Çin'de yaşanan ekonomik krizin boyutu ve nedenleri merak edilirken, dünyanın en büyük 2. ekonomisinde neler oluyor? Detaylar haberimizde...
Sıfır Covid-19 vakası politikası ve zayıflayan küresel talep sebebiyle Çin ekonomisi yavaşlıyor. Asya ülkesi, ABD ve İngiltere gibi yüksek enflasyonla mücadele etmese de başka sorunlarla baş başa.
Dünyanın en büyük üreticisi olarak bilinen Çin’in ürünleri için hem yurtiçinde hem de uluslararası alanda aniden müşteri kaybı yaşanırken küresel çaptaki ticari gerilimler de büyümeyi engelliyor.
Çin’de 3. çeyrek büyüme rakamları yakın zamanda açıklanacak. Eğer dünyanın en büyük ikinci ekonomisi daralırsa bunun küresel bir durgunluk olasılığını da artırması öngörülüyor.
Çin’in hedefi bu yıl için yıllık yüzde 5,5 büyüme yönünde fakat şu anda bu hedefe ulaşılması mümkün görünmüyor.
Çin, Nisan-Haziran dönemini kapsayan ikinci çeyrekte yüzde 0,4 büyüme kaydetmişti Ancak analistler o dönem için yüzde 1’lik büyüme beklentisindelerdi.
Öte yandan Yuan, ABD doları karşısında değer kaybederken son yılların en kötü performansını sergiliyor. Bu da yatırımcıları korkutarak finansal piyasalardaki belirsizliği artıyor. Mevcut durumda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 16 Ekim’de başlayacak olan Çin Komünist Partisi Kongresi’nde mevcut riskleri değerlendirmesi bekleniyor.
Shenzhen ve Tianjin gibi üretim merkezleri de dahil olmak üzere birçok şehirde yaşanan Covid salgınları ekonomik faaliyete zarar verirken, Yasaklar sebebiyle insanlar yiyecek-içecek, perakende veya turizm gibi şeylere para harcamazken bu durum hizmet sektörünü baskı altına aldı. Yanı sıra imalat sektöründe üretimin küresel talep azalmasının da etkisiyle düştü.
Ayrıca ABD gibi ülkelerdeki yüksek faiz oranları ile yüksek enflasyon ve Ukrayna’daki savaş da talebi düşürdü. Ancak uzmanlar, Çin’in ekonomiyi canlandırmak için daha fazlasını yapabileceği konusunda ortak fikirde.
Yine de sıfır Covid sona erene kadar bunu yapmak için çok az neden var. S&P Asya Baş Ekonomisti Louis Kuijs, “İşletmeler büyüyemiyorsa ve insanlar parayı harcayamıyorsa ekonomimize para pompalamanın pek bir anlamı yok” dedi.
Ağustos ayında Çin yönetimi küçük işletmeler, altyapı yatırımları ve gayrimenkul sektörü için 1 trilyon yuanlık destek planını açıkladı. Fakat BBC’ye göre yetkililer, büyüme hedeflerini karşılamak ve istihdamı artırmak amacıyla harcamaları yükseltmek için çok daha fazlasını yapabilir.
Kuijs, “Hükümetin ekonomideki zayıflığa tepkisi, önceki ekonomik zayıflık dönemleri sırasında gördüklerimizle karşılaştırıldığında oldukça mütevazı” dedi.
Gayrimenkul faaliyeti ve konut sektöründeki olumsuz hava da büyümeyi sekteye uğrattı. Gayrimenkul sektörü Çin’in Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının yaklaşık üçte birini oluşturuyor.
Kuijs konu ile ilgili değerlendirmesinde “Konut piyasasında güvenin zayıf olması insanların genel ekonomik durum hakkında emin olmamalarına neden oluyor” dedi.
Mevsim normalleri üzerinde seyreden hava hava koşulları Çin üzerinde kalıcı bir etki yaratmaya başladı. Ağustos ayında Çin’de şiddetli sıcak hava dalgası ve kuraklık güneybatıdaki Sichuan eyaletini ve orta bölgedeki Chongqing şehrini vurdu.
İklimlendirme talebi arttıkça neredeyse tamamen hidroelektrik enerjiye dayanan bazı bölgelerdeki elektrik şebekelerini vurdu. IPhone üreticisi Foxconn ve Tesla gibi büyük üreticilerin fabrikaları üretime ara vermek zorunda kaldı.
Çin’in teknoloji devleri üzerindeki düzenleyici baskısı da dev şirketleri de doğrudan etkiledi. Tencent ve Alibaba, geçtiğimiz çeyrekte gelirlerindeki ilk düşüşlerini açıkladı.
Tencent’in ve Alibaba’nın 2. çeyrekte kârı yaklaşık yüzde 50 geriledi.S&P konu ile ilgili bir bir notta, “Bazı yatırım kararları erteleniyor ve bazı yabancı şirketler diğer ülkelerdeki üretimi artırmaya çalışıyor” değerlendirmesini yaptı.