Bakan Nebati, KKM uygulamalarının Türk Lirası mevduatın vadesinin uzamasına ilişkin önemli katkılarda bulunduğu açıklamalarında bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kur korumalı mevduat ve katılma hesabı (KKM) uygulamalarının küresel ve bölgesel güçlüklerin önemli derece arttığı 2022 yılında finansal istikrarın güçlendirilmesine, döviz talebinin sınırlandırılmasına ve TL mevduatın vadesinin uzamasına ilişkin önemli katkılar sağladığı hususunda açıklamalarda bulundu.
Bakan Nebati, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 20 Aralık 2021'de açıkladığı ve bir yılını geride bırakan KKM uygulamalarının piyasalara etkilerine yönelik değerlendirme yaptı. Ayrıca Nebati, 2023 yılına ilişkin hedeflerini ve öngörülerini paylaştı.
Nebati, geçtiğimiz yılın son aylarında döviz kurlarında piyasa gerçekliğiyle örtüşmeyen sağlıksız fiyat oluşumları ve dalgalanmalar gözlemlendiğini aktardı. Bununla birlikte Nebati; "Finansal istikrarı tehdit eder biçime ulaşan bu gelişmeleri engellemek için Aralık 2021'de KKM uygulamasını gündeme getirdik. Bu uygulamayla tasarruflarını TL cinsi hesaplarda değerlendiren insanların döviz kurundaki değişimlerden olumsuz etkilenmelerini önlemeyi ve finansal sistemimize güvenlerini pekiştirmeyi hedefledik. Küresel ve bölgesel güçlüklerin önemli derecede yükseldiği 2022’de KKM uygulaması, finansal istikrarın güçlendirilmesine, döviz talebinin sınırlandırılmasına ve TL mevduatın vadesinin uzamasına önemli katkılarda bulundu. Ayrıca uygulama makroekonomik dengelerimize de olumlu katkı sağladı. Bununla birlikte ekonomik aktivitenin sağlam temeller üzerinde büyümesinde önemli rol oynadı." açıklamasında bulundu.
Bakan Nebati, Rusya-Ukrayna Savaşı'na ve Fed'in faiz artırımlarına rağmen KKM'nin de katkısıyla döviz talebinin önüne geçildiğini aktardı. Ayrıca Bakan Nebati; "Bu sayede döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduatlardaki payı 21 puan azalmış oldu.” ifadelerini kullandı.
Bakan Nebati’ye "KKM'nin Hazineye ve Merkez Bankasına maliyeti eleştirilere konu oluyor. Bu kapsamda ne kadarlık bütçe ayrıldı?" sorusu soruldu. Nebati bu soruyu; "Biz bu enstrümanı, başta finansal istikrarımızı tehdit eder biçimde yükselen döviz kuru oynaklıkları olmak üzere, küresel ekonomide artan belirsizlik ortamı ve covid sonrası dönemde arz kısıtlarının körüklediği maliyet enflasyonu gibi ekonomimizi tehdit eden pek çok faktörün etkili olduğu zorlu bir dönemde uygulamaya aldık. Bütün dünya yükselen enflasyon, faiz ve kur kısır döngüsü sonucunda hızla resesyona doğru iteklenirken bu uygulamanın da faydasıyla ekonomik açmazın ilerisine geçerek enflasyonla mücadelemizi istihdamı artırarak insan odaklı bir yaklaşımla devam ettiriyoruz. 2022 yılı içerisinde 91,6 milyar lira destek ödemesi gerçekleştirilen KKM'nin maliyetini şeffaflıkla paylaşmaya devam ediyoruz. Sınırlı maliyetine kıyasla öngörülebilirliğin artmasına ve enflasyonda düşüş eğiliminin hızlanmasına destek olan KKM'nin maliyetinin ilerleyen süreçte de sınırlı kalacağını öngörüyoruz." şeklinde cevapladı.
