Dünya Rus Gazına Ne Kadar Bağımlı?

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana akaryakıt fiyatları arttı.

Devlet Başkanı Vladimir Putin, doğalgaz ithalatını Rus rublesi ile ödemeye başlamadıkları takdirde, "düşman olmayan" ülkelere gaz arzını kesmekle tehdit etti.

ABD, AB ve İngiltere, Şubat ayında Ukrayna'yı işgal ettikten sonra Rusya'dan petrol ve gaz ithalatına kısıtlamalar getirdi.

Rus petrol ve gazına ne gibi yaptırımlar var?

ABD, Rusya'nın petrol, gaz ve kömür ithalatını tamamen yasakladığını ilan etti. 

Birleşik Krallık, Rus petrolünü yıl sonuna kadar kullanımdan kaldıracak ve AB, Rus doğalgaz ithalatını üçte iki oranında azaltacak.

Birleşik Krallık Hükümeti bunun alternatif kaynaklar bulması için yeterli zaman sağladığını söylüyor.

Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, Rus petrolünü reddetmenin "küresel pazar için feci sonuçlara" yol açacağını söyledi.

Petrol ve gaz fiyatları Ukrayna'nın işgalinden bu yana arttı ve Rusya ihracatı durdurursa daha da yükselebilir.

Rus gazının Avrupa'ya akışı durursa ne olur?

Zaten yüksek olan ısınma fiyatları daha da artacaktır.

Rus gazı, AB’nin doğal gaz ithalatının yaklaşık %40’ını oluşturmaktadır.

Bu kurursa, İtalya ve Almanya özellikle savunmasız kalacaktı.

Avrupa, Katar, Cezayir veya Nijerya gibi mevcut gaz ihracatçılarına yönelebilir, ancak üretimi hızla genişletmenin önünde pratik engeller var.

Rusya, İngiltere'nin gaz arzının yalnızca %5'ini sağlıyor ve ABD, herhangi bir Rus gazı ithal etmiyor.

Avrupa'da, Birleşik Krallık'ta (ve daha az ölçüde ABD'de) gaz fiyatları, arz kıtlığı endişeleri nedeniyle işgalden sonra önemli ölçüde arttı, ancak daha sonra geri çekildi.

Rus gazına alternatif bulunabilir mi?

ABD, bu yılın sonuna kadar Avrupa'ya ilave 15 milyar metreküp sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) göndermeyi kabul etti.

Hedef, en az 2030 yılına kadar yılda 50 milyar metreküp ek gaz tedarik etmek.

Ancak enerji politikası araştırma analisti Ben McWilliams, Rusya'dan akan gazı ikame etmenin çok kolay olmadığını söylüyor.

Bay McWilliams, "Gazı ikame etmek daha zor çünkü Rus gazını Avrupa'ya taşıyan bu büyük borularımız var" diyor.

Avrupa, diğer enerji kaynaklarının kullanımını da hızlandırabilir, ancak bunu yapmak hızlı veya kolay değildir.

Araştırma analisti Simone Tagliapietra, "Yenilenebilir kaynakların kullanıma sunulması zaman alıyor, bu nedenle kısa vadede bu bir çözüm değil" diyor.

"Öyleyse önümüzdeki kış için - İtalya ve Almanya'nın acil bir durumda yapmayı planladığı gibi, kömürle çalışan santrallerin açılması gibi yakıt değişimi bir fark yaratabilir."

AB, 2030'dan önce Avrupa'yı Rus fosil yakıtlarından bağımsız hale getirmek için bir plan önerdi - gaz arzını çeşitlendirmeye ve ısıtma ve elektrik üretiminde gazın yerini almaya yönelik önlemler de dahil.

Rusya ne kadar petrol ihraç ediyor?

Rusya, ABD ve Suudi Arabistan'ın ardından dünyanın üçüncü büyük petrol üreticisidir.

Her gün ihraç ettiği yaklaşık beş milyon varil ham petrolün yarısından fazlası Avrupa’ya gidiyor. 

Rus ithalatı, toplam İngiltere petrol talebinin %8'ini oluşturuyor.

ABD, ithal petrolünün yaklaşık %3’ünün 2020’de Rusya’dan gelmesiyle daha az bağımlı. 

Alternatif petrol kaynakları ne olacak?

Bay McWilliams, petrol için alternatif tedarikçiler bulmanın gazdan daha kolay olması gerektiğini çünkü bazıları Rusya'dan gelse de "başka yerlerden de çok fazla sevkiyat var" diyor.

ABD Başkanı Joe Biden, yüksek yakıt maliyetlerini düşürmek amacıyla Amerika'nın stratejik rezervlerinden büyük bir petrol tahliyesi emri verdi.

ABD, Suudi Arabistan'dan petrol üretimini artırmasını istiyor, ancak petrol fiyatlarını düşürmek için daha önce ABD'nin üretimi artırma taleplerini geri çevirdi.

Suudi Arabistan uluslararası ticaret yapılan ham petrolün yaklaşık %60’ını oluşturan petrol karteli OPEC’in en büyük üreticisidir . Bu nedenle OPEC, petrol fiyatlarını etkilemede kilit bir role sahiptir. Şimdiye kadar hiçbir OPEC üyesi, üretimi artırma taleplerini kabul etmedi.

Rusya OPEC'te değil, ancak 2017'den beri üreticilere kazanç sağlamak amacıyla petrol üretimine sınırlamalar getirmek için onunla birlikte çalışıyor.

ABD ayrıca Venezuela'nın petrol yaptırımlarını gevşetmeyi de düşünüyor. Eskiden ABD'nin önemli bir petrol tedarikçisiydi, ancak son zamanlarda Venezuela petrolünü büyük ölçüde Çin’e satıyor. 

Isınma ve yakıt faturalarına ne olacak?

Bu savaşın sonucunda tüketiciler artan enerji ve yakıt faturalarıyla karşı karşıya kalacak.

Birleşik Krallık'ta, hane halkı enerji faturaları, bir enerji fiyat üst sınırı ile kontrol altında tutulmuştur.

Ancak üst sınır artırıldığında faturalar Nisan ayında 700 strelin artarak yaklaşık 2.000 sterline yükselecek. Bu sonbaharda üst sınır tekrar artırıldığında yaklaşık 3.000 sterline ulaşması bekleniyor.

İngiltere’de benzin ve motorin fiyatları da yükseldi ve sürücüler rekor fiyatlarla mücadele ederken hükümet şimdi akaryakıt vergisinde bir indirim açıkladı.

Bay McWilliams, "Bence Rus petrol ve gazının Avrupa'ya akışının durduğu bir dünyadaysak, o zaman karne tarzı önlemlere ihtiyacımız olacak" diyor.

"Şimdi konuşmanın bir kısmı, hanelere termostatlarını bir derece düşürmelerini söyleyebilir miyiz, bu da önemli miktarda gaz tasarrufu sağlayabilir."