Rusya Devlet Başkanı Putin’in “Dost olmayan ülkelere doğal gaz ve petrol satışının ödemelerinde Rus rublesine geçmeyi planlıyoruz" çıkışı Avrupa’yı ayağa kaldırdı.
Putin’in Çarşamba günü yaptığı “ruble ile ödeme” açıklaması sonrası doğal gaz fiyatları yükselmiş, Rus rublesi de Amerikan dolarına karşı değer kazanmıştı. Dün Brüksel’de bir araya gelen AB liderleri konu hakkında peş peşe açıklamalarda bulundu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Alman şirketlerinin Rus fosil yakıtları için yapması gereken ödemelerin para biriminin sözleşmelerde yazılı olduğunun altını çizdi. Scholz, "İmzalanmış sözleşmeler var ve teslimatlar için yapılacak ödemelerin para birimi bu sözleşmelerin bir parçası. Bunlarda da euro veya dolar yazıyor" sözlerinin altını çizdi.
İtalya Başbakanı Mario Draghi de sözleşmelere atıfta bulunarak “Bu temelde bir sözleşme ihlalidir” ifadeleriyle Putin’e aynı mesajı iletti.
Slovenya Başbakanı Janez Jansa daha sert ve iddialı sözlerle "Kimse ruble ile ödeme yapmayacak" açıklaması yaptı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise Putin’in bu çıkışının AB'nin Rusya'ya yönelik yaptırımlarını aşma girişimi olduğunu dile getirdi ve “Yaptırımlarımızın aşılmasına asla izin vermeyeceğiz. Enerjinin bize tehdit olarak kullanılabileceği dönem bitti” diyerek Putin’e karşı meydan okudu.
Rusya'nın ana gaz ihracatçısı Gazprom'un verileri incelendiğinde, 27 Ocak'tan itibaren Avrupa'ya ve diğer ülkelere gaz satışlarının yaklaşık yüzde 97'si euro ya da dolar cinsinden gerçekleştirildi.
Gazprom'un mevcutta Avrupa’da 40'tan fazla uzun vadeli gaz anlaşması var ve Avrupa fosil yakıtlar için Moskova'ya günde 1 milyar euroya yakın ödeme yapıyor.
Uzmanlar Putin’in açıklamasını yaptığı tarihe de dikkat çekiyorlar. AB Liderler Zirvesi’nin hemen öncesi yapılan çıkışı, AB liderlerini alacakları yeni kararlarda daha fazla düşünmeye zorlamak için atılmış bir adım olarak görüyorlar.
Sonuç olarak Rusya'dan petrol ve gaz ithalatının kesintiye uğraması özellikle birtakım AB ülkelerinin ekonomileri için büyük tehdit oluşturdu. Avrupa'nın büyük ekonomilerinden Almanya ve İtalya’nın Rus gazına yüksek bağımlılığı bu iki ülkeyi çok zorluyor.
Tüm Avrupa, Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için var gücüyle uğraşıyor ve çeşit çeşit tedbirleri uygulamaya koyuyor. Fakat kısa vadede bunu başarması oldukça güç. Almanya Başbakanı Scholz’un da söylediği gibi bir günde bitecek işler değil bunlar.
Savaşta bir ay geride kalırken Batı ile Rusya kartlarını hala masaya sürüyor. Ve belli ki karşılıklı restleşmeler daha da sürecek. Ama maalesef bu arada Ukrayna’da da yıkım devam ediyor.