri fiyatları artırıyor ve yapay bir enflasyon oluşuyor. Bu nedenle böyle bir karar alınmış olabilir. Kayıt dışı ekonomiyi engelleyerek vergi kaybının minimuma indirilmesi de hedefler arasında. Uygulama kapsamında ilan siteleri, artık Gelir İdaresi'nin Bilgi Transfer Sistemi'ne ilan sahibinin kimlik bilgileri, onu yayımlayan emlak firmasının kimlik bilgileri, ticaretle ilgili bilgileri, ilgili taşınmaz adresin ve herhangi bir ilan yayından kalktığında neden kalktığıyla ilgili bilgileri aylık olarak düzenli verecek."

"Bir günde silinen ilan sayısı 8 bini buldu"

Tolga İdikat, verilerin şeffaf olmamasının uygulamada sıkıntılar doğurabileceğini kaydederek, "Bir gayrimenkulün belediye rayici farklı, tapuda değeri farklı, listelenen değeri farklı. Bu durum uygulamanın önünde engel teşkil edebilir." diye konuştu.

Her ne kadar denetim zor olsa da uygulamanın önemli katkılar sunacağını dile getiren İdikat, "Normalde her gün 3 bine yakın ilan siteden kalkardı. Kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı ilk gün 7 bin 500, ikinci gün ise 8 bin ilan silindi. Demek ki bir grup tedirgin oldu ve düzenleme ilk aşamada amacına ulaşmış oldu." ifadelerini kullandı.

-AA-