Parafesör olarak sizlere doların küresel bazdaki artışını, dolar/TL ve dolar/euro'daki artışın sebeplerini ve bu artışların daha ne kadar süreceğini açıklıyoruz. İşte detaylar...
Doların ekonomik açıdan Türkiye'yi oldukça etkileyen bir faktör olduğunu hepimiz biliyoruz fakat bu yükselişlerin nereye kadar gideceğini ya da ne kadar duracağını ya da ne zaman duracağını bilmiyoruz. İşte bu sebeple Parafesör olarak sizlere bu konudaki bilmeniz gerekenleri aktaracağız.
Bu tarz içeriklerin tümüne ulaşmak için Parafesör'ü ziyaret ediniz.
Dolar hepimizin de bildiği üzere altına endeksli olmayan ve tüm dünyada geçerli olan bir para birimi. Bu sebeple küresel ticarette genellikle dolar kullanılmaktadır. Hal böyle olunca da dolar zaten oldukça popüler bir para birimi olarak karşımıza çıkıyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Ünlü Ekonomistin Çılgın Dolar Tahmini Herkesi Şok Etti!
Ancak dolar, bunlara rağmen değeri en yüksek para birimi değildi. Fakat anormal bir şekilde son zamanlarda kendisinden değerli para birimlerine karşı da dolar oldukça güçleniyor. Hatta dolar kadar yaygın olan bir diğer para birimi olan euroya karşı oldukça güçlenip eurodan da değerli olmayı başardı. Peki bunun sebebi neydi? Dolar küresel bazda nasıl güçlenebildi?
Bu durumu birkaç sebebe dayandırabiliriz. Bu sebepler arasında ana sebepler arasında sayılabilecek sebepleri şu şekilde sıralarayabiliriz:
- Rusya-Ukrayna savaşı kaynaklı olarak Avrupa Birliği üyelerinin ve üyeler haricinde de birçok ülkenin dünyanın en büyük enerji ihracatçılarından olan Rusya'ya ambargo uygulaması, bu ambargoların sonucunda da Rusya'nın karşı ambargolarla cevap vermesi sebebiyle oluşan küresel enerji krizi ve buna bağlı olarak da Avrupa'da yaşanan (başta resesyon olmak üzere) endişeler enerji ve enerjiye bağlı piyasalarda enkaz oluşturdu. Bu enkaz ile birlikte Avrupa ekonomisi başta olmak üzere küresel ekonomide gerilemeler söz konusu olmaya başladı ve enflasyon artışları görüldü.
İLGİLİ HABER: Enflasyon Patladı, Euro Bölgesi'nde Ekonomiye Güven Çakıldı!
- Amerikan Merkez Bankası'nın (Fed) resesyon tehlikesinden bu yana enflasyonla mücadele edebilmek için şahin duruşunu koruması ve yüksek faiz artırımları yapması, bunun üzerine de bu şekilde faiz artırımlarının devam edeceğinin sinyallerinin verilmesi Fed'in şahin duruşunu ağırlaştırabileceğini gösteriyor. Bu durumda da dolar, müdahale ile de olsa diğer para birimleri karşısında güç elde ediyor.
Bu ana sebepler ve bunun dışında diğer merkez bankalarının hamleleri ve benzeri etkenler sebebiyle dolar, diğer para birimlerine karşı şimdilik güç elde ediyor. Son zamanlarda dikkati oldukça çeken dolar/euro'da, dolar/sterlin'de ve dolar endeksinde (DXY) yaşanan artışlar da bunlardan kaynaklanmaktadır.
Yukarıda da açıkladığımız üzere dolar para cinsi sadece TL karşısında değil aslında tüm para birimleri karşısında değerlenmeye başladı. Ancak bu artış TL karşısında daha da fazla oluyor. Bunun Türkiye bazındaki sebepleri olarak ise (küresel bazda doların güçlenmesinde sunduğumuz sebepler haricinde, yani sadece Türkiye'nin kendisinden kaynaklanan sebepler) Türkiye'nin para politikası, tüm dünyanın aksi yönünde faiz indirimlerine gitmesi, enflasyonun halihazırda yüksek oluşu, Türkiye'nin üretimden çok tüketime dayalı bir ülke olması, bütçelerde açık olması ve dış borçların artması gibi sebepler ileri sürülebilir.
İLGİLİ HABER: Türkiye'nin Net Dış Borcu 232,5 Milyar Dolar!
Tabi bu konuda belirtmek gerekir ki bu sebeplerin hepsi dolar/tl'deki artışı doğrudan etkilememektedir, çoğu dolaylı yoldan etkilemektedir. Ancak belirtmek gerekir ki Türkiye'nin para politikası, faize yönelik adımları ve bu konularda dışarıya güven vermemesi gibi sebepler, dolar/tl'deki artışın daha da ağırlaşmasını doğrudan etkilemektedir.
Doların artışından bahsettiğimize göre dolarda yaşanan bu artışın ne kadar geçerli olduğunu ve ne kadar süreceğini belirtmek gerekmektedir. Bu bilgiler için kesin bir tarih vermek imkansızdır çünkü bu durumu etkileyebilecek herhangi bir hamle beklenmedik zamanlarda da gelebilir. Bu sebeple resesyon endişelerinin azalması ve Rusya-Avrupa ilişkisinin eski haline doğru yaklaşması gibi etkenler, doların gücünü azaltacaktır. Bunun dışında ise Fed'in şuanki politikasında yapacağı herhangi bir değişiklik de doların diğer para birimlerine karşı gücünü olumlu ya da olumsuz olarak etkileyebilir.
İLGİLİ HABER: Ünlü Analistten Büyük İddia; Dolar Balonu Patlayacak Dedi, Tarih Verdi!
Bunların haricinde ise belirtmek gerekir ki bazı ekonomistler, doların şiştiğini ve patlayabileceğini iddia etmekteler.
Son olarak bu iddiaları irdelemeden TL karşısında doların artışına değinmemiz gerekiyor. Yukarıda da değindiğimiz üzere doların TL karşısındaki yükselişi sadece küresel bazdaki olaylardan değil, Türkiye kaynaklı sebeplerden de kaynaklanmakta. Bu gidişatın sürmesi halinde ise dolar küresel bazda düştüğünde bile TL karşısında düşmeyebilir ya da artmaya devam edebilir. Belki de düşse bile bu düşüş diğer para birimleri karşısında olduğundan çok daha az da olabilir. Bunu sadece zaman gösterebilir.
Tüm ekonomi haberlerine buradan ulaşabilirsiniz.