Duran Varlık Nedir? Duran Varlık Özellikleri Nelerdir?

Muhasebede "Duran Varlık", bir şirketin uzun süreli kullanım amacıyla satın aldığı ve genellikle bir yıldan fazla süreyle elde tutmayı planladığı varlıkları ifade eder. Bu tür varlıklar, işletmenin temel faaliyetlerini sürdürmek ve gelir elde etmek için kullanılırlar. Muhasebede "Duran Varlık" olarak sınıflandırılan öğeler, bilanço tablosunda uzun vadeli varlıklar altında yer alır.

Duran Varlıkların Özellikleri Nelerdir?

Duran varlıkların özellikleri şunlardır:

• Uzun Vadeli Kullanım: Duran varlıklar, işletmenin normal faaliyetleri için uzun süreli kullanım amacıyla edinilir. İşletme, bu varlıkları uzun dönemli projeler, üretim süreçleri, ticari faaliyetler veya hizmet sunumu gibi amaçlar için kullanır.
• Değerli ve Maddi Varlıklar: Duran varlıklar, genellikle yüksek değere sahip ve somut varlıklardır. Bunlar, makineler, ekipmanlar, binalar, araziler ve taşıtlar gibi maddi varlıklar olabilir.
• Maddi Olmayan Varlıklar: Bazı duran varlıklar maddi nitelikte değildir ve "maddi olmayan varlıklar" olarak sınıflandırılır. Bu kategoride patentler, ticari markalar, telif hakları, fikri mülkiyetler ve yazılım lisansları gibi immateriyel varlıklar yer alır.

• Amortisman: Maddi varlıkların, özellikle makineler ve binalar gibi, zaman içinde aşınma, yıpranma ve teknolojik eskime nedeniyle değeri azalır. İşletmeler, duran varlıkların bu değer kaybını yansıtan "amortisman" adı verilen muhasebe uygulamalarını yaparlar. Bu, varlıkların maliyetini belli bir süre içinde karşılamayı ve işletmenin finansal durumunu doğru yansıtmayı amaçlar.
• Bilanço Tablosunda Yer Alma: Duran varlıklar, işletmenin bilanço tablosunda uzun vadeli varlıklar bölümünde gösterilir. Burada, işletmenin bu varlıklara yatırdığı değerler ve duran varlıkların muhasebe değeri yer alır.
• Yatırım Amaçlı Varlıklar: Bazı duran varlıklar, işletmenin uzun vadeli yatırım amacıyla elinde tuttuğu varlıklardır. Örneğin, şirketin başka bir işletmeye verdiği kredi veya hisse senedi yatırımları bu kategoridedir.

Duran varlıklar, işletmenin mali durumunu, performansını ve uzun vadeli stratejilerini etkileyen önemli bir unsurdur.

Duran Varlık Nedir Örnek?

Örneğin, bir imalat şirketi makineler, fabrika binası ve taşıtlar gibi maddi duran varlıklara sahip olabilir. Aynı şirketin patentli ürünleri ve ticari markaları da maddi olmayan duran varlık olarak kaydedilir.

Duran varlıklar maddi ve maddi olmayan varlıklar olmak üzere iki ana kategoride incelenebilirler. 

Egzotik Opsiyonlar (Exotic Options) Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Egzotik Opsiyonlar hakkında merak edilen detaylara dair bir takım bilgilere haberimizde değerli okurlarımız için yer verildi.

Maddi Duran Varlık Örnekleri:

• Makineler ve ekipmanlar: Fabrika makineleri, üretim hatları, ofis ekipmanları gibi fiziksel araçlar.
• Binalar: İş yeri, depo, fabrika binası gibi yapılar.
• Taşıtlar: Kamyonlar, otomobiller, forkliftler gibi iş amaçlı araçlar.
• Arazi ve arsalar: İşletmenin sahip olduğu arazi parçaları.
• Tesisler: Su arıtma tesisleri, enerji santralleri gibi uzun vadeli hizmet sağlayan yapılar.