Bakan Nebati Türkiye Ekonomi Modeli kapsamında enflasyonla mücadelede, üretim kapasitesinin azalması ve istihdam kayıplarının yükselmesi gibi risklerin ekonomi bakımında tehdit oluşturmasına fırsat vermeden kalıcı fiyat istikrarını tesis etmeye yönelik politikaları tercih ettiklerini aktardı. Ayrıca Nebati; "Faiz artışları olsaydı, yatırımlar ertelenecek, istihdam daralacak, üretim azalacaktır. Ayrıca ülkemizin potansiyeli topyekun sınırlanmış olacaktı. Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla ülkemizi büyütecek modelimiz çerçevesinde ihracatımızın katma değerini ve üretimin bilgi, teknoloji ve inovasyon ağırlığını artıracak yatırımlara ara vermeden devam ediyoruz. Ayrıca istihdamı artıran üretim faaliyetlerini destekliyoruz. Son zamanlarda model kapsamında uyguladığımız politikaların olumlu sonuçlarını almaya başladık. Kasım 2022’de enflasyonda tepe noktayı ulaşarak, düşüş eğilimine girdiğimizi görüyoruz. Bu düşüşte uluslararası emtia fiyatlarındaki gerileme ve küresel koşullardaki sınırlı iyileşme elbette etkili oldu. Ancak bu gerilemede, proaktif bir yaklaşımla hayata geçirdiğimiz tedbirlerin, model çerçevesinde uygulamaya aldığımız KKM'nin ve atılan diğer adımlarla Türk liramızda sağladığımız istikrarlı duruşun etkisi çok açık olarak görülebilmektedir." şeklinde konuştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati; "Makine ve teçhizat yatırımlarımız son 12 çeyrektir kesintisiz büyüyor. Toplam 31 milyonu aşan istihdam sayımız da yine tarihi yüksek seviyelerde yer alıyor. İhracatımız her ay yeni bir rekor kırıyor. Bununla birlikte ülkemizin dünya ticaret hacmi içindeki payı yüzde 1’i aştı. Sanayi ve turizm gibi döviz getirici üretken sektörlerimiz Cumhuriyet tarihimizde hiç olmadığı kadar güçlendi. Ayrıca Turizm sektörümüzün dünya turizminden aldığı pay tarihi yüksek seviyelerde seyrediyor. İlerleyen süreçlerde modelimizin katkısıyla "Türkiye Yüzyılı" vizyonumuza yakışır biçimde ülkemizi önde gelen küresel finans, sanayi ve ticaret merkezlerinden biri durumuna getireceğiz." ifadelerini kullandı.
Bakan Nebati, enflasyonda ilerleyen süreçlerde ciddi düşüşler olacağını kaydetti. Ayrıca Bakan; "Ülkemizde enflasyonun temel belirleyicilerinden biri döviz kuru. Geçen yıl döviz kurunda piyasa gerçekleriyle uyuşmayan artışlar görülmüştür. KKM öncesinde ekonomimiz hakkında felaket senaryoları yazılırken KKM'nin de katkısıyla sağlanan istikrarla beraber tüm görünüm değişti. Kurlarda seyrin istikrar kazanmasıyla enflasyonun daha da hızlanmasının önüne geçtik. Hatta düşüş trendine girmesini sağladık. Döviz kurundaki oynaklığın azalması, emtia fiyatlarının normalleşmesi ve Türk lirasına güvenin artmasıyla beraber ilerleyen süreçlerde enflasyonda ciddi düşüşlerin yaşanacağından kimsenin şüphesi olmasın." dedi.
Bakan Nebati; “Ülkemizin cari açık problemini kalıcı biçimde sona erdirmek için ortaya koyduğumuz yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayalı Türkiye Ekonomi Modeli'mizi muhataplarıma detaylıca anlattım. Bu model, Türkiye'nin iktisadi yapısını ve dinamiklerini bütünüyle dikkate alan bir model. Bu model, güçlü ekonomik temelleri, gelişmiş altyapısı, eğitimli ve genç insan kaynağıyla vatandaşlarımızı ‘Türkiye Yüzyılı’nda daha ileri bir refah seviyesine ulaştırma hedefine odaklanmıştır. Muhataplarımıza, Türkiye'ye güvenen ve yatırım yapanların bizimle beraber kazanacaklarını anlattık. Aldığımız geri dönüşler çok olumlu. Ülkemize ve modelimize güven artarak devam ediyor. 2023’te, modelimizin çıktıları ekonomimizin her alanında daha görünür ve hissedilir duruma gelecek. Ayrıca yabancı heyetlerle temaslarımızda Türkiye Ekonomi Modeli'nin sonuçlarını aktarmaya devam edeceğiz.” dedi.
Bununla birlikte Nebati; “2022 yılı dış borçlanma tarafında uluslararası finansal piyasalarda oldukça zorlu geçti. Küresel tahvil piyasalarından, yılbaşından bu yana ortalama 85 milyar dolarlık çıkış yaşandı. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerin uluslararası sermaye piyasalarındaki ihraç tutarı da yarı yarıya azaldı.” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati; “Bakanlığımız sene başında duyurduğu şekilde 11 milyar dolar tutarında dış borçlanma işlemi gerçekleştirerek dış finansmana erişim kabiliyetimizin ne kadar yüksek olduğunu gösterdi. İlerleyen süreçte de yabancı yatırımcıların dış borçlanma işlemlerimize olan yoğun ilgisinin artarak devam etmesini bekliyoruz. Uluslararası yatırımcılar, canlılığını sürdüren yatırım iştahı ve olumlu seyrini koruyan ihracat görünümüyle Türkiye'nin sunduğu fırsatların ve potansiyelin fazlasıyla farkındalar. İlerleyen süreçte de Türkiye’nin ihraç ettiği yeni enstrümanlara güçlü talep göstereceklerini öngörüyoruz." ifadelerini kullandı.