USD
34.4642 EUR
35.9849 GBP
43.1554 GRAM ALTIN
3015.67 BIST100
3000 
Avrupa'da enerji krizi tırmanırken, hükümetler sanayi şirketlerine milyarlarca Euro acil finansman desteği açıklıyor.
Enerji krizi finansal krizi tetikleyebilir… önlenemeyen fiyat artışlarının etkisiyle vadeli enerji işlemleri yapılan finans piyasalarında marj çağrıları 1,5 trilyon dolara çıktı. Ortaya çıkan tabloda finansal kriz endişeleri artıyor.
Bu sebeple hükümetler rekor fiyatlar sebebiyle aslında karları çok agresif şekilde artan enerji şirketlerine milyarlarca Euro büyüklükte finansal destek paketleriyle destek olmaya çalışıyor.
Almanya, İsviçre, Finlandiya, İsveç ve son olarak yeni başbakanıyla İngiltere, enerji piyasalarının işleyişinin sürebilir olması için acil finansman paketleri açıklayan ülkeler arasında.
Rusya’nın gazı yaptırımlar kalkana kadar kesmesi Finlandiya Ekonomi Bakanı’nın da söylemleriyle 2008 finansal krizinin sembolü haline gelmiş Lehman Brothers’ın enerji sektöründeki versiyonuna yol açabilir. Dün Finlandiya’da devlete ait enerji şirketi Fortum’a 2,35 milyar Euro (2,3 milyar dolar) geçiş kredisi sağlandı. İsviçre, yenilenebilir enerji üretimi ve ticareti yapan Axpo’ya 4 milyar franka varan (4,1 milyar dolar) kredi hattı açtı. Kredi talebi Axpo’dan geldi fakat şirket henüz bu krediyi kullanmadı. Ekonomi Bakanı geçtiğimiz günlerde “en kötü senaryoda finansal krize yol açabilir” diyen İsveç’te de 33 milyar dolarlık bir acil likidite paketi açıklandı.
İddialara göre İngiltere’de Centrica bankalarla kredilerinin genişletilmesi için görüşmeler yapılıyor. İtalyan A2A FT’ye yaptığı açıklamasında şu an likidite sorunu yaşamadıklarını fakat nakit teminat ihtiyaçlarında çok ciddi bir artış olduğunu belirtiyor. Uzmanlar en güçlü enerji şirketlerinin dahi teminat yükü sebebiyle çok ciddi bir baskı altında olduğunu söylüyor.
Kuzey Avrupa ülkelerinin ana enerji türev piyasasını işleten Nasdaq, hükümetlerin açıkladığı acil finansman destekleri sonrası Avrupa’daki otoritelerin sıkı regülasyonlar sebebiyle sadece nakit gibi likit varlıklarla teminat kabul ettiğini belirtmiş, hükümetlerin paketlerinin piyasaların istikrarını destekleyeceğini duyurmuştu.
Norveç’in devlete ait enerji şirketi Equinor’un Kıdemli Başkan Yardımcısı Helge Haugane, dün yaptığı açıklamada “Hükümetler en az 1,5 trilyon doları bulmuş olan marj çağrılarının karşılanması için sağladıkları likiditeyi artırmazsa Avrupa’daki enerji trade’i durma noktasına gelebilir” dedi.
Danske Bank’tan Baş Kredi Analisti Jakob Magnussen de “Marj çağrılarında şu an gerçekten bir patlama yaşanıyor. Özellikle küçük enerji şirketleri için ciddi bir sorun bu. Aslında vadeler dolunca ve şirketler elektriğini satınca paralarını alacaklar, ancak şu anda çok büyük bir kısa vadeli finansman açığı oluştu ve birçok banka enerji sektöründeki kredileri çok hızlı artırmak istemeyebilir” değerlendirmesinde bulundu.
Enerji şirketleri yükselen doğalgaz ve elektrik fiyatlarıyla büyük kârlar elde etseler de, hane halkları ve şirketlere enerji akışını sürdürebilmek için genelde ihtiyaç duydukları teminatlar çok hızlı artıyor. Financial Times’da yer alan bir analize göre bankalar finansmanını geri çektiği anda enerji sektöründe bir yıkım olabilir ve bu durum enerji tedariğinin istikrarına bir tehdit olarak da görülüyor.
