ABD ve Çin arasındaki ticari gerilim, çip üreticilerini alternatif aramaya itiyor! Seçenekler arasında Güneydoğu Asya ilk sırada.
ABD'nin süregelen Çin ihracatına olan kısıtlamaları, şirketlerin üretimlerini Çin'in işgücü rakibi olan Vietnam ve Hindistan'a kaydırmasına neden olabilir.
Geçtiğimiz aylarda tüm dünyada teknoloji üretimini etkileyen çip krizi ve ABD'nin ekonomik rakibi olan Çin mallarının ihracatına yönelik kısıtlamaları, Çin'de üretim yapan şirketlerinde üretim kapasitelerinin bir kısmını Vietnam ve Hindistan'a kaydırmaları fikrine sebep oldu.
CNBC'ye açıklamalarda bulunan uzmanlar, Biden yönetimindeki ABD'nin Çin'e yönelik yarı iletken ihracat kısıtlamalarının, çip yapımı üstünlüğü konusundaki küresel dengeyi bozmayacağını düşündüklerini aktardı.
Singapur merkezli profesyonel hizmetler firması ortağı olan Walter Kuijpers, KPMG'nin yaptığı son denetim verilerine göre Güney Doğu Asya ülkelerinin çip üretim potansiyellerinde pandemi öncesine kıyasla %30 ila %40 artış olduğunu açıkladı.
Kuijpers konu ile ilgili, "Şirketler, tedarik zincirlerini ayırmanın yararlarını görüyorlar ... Son jeopolitik gelişmelerin halihazırda işler halde olan bu stratejileri hızlandırması bekleniyor" ifadelerini kullandı.
ABD Ekim ayında, şirketlerin Çin'e gelişmiş yarı iletkenler veya ilgili üretim ekipmanı ihracatına lisans alım zorunluluğu getirmişti. Şirketlerin aynı zamanda Çin'e ABD kaynakları ile üretilen çip ihracatı için Washington onayı almaları gerekiyor.
Şirketler, ihracatı kısıtlayan bu yaptırımlardan dolayı yeni alternatifler aramaya başladı.
Tayvanlı çip üreticisi TSMC, Güney Kore'li rakipleri Samsung ve SK Hynix Çin'deki tesislerine Amerikan çip üretim ekipmanı göndermeye devam etmek için bir yıllık muafiyet aldıkları bildirildirirken Hollandalı şirket ASML, ABD'deki personelinin Çin'deki tesislerine veya fabrikalara belirli hizmetler sağlamasının yasak olduğunu açıkladı.
Deloitte yöneticisi Jan Nicholas, kısıtlamalar nedeni ile üretimin maksimum verime ulaşabilmesi amacı ile üretim kaynaklarını başka bölgelere kaydırabileceklerini açıkladı. Nicholas, “Bu büyüklükte ve uzun vadeli yatırım kararları alırken riskli durumlardan kaçınmanız gerekir. Belirsizlikler ne kadar artarsa şirketler aksine kesinliğe doğru kaçış yaparlar" ifadelerini kullandı.
Cornell Üniversitesi Teknik Politika Laboratuvarı direktörü Sarah Kreps, CNBC'ye verdiği demeçte, "Güney Kore ve Tayvan kendilerini bu gerginlikte tarafsız kalamıyor, ancak Vietnam, Hindistan ve Singapur gibi ülkeler kendilerini üçüncü bir yol, iki dev arasında tarafsız bir bölge olarak konumlandırıyorlar" sözlerini kullanarak, iki küresel ekonomik güç ABD ve Çin geriliminden kaçışın yolunun Güneydoğu Asya olduğu söyledi.
Vietnam son zamanlarda yaptığı araştırma-geliştirme ve eğitim yatırımları ile, ABD-Çin geriliminde kendini iyi bir alternatif olarak ortaya çıkardı.
Dünyanın en büyük teknoloji üreticilerinden biri olan Samsung'un, bu yıl Vietnam'a 3,3 milyar dolar daha yatırım yapmayı taahhüt ettiği biliniyor. Güney Koreli şirket, Temmuz 2023'e kadar çip bileşenleri üretmeyi hedefliyor.
Nüfus kaynaklı iş gücü bolluğu ile Çin'in birincil rakibi Hindistan, çip üretim alanındaki gelişmeleri ile de dikkat çekiyor.
İş gücünün ucuz olmasına karşın kalifiye olmaması yönü ile Hindistan yeni yatırımcıların gözünde negatif etki bırakıyor.
Şu anki gerilim ortamında Vietnam ve Hindistan çip üretiminde her ne kadar Çin'e rakip görülse de uzmanlar Çin'in hala sektörde lider olduğunu söylüyor.
2015 yılında piyasaya sürülen "Made in China 2025" taslağında Çin, çip yapımında kendine yeterlilik için zemin hazırladı.
KPMG'den Kuijpers'ın düşüncesine göre Çin'deki yerel çip sektörünün 5G, otonom sürüş ve yapay zeka gibi uygulamalarla artan çip talebiyle de canlandığına vurgu yaptı.
Singapur Ulusal Üniversitesi'nde Doğu Asya uluslararası ilişkiler araştırmacısı Yongwook Ryu konu ile ilgili, "Üretim kapasitelerinde gözde bir güçlü yanları olmadığı için Vietnam ve Hindistan'ın ABD'nin Çin üzerindeki ihracat kısıtlamalarından yararlanabilecekleri şüpheli" ifadelerini kullandı.