Maddi Olmayan Duran Varlık Örnekleri:

• Patentler: Bir işletmenin sahip olduğu ürün veya süreçlerle ilgili haklar.
• Telif hakları: Yazılım, müzik, film gibi yaratıcı işlerin hakları.
• Ticari markalar: Ürün veya hizmetleri diğerlerinden ayırt etmek için kullanılan işaretler.
• Fikri mülkiyet hakları: Yaratıcı ve yenilikçi fikirlerin korunması için verilen haklar.
• Yazılım lisansları: İşletmelerin kullanım için satın aldığı yazılım hakları.

Duran Varlık Nasıl Hesaplanır?

Duran varlık hesaplaması, işletmenin finansal durumunu anlamak ve analiz etmek için önemlidir. Bilanço tablosunda yer alan duran varlık kalemlerinin toplamı, işletmenin toplam duran varlık değerini gösterir. Bu değer, işletmenin uzun vadeli yatırımlarını ve varlık tabanını temsil eder.

Hesaplama işlemi genellikle muhasebe uzmanları tarafından yapılır ve işletmenin finansal raporlamasında doğru bir şekilde yansıtılmasını sağlar.

Duran Varlık Yönetimi Nedir?

Duran varlık yönetimi, işletmelerin varlıklarını optimize etmeye, maliyetleri kontrol etmeye, işletmenin uzun vadeli hedeflerine ulaşmasına ve verimliliği artırmaya yardımcı olur. Bu, işletmelerin duran varlıklarını daha etkin kullanarak uzun vadeli rekabet avantajı elde etmelerine ve finansal sürdürülebilirliklerini sağlamalarına yardımcı olur.

Duran Varlık Grupları Nelerdir?

Duran varlık grupları ikiye ayrılır:

• Maddi Duran Varlıklar: Fiziksel ve somut varlıklardır. İşletmenin normal faaliyetlerini sürdürmek için uzun süreli kullanım amacıyla satın alınır ve genellikle bir yıldan fazla süreyle elde tutulur. Örnekler arasında makine ve ekipmanlar, binalar, taşıtlar, arazi ve arsalar, tesisler bulunur.
• Maddi Olmayan Duran Varlıklar: Fiziksel bir varlık olarak mevcut olmayan, ancak işletmenin faaliyetlerini sürdürmek için önemli olan hak ve lisanslar gibi immateriyel varlıklardır. Genellikle uzun vadeli kullanım amacıyla satın alınır ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulurlar. Örnekler arasında patentler, telif hakları, ticari markalar, fikri mülkiyet hakları, yazılım lisansları yer alır.

Araba Duran Varlık Mı?

Araba genellikle bir işletmenin duran varlıkları arasında sayılır. Ancak, bu durum, arabayı kimin kullandığı ve kullanım amacına bağlı olarak değişebilir.

Bir işletme için kullanılan ve işletmenin normal faaliyetlerini sürdürmek için satın alınan araçlar (örneğin, ticari araçlar, şirket araçları), genellikle maddi duran varlık olarak sınıflandırılır. Bu araçlar, uzun vadeli kullanım amacıyla edinilir ve genellikle bir yıldan fazla süreyle işletme tarafından elde tutulur.

Ancak, bir işletmenin faaliyetleriyle doğrudan ilgisi olmayan ve yalnızca yöneticilerin veya personelin kişisel kullanımı için satın alınan araçlar duran varlık olarak kabul edilmez. Bu tür araçlar genellikle "alışveriş yapılan mallar" kategorisine girer ve işletmenin ticari faaliyetlerine katkıda bulunmazlar.

Sonuç olarak, bir aracın duran varlık olarak kabul edilip edilmeyeceği, işletmenin faaliyetleri ve kullanım amacına bağlı olarak değişebilir. İşletmeler bu tür muhasebe konularında yerel muhasebe standartlarına ve uluslararası muhasebe standartlarına uygun şekilde hareket ederler.