FT’ye konuşan başka bir trader da “Şu anda enerji piyasasında varolmak için elinizde bulunması gereken nakit imkansız düzeylere yaklaşıyor” dedi.
Trader’lar Mart ayında hükümetlere ve merkezlere ‘acil destek verin’ talebinde bulunmuştu.
O dönemde emtia piyasalarında benzer bir likidite sorunu yaşanmış, Avrupa’nın en büyük enerji traderları hükümete ve merkez bankalarına “acil destek” çağrısında bulunmuştu.
Financial Times’da yer alan habere göre BP, Shell gibi enerji devlerinin ve Vitol ve Trafigura gibi emtia tüccarlarının yer aldığı Avrupa Enerji Tüccarları Federasyonu tarafından hükümetlere ve merkez bankalarına gönderilen bildiride “doğalgaz ve elektrik piyasalarının işleyişinin devam edebilmesi için sektörün zaman-kısıtlı acil likidite desteğine ihtiyaç duyduğu” altı çizilmişti.
Elektrik üreticileri genelde hane halklarına ve şirketlere sattıkları enerjiye hedge işlemi uyguluyorlar. Bunu da fiziksel piyasada satış yapmadan önce vadeli piyasalarda kısa pozisyon alarak yapıyorlar. Normal zamanlarda elektrik fiyatları arttığında vadeli pozisyonlarda kaybettikleri parayı fiziksel piyasada elde ettikleri kazançlarla kapatabiliyorlar veya tam tersi işlem uyguluyorlar. fakat son haftalarda yaşanan dalgalanma, Almanya’da elektrik fiyatları tarihte ilk kez 1000 Euro’nun da üzerine çıkarttı. Kısa vadeli borçlarını artırmakta zorlanan şirketlere hükümetlerden milyarlarca dolar destek paketi gelmesinin nedeni de bu marj çağrıları oldu.
Avrupa bu yıl kışı atlatmanın yollarını ararken, Gazprom’un Kuzey Akım 1’de gaz akışını kesmesi AB’yi olağan üstü karar almaya sevk etti. Birlik üyeleri doğal gaza da tavan fiyat uygulaması üzerinde duruyor.
Avrupa Komisyonu’nun üye ülkelere tavsiyesi üzerine her ülke kendi enerji miksine göre bir acil durum toptan satış tavan fiyatı belirleyecek piyasaların düzgün işleyebilmesi ve faaliyetlerin düzenli devam edebilmesi için çaba gösterecek. TTF haberlerle %6,5 düşüşle 230 euro/MWh seviyesinde.
Almanya ve Fransa doğalgaz ve elektrik rezervlerini birbirleriyle paylaşma sözü verirken, Ukrayna’da 30 milyar metreküplük stoklarından AB ülkelerine gaz tedariki sağlayabileceklerini aktardı.
Doğal gaz fiyatlarındaki yükselişle sanayide tehlikeye giriyor. Bir çok ülkede sanayiye sağlanan gaz kısılıp halka veriliyor.
Avrupa genelinde milyarlarca Euro maliyetle kapatılması planlanan birçok nükleer tesisin kapatılmasını da erteliyor. Fransa’da 32 nükleer reaktörün yeniden faaliyete geçeceği açıklamalarının akabınde, Almanya’da da enerji şirketi E.ON hükümetin 2022 yıl sonunda kapatılması planlanan Isar 2 nükleer tesisin enerji krizini atlatmak için faaliyete hazır halde tutulması talebini değerlendirdiklerini aktardı. Fakat kapatıp açması kolay olmayan ve çok maliyetli olan nükleer tesislerin hazırda beklemesine ilişkin fizibilite devam ediyor. Büyük olasılıkla hükümetin enerji şirketini maddi anlamda sübvanse etmesi gerekecek.
Bu tarz içeriklerin tümüne ulaşmak için Parafesör'ü ziyaret ediniz.
Tüm ekonomi haberlerine buradan ulaşabilirsiniz.
