Patlama yılı 2021'den sonra, kripto dünyası 2022'de dünyaya geri döndü. Yüzlerce token, piyasa değerinin yüzde 95'inden fazlasını kaybetti ve birçok proje başarısız oldu. Yine de bazı parlak noktalar
Kripto borsası FTX'in çöküşü, merkezi kripto şirketlerine körü körüne güvenmenin neden bu kadar tehlikeli olabileceğini bir kez daha gösterdi. Bu olayın enkazı muhtemelen kripto dünyasını önümüzdeki yıllarda olmasa da aylarca meşgul edecek. Ama tünelin ucunda da ışık var.
Merkezi olmayan finans (DeFi), 2023'teki FTX fiyaskosunun bir sonucu olarak şimdiden daha fazla benimsendi ve görmesi muhtemel. Yalnızca 4 Kasım 2022'den bu yana, yatırımcılar kripto borsalarından 4,7 milyar doların üzerinde para çekti; bu, kripto borsalarında tutulan tüm stablecoin varlıklarının yaklaşık yüzde 12'si. Kısacası, DeFi platformlarının ilkeleri ve yapıları, FTX'in çöküşüne yol açan aynı merkezileşmeye ve risklere yol açmıyor. FTX ve diğer merkezi kripto şirketlerinin başarısızlığı göz önüne alındığında, 2023'te DeFi için durum her zamankinden daha güçlü.
Kripto oyun sektörü, 2021'de yükseldikten sonra yıl boyunca sert gerçeklerle karşı karşıya kaldı. Axie Infinity (AXS) veya Stepn (GMT) gibi eski kripto oyun öncüleri, oyuncu sayısında büyük bir düşüş gördü. Pek çok oyna kazan oyun modelinin sürdürülemez olduğu ortaya çıktı ve tek bir kripto oyunu ana akıma girmeyi başaramadı. Bu durum 2023'te değişebilir mi?
Yatırım bankası Drake Star Partners'a göre, yatırımcılar 2022'de NFT ve blockchain oyun şirketlerine 3,4 milyar doların üzerinde yatırım yaptı. Bu nedenle kripto oyun şirketleri, oyun sektöründeki tüm özel sermaye yatırımlarının yaklaşık yüzde 40'ından sorumludur.
Dolayısıyla bu yatırımların önümüzdeki yıl meyvelerini vermesi ihtimal dahilindedir. Illuvium (ILV), Guild of Guardians (GOG) ve Ember Sword (EMBER) gibi birkaç A üçlü kripto oyununun yakında piyasaya sürülmesiyle, bu oyunlardan birinin daha fazla sayıda oyuncunun ilgisini çekmeyi başarması tamamen mümkün.
Ayı piyasası nedeniyle, Ethereum işlem maliyetleri keskin bir şekilde düştü. Şu anda, basit bir ETH işleminin maliyeti 1 dolardan azken, Uniswap'te bir token takasının maliyeti yaklaşık 3 dolardır. Ethereum ana zincirindeki işlemler şu anda bir yıl öncesine göre önemli ölçüde daha ucuz olsa da, çoğu kullanıcı ve uygulama için hala çok yüksek.
Optimism, ImmutableX, StarkWare, Polygon veya Arbitrum gibi Ethereum ölçeklendirme çözümlerinde durum farklıdır. Buradaki işlemler genellikle yalnızca birkaç sente mal oluyor ve ekosistemleri yalnızca son 12 ayda muhteşem bir şekilde gelişti . Harvard mezunu ve DeFi uzmanı Patrick Dynamo'ya göre, iki ölçeklendirme çözümü Arbitrum ve Optimism artık tek başına Ethereum ana zinciriyle aynı sayıda işlemi gerçekleştiriyor ve trend artıyor.
Birçoğu, sosyal medya platformlarının arkasındaki şirketlerden memnun değil. Özellikle Elon Musk'ın Twitter'ı şu anda bu eğilimi çok iyi gösteriyor. Kullanıcılar platforma sırtlarını dönüyor ve Lens veya Minds gibi Web 3 sosyal medya platformlarına geçiyorlar ancak yine de merkezi olmayan sosyal medya platformları tam olarak nedir?
Merkezi olmayan sosyal medya, fikirlerin özgürce ifade edilmesine ve kullanıcı verilerinin korunmasına öncelik veren sansüre dayanıklı platformlar oluşturmak için blockchain ağlarını kullanır. Bu nedenle, geleneksel sosyal medya platformlarından, tek bir varlığın kontrol ettiği merkezi sunucuların aksine, ayrı sunucular veya düğümler üzerinde çalıştıkları için farklılık gösterirler.
Lens veya Minds gibi merkezi olmayan sosyal medya platformlarında, kullanıcılar, diğer şeylerin yanı sıra, bir kullanıcının ne kadar güvenilir olduğunu veya belirli bir hesabın arkasında gerçek bir kişi veya bir bot olup olmadığını gösterebilen bir zincir içi itibar alır.
Merkezi olmayan sosyal medya platformlarının Instagram ve WhatsApp ile karşılaştırıldığında hala küçük olduğu doğrudur. Bununla birlikte, Ethereum gibi blockchain ağlarının kademeli olarak ölçeklenmesi, geleneksel sosyal medya platformlarının giderek daha fazla memnuniyetsizleşen kullanıcılarıyla birleştiğinde, dünyada merkezi olmayan sosyal medya anlamına gelebilir.
Cosmos ekosistemi, kripto sektöründe yeni yılda büyüyebilecek başka bir alandır. Ethereum veya Cardano gibi akıllı sözleşme platformlarıyla karşılaştırıldığında, Cosmos tek bir blok zincir değil, birbirine bağlı blok zincir ağlarından oluşan bir ağdır. Bu ekosistemin en büyük avantajı, Cosmos ekosistemindeki her blok zincirinin veya merkezi olmayan uygulamanın ayrı ayrı tasarlanabilmesi ve genellikle güvenli olmayan blok zinciri köprüleri olmaksızın farklı protokoller arasında belirteçlerin değiş tokuş edilebilmesidir.
Cosmos geliştiriciler için neden ilgi çekici?
Cosmos, kripto alanındaki geliştiriciler için öncelikle iki nedenden dolayı ilgi çekicidir. Bir yandan, çünkü geliştiriciler daha uyarlanabilir, merkezi olmayan uygulamalar geliştirebilir. Merkezi olmayan uygulama geliştiricileri için bu, ürünlerini diğer akıllı sözleşme platformlarının destekleyemeyeceği şekilde özelleştirmelerine olanak tanır.
Öte yandan, diğer blok zinciri ağlarıyla hala güvenli bir şekilde, blok zinciri köprülerine bağımlı olmadan iletişim kurabildikleri için. Bilgisayar korsanları için blockchain köprüleri, 2020'nin başından bu yana tüm kripto sektöründeki en kazançlı saldırı vektörlerinden biri oldu. Böylece onlardan 2,5 milyar ABD doları çalabildiler. Bu gerçek göz önüne alındığında, Cosmos ekosistemi, geliştiricilere diğer blockchain ağlarının şu anda sunamayacağı