Borsa yatırımcıları ve şirketler açısından oldukça avantajlı olan halka arz kavramı, şirketlerin sahip oldukları varlıkları küçük paylara bölerek yatırımcılara sunmasını ifade eder.
Halka arz kavramını şirketlerin sahip oldukları varlıkları küçük paylara bölerek çok sayıda potansiyel yatırımcıya sunması olarak tanımlayabiliriz. Yani bir kuruma ortak olma yolunda ilk adım olarak düşünülebilir.
Halka arz yatırımcılar için hızlı bir kar yolu olabilir. Büyüme potansiyeli yüksek olan şirketlerin hisselerini satın alabilir ve yıllık kar üzerinden temettü getirisi elde edebilirsiniz. Halka arza katılmak için talep toplama zamanlarında Borsa İstanbul (BIST) ve Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) başvurmalısınız. Başvurunuz onaylandığı takdirde satın aldığınız hisse senetleri borsada işlem görmeye başlayacaktır. Ancak yatırım yapacağınız şirketi seçerken finansal tabloları doğru analiz etmek çok önemlidir. Sektörde itibarı yüksek olan ve mali performansı sürdürülebilir olarak yükselen şirketlere yatırım yapmak uzun vadeli bir gelir kapısı sağlamanıza olanak sunacaktır.
Halka arzın diğer kolu olan şirketler için bu sürecin ilk adımı bağımsız bir aracı kurumla anlaşma yapmaktır. Hisselerini halka açmak isteyen şirketler SPK ve BIST’e başvurarak değerlendirme sürecine girer. Şirket halka arza uygun bulunursa hisselerin piyasa fiyatı belirlenir ve BIST’de işlem görme tarihinin kamuoyuna duyurulmasıyla süreç başlamış olur. Hisselerini halka açmanın kurumlar için çeşitli faydaları vardır. En önemli 4 getirisini; finansman, likidite, kredibilite ve tanınmışlık olarak sıralayabiliriz.
İlk olarak bu konuda halka arzın faydaları arasında ''finansman'' yer almaktadır. Şirketler hisselerini halka açarak gelecek projeler ve yatırımlar için finansal bir kaynak bulmayı amaçlar. Arza talep şirketlerin bu parayı borçlanmadan elde etmesini sağlamak için bir yöntemdir.
İkinci en önemli faktörler arasında da ''likitide'' yer almaktadır. Likidite, finansal bir ürünün nakde çevrilebilme kolaylığına denir. Bir finansal ürünün likiditesinin yüksek olması risk oranını azaltır ve piyasadaki belirsizliklere daha hızlı cevap verebilme olanağı sağlar. Bu yüzden likiditesi yüksek olan finansal ürünün diğerlerine göre talebi artar.
Halka arz olan şirketlerin elde ettiği en önemli avantajlardan biri de ''kredibilite'' durumudur. Bir şirketin halka arz olması yatırımcılarda güven ortamı yaratır. Kredibilite kavramı şirketin borç almaya uygun olduğunu ifade eder, yani kredi güvenilirliğini arttırır.
Şirketlerin halka arz olmasıyla beraber elde ettiği kazanımlar arasında ''tanınmışlık'' önemli bir rol oynar. Halka arz edilen şirketler çeşitli yayın araçlarıyla piyasada yetkin olan kurumlara ve şahıslara adını daha kolay duyurabilir. Ayrıca hisseleri borsada işlem gören şirketler diğerlerine göre daha şeffaf oldukları için bilinirlikleri artar ve büyümeleri kolaylaşır.